Người thật và búp bê cùng kéo co trong ngày hội thể thao tại làng Nagoro. Ảnh: NYT

Nằm cạnh một con sông trên đảo Shikoku, làng Nagoro là nơi không nghe vang lên tiếng cười hay âm thanh chộn rộn của những đám trẻ vui đùa trên đường. Bởi lẽ em bé cuối cùng được sinh ra tại ngôi làng hẻo lánh này là từ cách nay 18 năm. Trường tiểu học thì cũng đóng cửa từ năm 2012, không lâu sau khi 2 học sinh cuối cùng hoàn thành lớp 6.

Hiện chỉ còn 27 người trưởng thành sinh sống tại Nagoro, trong đó người trẻ nhất cũng đã 55 tuổi. Nhằm mang lại sức sống cho làng, bà Tsukimi Ayano (70 tuổi) đã làm ra những con búp bê to bằng người thật và đặt chúng rải rác khắp nơi. Những con búp bê của bà được làm thủ công từ gỗ, khung dây, bên trong được nhồi giấy báo và mặc quần áo cũ quyên góp từ khắp nước Nhật. Sự hiện diện của búp bê tại nhiều địa điểm, như trên đường, trước cửa hàng hay trong phòng học bị bỏ hoang, đều gợi nhớ về những cư dân từng sống tại Nagoro.

Vào một ngày chủ nhật gần đây, Ayano đã mang lại “hơi thở” cho ngôi trường đóng cửa khi sắp xếp hơn 40 búp bê vào sân chơi. “Chúng tôi không còn nhìn thấy lũ trẻ ở đây nữa. Tôi ước có nhiều trẻ con hơn bởi như vậy sẽ vui hơn. Vì thế, tôi đã làm ra lũ trẻ (búp bê)” - bà nói. Theo New York Times, khoảng 350 con búp bê do Ayano và bạn bè làm ra đông gấp 10 lần dân cư hiện có tại Nagoro.

Được biết, Shikoku là đảo nhỏ nhất và ít dân nhất trong 4 đảo chính của Nhật. Và Nagoro là một trong số những làng nhỏ được hợp lại thành một khu vực dân cư, nơi có hơn 40% dân số trên 65 tuổi. Tuy đã đưa ra các khoản trợ cấp chăm sóc trẻ em, luật giảm giá y tế hay hỗ trợ nhà ở, song khu vực này vẫn ít thu hút được cư dân mới hoặc những người trưởng thành từ đây quay trở về. “Không có cơ hội cho người trẻ. Họ không thể kiếm sống ở đây” - bà Ayano lý giải về thực trạng thưa dân ở Nagoro.

Câu chuyện “làng không trẻ con” ở Nagoro cũng phản ánh cuộc khủng hoảng dân số đang ảnh hưởng toàn bộ nước Nhật ngày nay. Với tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao, dân số nước này dự báo sẽ giảm gần 1/3 vào năm 2065. Trên thực tế, dân số Nhật đã có 10 năm sụt giảm liên tiếp. Như năm 2017, nước này chỉ có 900.000 trẻ sơ sinh chào đời so với 1,3 triệu người qua đời. Năm nay, Nhật có 127 triệu dân - giảm khoảng 430.000 so với năm ngoái. Đây là con số suy giảm lớn nhất kể từ khi Bộ Nội vụ và Thông tin Nhật Bản thống kê nhân khẩu từ năm 1968.

Trong khi đó, dự báo dân số từ Vụ Kinh tế và Xã hội của Liên Hiệp Quốc (LHQ) xác nhận rằng Nhật vẫn sẽ là quốc gia cao tuổi nhất thế giới ít nhất là trong vài thập kỷ tới. Cụ thể, báo cáo công bố hồi tháng 6 của LHQ dự đoán rằng tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên ở Nhật sẽ tăng từ mức hiện tại 28% lên 38% vào năm 2050. Cùng thời gian này, dân số xứ Phù Tang sẽ giảm gần 20%.

Còn theo dự báo chính thức của Viện Dân số và Nghiên cứu An sinh Xã hội Nhật, dân số cao tuổi sẽ tiếp tục tăng - dù với tốc độ chậm hơn - cho đến khi đạt đỉnh điểm vào khoảng năm 2040, khi thế hệ “babyboomer” thứ hai (tức con của những người được sinh ra ở giai đoạn sau chiến tranh 1946-1964) bước qua tuổi 65. Vào lúc đó, nhóm dân số trẻ có số lượng nhỏ hơn nhiều sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ hỗ trợ số người lớn tuổi đông đúc hơn.

NG. CÁT