Giới chức quân sự Mỹ hôm 10-9 cho biết những tiến bộ đạt được liên quan thỏa thuận hạt nhân Iran sẽ không ảnh hưởng đến việc thiết lập hệ thống phòng thủ tên lửa ở Vùng Vịnh sau cảnh báo Tehran có kho dự trữ tên lửa hành trình tầm ngắn, tầm trung và tên lửa đạn đạo lớn nhất khu vực.

Phát biểu trước các nhà lập pháp thuộc Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Scher khẳng định Lầu Năm Góc sẽ tiếp tục thúc đẩy các chương trình hợp tác phòng thủ tên lửa bởi lĩnh vực này không nằm trong thỏa thuận hạt nhân với Iran. Theo ông, hoạt động tên lửa đạn đạo của Tehran vẫn là mối đe dọa đối với Mỹ cùng các nước đồng minh, đối tác ở châu Âu, Israel và Vùng Vịnh.

Có mặt tại sự kiện do Liên minh Ủng hộ Hệ thống Phòng thủ Tên lửa tổ chức, cựu Phó Giám đốc Cơ quan Phòng thủ Tên lửa Mỹ - Chuẩn Tướng Kenneth Todorov cũng đề cập vấn đề này khi cho biết lá chắn tên lửa Vùng Vịnh đang trên đà phát triển và sẽ là sai lầm lớn nhất nếu dỡ bỏ phòng thủ sau khi đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran.

Trước đó tại hội nghị thượng đỉnh với 6 quốc gia thuộc Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC) hồi tháng 5, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nhấn mạnh cam kết xây dựng hệ thống phòng thủ khu vực nhằm trấn an đối tác lẫn đồng minh khu vực về chính sách ngoại giao của Mỹ trong vấn đề Iran. Chiến lược này đồng thời thúc đẩy các quốc gia giàu dầu mỏ phải hợp tác nhiều hơn nữa trong lĩnh vực phòng thủ.

Tuy nhiên, Tướng Todorov cho biết xây dựng hệ thống tích hợp thực sự không chỉ đòi hỏi quan hệ hợp tác lớn hơn giữa các nước GCC mà còn kết hợp các hệ thống hiện có, chẳng hạn hệ thống cảnh báo sớm tên lửa vốn đã triển khai ở mỗi nước. Không chỉ về cơ sở vật chất, cựu Giám đốc Trung tâm Chỉ huy Phòng không kết hợp Phòng thủ Tên lửa Michael Tronolone cho rằng trở ngại lớn nhất hiện nay còn bao gồm chính sách giữa các nước vốn là rào cản ngăn chặn nỗ lực đa phương hóa.

Trong diễn biến khác, lãnh tụ tinh thần tối cao Iran Ali Khamenei tuyên bố ngoài thỏa thuận hạt nhân, Tehran sẽ không bao giờ đàm phán với Washington về bất cứ điều gì khác. "Chúng tôi chỉ duy nhất chấp nhận đàm phán với Mỹ về vấn đề hạt nhân. Chúng tôi không cho phép diễn ra đàm phán với họ trong các lĩnh vực khác" – ông Khamenei nói tại một nhà thờ Hồi giáo ở Thủ đô Tehran.

Theo cảnh báo của Đại giáo chủ Khamenei, Washington có thể lợi dụng tiến hành đàm phán để "thâm nhập", "gây ảnh hưởng" cũng như "áp đặt các yêu cầu" của họ lên Cộng hòa Hồi giáo. Về phần Israel, ông Khamenei cho rằng nước này "sẽ không tồn tại trong 25 năm tới". Theo ông, Israel luôn phản đối và lên tiếng quan ngại về kết quả thỏa thuận hạt nhân Iran trong 25 năm tới nhưng có lẽ 25 năm sau sẽ không có cái gọi là Nhà nước Do Thái trong khu vực.

Theo AP, tuyên bố của ông Khamenei cho thấy sự mất lòng tin lâu nay với Mỹ và thái độ đối đầu cùng Israel. Tuyên bố này đồng thời dập tắt mọi khả năng xích lại gần hơn hoặc cơ hội hợp tác giữa Mỹ và Iran trong những vấn đề khác của khu vực, bao gồm mục tiêu chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Được biết trước đó một ngày, Tổng thống theo đường lối ôn hòa của Iran Hassan Rouhani phát tín hiệu Tehran sẵn sàng đàm phán với các cường quốc nhằm chấm dứt cuộc nội chiến ở Syria.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AP, CNN)