Trong quá trình làm việc, người sử dụng lao động cần tuân thủ quy định pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động, đảm bảo tiến độ sản xuất, an toàn sức khỏe, tính mạng người lao động. Qua đó, góp phần hài hòa quyền và lợi ích chính đáng của người lao động và người sử dụng lao động. 

* Các quy định cơ bản và hậu quả pháp lý 

Người sử dụng lao động có nghĩa vụ xây dựng, tổ chức thực hiện và chủ động phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong việc bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc thuộc phạm vi trách nhiệm của mình cho người lao động và những người liên quan; đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Tổ chức huấn luyện, hướng dẫn các quy định, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động; trang bị đầy đủ phương tiện, công cụ lao động bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động; thực hiện việc chăm sóc sức khỏe, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp; thực hiện đầy đủ chế độ đối với người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Không được buộc người lao động tiếp tục làm công việc hoặc trở lại nơi làm việc khi có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe người lao động. Cử người giám sát, kiểm tra việc thực hiện nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động tại nơi làm việc theo quy định pháp luật. Bố trí bộ phận hoặc người làm công tác an toàn, vệ sinh lao động; phối hợp ban chấp hành công đoàn cơ sở thành lập mạng lưới an toàn, vệ sinh viên; phân định trách nhiệm và giao quyền hạn về công tác an toàn, vệ sinh lao động. Thực hiện việc khai báo, điều tra, thống kê, báo cáo tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động nghiêm trọng; thống kê, báo cáo tình hình thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động; chấp hành quyết định của thanh tra chuyên ngành về an toàn, vệ sinh lao động. Lấy ý kiến ban chấp hành công đoàn cơ sở khi xây dựng kế hoạch, nội quy, quy trình, biện pháp bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động.

Đoàn công tác của TP Cần Thơ kiểm tra thực tế việc chấp hành pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động tại doanh nghiệp. Ảnh: Phương Mai  

Việc doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về an toàn, vệ sinh lao động theo quy định pháp luật có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Tùy thuộc vào loại nghĩa vụ bị vi phạm và mức độ nghiêm trọng, doanh nghiệp có thể phải chịu phạt tiền, bồi thường thiệt hại. Cá nhân chịu trách nhiệm quản lý trực tiếp cũng có thể phải chịu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm nghiêm trọng. Những hậu quả này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, sức khỏe của người lao động, mà còn tác động tiêu cực đến uy tín, hoạt động kinh doanh và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

* Các biện pháp phòng ngừa tai nạn lao động

Để phòng ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, doanh nghiệp cần xây dựng môi trường làm việc an toàn dựa trên nhiều biện pháp đồng bộ. Việc đào tạo, huấn luyện định kỳ về an toàn, vệ sinh lao động và kỹ năng xử lý tình huống nguy hiểm giúp nâng cao nhận thức của người lao động. Doanh nghiệp phải trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cá nhân, kiểm định, bảo dưỡng máy móc, thiết bị định kỳ, thiết kế nơi làm việc an toàn và tổ chức khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh nghề nghiệp, đồng thời bố trí công việc phù hợp với tình trạng sức khỏe của người lao động. Việc xây dựng quy trình làm việc khoa học, phổ biến rộng rãi và áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro kỹ thuật, hành chính cũng góp phần hạn chế tối đa nguy cơ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.

Buổi tập huấn về an toàn, vệ sinh lao động cho người lao động làm việc tại các doanh nghiệp trên địa bàn. Ảnh: Phương Mai

* Xây dựng môi trường làm việc an toàn, đúng quy định

Một môi trường làm việc an toàn, tuân thủ pháp luật đòi hỏi sự cam kết mạnh mẽ từ lãnh đạo, sự tuân thủ nghiêm túc của người lao động và hệ thống chính sách, quy trình rõ ràng, minh bạch, được duy trì liên tục. Doanh nghiệp cần chủ động phòng ngừa các yếu tố nguy hại: bụi, hóa chất, tiếng ồn bằng các thiết bị kiểm soát và trang bị bảo hộ phù hợp. Đồng thời, việc khuyến khích giao tiếp cởi mở, thường xuyên đánh giá và điều chỉnh quy trình làm việc sẽ giúp xây dựng văn hóa tôn trọng, minh bạch và an toàn. Chỉ khi đó, quyền lợi, sức khỏe và sự an toàn của người lao động mới được bảo đảm, doanh nghiệp mới có thể duy trì uy tín và phát triển bền vững. 

Tóm lại, tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn, vệ sinh lao động không chỉ bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người lao động mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sản xuất, duy trì uy tín, ổn định hoạt động và phát triển bền vững trong dài hạn.

CHẤN HƯNG - PHƯƠNG MAI