Quân đội Israel khẳng định “đường vàng” phân chia Dải Gaza theo chiều dọc hiện nay là “biên giới mới”, vài giờ sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu thông báo giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn sắp bắt đầu.

Một khu vực được gọi là “đường vàng” ở Dải Gaza. Ảnh: Reuters

Phát biểu trong chuyến thăm các thành phố Beit Hanoun và Jabalia ở Gaza hôm 7-12, Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Eyal Zamir cho biết đường vàng là “biên giới mới” bên trong dải đất này. Ông khẳng định “biên giới mới” đóng vai trò là tuyến phòng thủ tiền phương và tuyến hoạt động tác chiến của IDF.

Trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực từ ngày 10-10, lực lượng Israel đã rút về sau đường vàng và hiện kiểm soát khoảng 53% vùng lãnh thổ của người Palestine, bao gồm toàn bộ thành phố Rafah ở phía Nam Gaza và Beit Hanoun ở phía Bắc.

Theo báo Times of Israel, cách ông Zamir sử dụng từ “biên giới” có thể gây ngạc nhiên cho những người tin rằng đường vàng chỉ là một ranh giới tạm thời và quân đội Israel sẽ dần rút lui cho đến khi hoàn toàn rời khỏi Gaza.

Trước đó cùng ngày, Thủ tướng Netanyahu cho biết giai đoạn hai của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza do Mỹ bảo trợ sẽ bắt đầu sớm nhất trong tháng này, song ông cảnh báo vẫn còn một số vấn đề then chốt cần được giải quyết.

“Chúng tôi sắp hoàn thành giai đoạn một. Sau khi thi thể của con tin cuối cùng là thượng sĩ Ran Gvili được trao trả, chúng tôi sẽ sớm chuyển sang giai đoạn hai khó khăn hơn”, Thủ tướng Netanyahu phát biểu trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Đức Friedrich Merz tại Jerusalem ngày 7-12. Ông Netanyahu nói rõ Israel sẽ hướng tới mục tiêu giải giáp phong trào Hồi giáo Hamas và phi quân sự hóa Gaza trong giai đoạn hai.

Trong giai đoạn hai, IDF ​​tiếp tục rút khỏi Gaza, Hamas bắt đầu hạ vũ khí, chính quyền chuyển tiếp được thành lập và lực lượng quốc tế tới đây để ổn định tình hình.

Hồi tháng trước, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết ủng hộ kế hoạch hòa bình 20 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump, bao gồm thành lập Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF). Tuy nhiên, lực lượng này vẫn chưa được triển khai do các vấn đề, bao gồm vẫn còn 1 con tin ở Gaza, lo ngại từ các quốc gia dự định ​​tham gia và Hamas tuyên bố sẽ không giải giáp.

Một trung tâm điều phối đa quốc gia đã được thành lập tại Israel, nhưng kế hoạch không có hạn chót và nỗ lực thúc đẩy ý tưởng này đã bị đình trệ.

Ngay cả Thủ tướng Netanyahu cũng hoài nghi kế hoạch. Phát biểu tại Hội nghị các Đại sứ ở Jerusalem tối 7-12, ông Netanyahu cho rằng ISF có thể không đủ sức buộc Hamas từ bỏ vũ khí. 

Các quan chức Israel cho rằng buộc Hamas giải giáp là một yêu cầu then chốt có thể cản trở tiến triển ở các điều khoản khác. Hệ tư tưởng của Hamas đã ăn sâu vào cuộc “kháng chiến vũ trang” chống Israel và các lãnh đạo của nhóm luôn bác bỏ lời kêu gọi đầu hàng bất chấp cuộc xung đột hơn 2 năm đã tàn phá dữ dội Dải Gaza.

HẠNH NGUYÊN (Theo Al Jazeera, AP)