Nhằm triển khai thực hiện tốt Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, nhiều trường trung học ở TP Cần Thơ đã đổi mới phương pháp dạy học, đáp ứng yêu cầu đổi mới. Tiêu biểu như Trường THPT Thành phố Sóc Trăng (phường Mỹ Xuyên) trong triển khai nội dung Giáo dục địa phương (GDĐP); Trường THCS Lương Thế Vinh (phường Tân An) với phương pháp dạy các hiệu quả các môn tích hợp.  

Để mỗi giờ học đều vui, hấp dẫn

GDĐP gồm những vấn đề cơ bản, mang tính thời sự về văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế, xã hội, môi trường, hướng nghiệp của địa phương, nhằm trang bị cho học sinh kiến thức về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho học sinh tình yêu quê hương, có trách nhiệm với cộng đồng, trân trọng và phát huy văn hóa truyền thống.

Tuy nhiên, quá trình giảng dạy GDĐP vẫn còn bộc lộ nhiều bất cập, trong đó có hạn chế về đội ngũ giáo viên, về nội dung chương trình và cơ sở vật chất. Theo thầy Kha Vĩnh Huy, Hiệu trưởng Trường THPT Thành phố Sóc Trăng, để vượt qua những giới hạn đó, nhà trường đã thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để mỗi giờ học trở nên vui, hấp dẫn hơn. Trước tiên, là kết hợp giữa lý thuyết trên lớp với hoạt động trải nghiệm dã ngoại, tham quan thực tế. Để duy trì hứng thú lâu dài, nhà trường tạo môi trường học tập khuyến khích tư duy phản biện, lắng nghe và học sinh chủ động đề xuất ý tưởng, dẫn dắt các dự án. Sự phối hợp với các thiết chế văn hóa tại địa phương cũng giúp phát huy nguồn lực sẵn có, hỗ trợ kinh phí và mở rộng cơ hội thực tập, thực hành cho học sinh. Cuối cùng, nhà trường đánh giá và rút kinh nghiệm liên tục sau mỗi giai đoạn, nhằm kịp thời điều chỉnh, nâng cao chất lượng giảng dạy cũng như phù hợp với học sinh và điều kiện thực tế của địa phương.

Mỗi năm học, trường tổ chức 2 chuyến đi tham quan, trải nghiệm thực tế cho học sinh mỗi khối (1 học kỳ/lần), có thể đi xa đến các tỉnh, thành khác hoặc tại địa phương. Học sinh tham quan di tích văn hóa - lịch sử, làng nghề, tìm hiểu doanh nghiệp, hay trải nghiệm giờ học lồng ghép mô hình câu lạc bộ và các dự án cộng đồng… Như năm học 2024-2025, trường tổ chức chuyến trải nghiệm tại TP Hồ Chí Minh tham quan Địa đạo Củ Chi, Dinh Độc Lập và Trường Đại học HUTECH; trải nghiệm thực tế khu bảo tồn loài - sinh cảnh Rừng Tràm, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng (cũ). Ngoài ra, trường còn tổ chức cho học sinh đi trải nghiệm hướng nghiệp các trường đại học ở TP Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh, Đà Lạt…

Học sinh Trường THPT Thành phố Sóc Trăng tham quan Địa đạo Củ Chi trong nội dung Giáo dục địa phương. Ảnh: Trường cung cấp

Em Trương Mỹ Hoa, học sinh Trường THPT Thành phố Sóc Trăng, chia sẻ: “Chuyến tham quan này giúp em hiểu hơn về lịch sử đất nước, về những khó khăn, gian khổ mà các thế hệ đi trước đã trải qua vì hòa bình và tự do cho dân tộc. Và khơi dậy trong em niềm tin và khát vọng mạnh mẽ trong học tập, giúp em nhận ra rằng, mỗi bước tiến trong học vấn là cách đóng góp vào sự phát triển của đất nước”.

Dạy tích hợp theo hướng song song

Môn Khoa học tự nhiên (KHTN) cấp THCS được tích hợp từ các môn: Vật Lý, Hóa học, Sinh học và một số nội dung về khoa học trái đất. Thay vì dạy cuốn chiếu các nội dung theo chương trình sách giáo khoa, Trường THCS Lương Thế Vinh tổ chức dạy song song các nội dung để khắc phục tình trạng thiếu - thừa giáo viên cục bộ.

Cô Nguyễn Thị Tố Nương, Tổ trưởng Tổ chuyên môn Hóa Sinh, cho biết tổ thiết kế các phương án bố trí số tiết dạy các nội dung đảm bảo 4 tiết/tuần. Khi thời khóa biểu thay đổi phải phối hợp với các môn Lịch sử và Địa lý, chương trình GDĐP… để không bị ảnh hưởng các tiết học. Xây dựng phân phối chương trình đúng theo số tiết quy định của môn KHTN (140 tiết/35 tuần, trong đó có 10% số tiết ôn tập - kiểm tra đánh giá định kỳ) theo hướng dạy song song 3 mạch kiến thức Vật lý - Hóa học - Sinh học trong cùng khối lớp.

Bên cạnh đó, tổ rà soát, đánh giá năng lực chuyên môn của từng giáo viên để bố trí giảng dạy phù hợp theo từng mạch kiến thức, đảm bảo đúng chuyên môn đào tạo và phát huy thế mạnh của giáo viên nhằm nâng cao chất lượng. Đồng thời, sắp xếp hợp lý nhân sự để tránh tình trạng thừa - thiếu cục bộ giáo viên dạy môn KHTN giữa các khối lớp. Cách bố trí hợp lý khối lượng giảng dạy theo từng thời điểm, phần nào tránh được tình trạng giáo viên thiếu hoặc thừa tiết cục bộ, đảm bảo tiến độ chương trình và chất lượng giảng dạy của bộ môn. Các hoạt động giáo dục cũng được tổ chuyên môn tổ chức trong và ngoài nhà trường bằng hình thức sinh hoạt câu lạc bộ theo từng chủ đề, tham quan Nhà máy xử lý rác Thới Lai để hiểu về ô nhiễm môi trường, tái chế chất thải, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả…  

Thầy Võ Thành Tâm, Hiệu trưởng Trường THCS Lương Thế Vinh, cho biết: “Qua 3 năm thực hiện dạy tích hợp môn KHTN theo hướng song song, trường luôn đảm bảo lượng kiến thức cho học sinh và giờ dạy của giáo viên, tránh tình trạng thiếu - thừa giáo viên cục bộ. Hiện 96% (24/25) giáo viên có chứng chỉ bồi dưỡng dạy môn KHTN, 100% giáo viên hoàn thành các module theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, tham gia đầy đủ các lớp tập huấn của Sở Giáo dục và Đào tạo, tập huấn sử dụng sách giáo khoa. Song song đó, trường còn tổ chức nhóm chuyên môn liên môn để thiết kế bài dạy, chia sẻ kinh nghiệm”.

LỆ THU