"Tôi nghĩ bản thân âm nhạc có thể chữa lành bệnh" - nhạc sĩ người Mỹ Billy Joel từng nói như vậy. Thật vậy, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng âm nhạc mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe con người, đặc biệt là sức khỏe tâm thần, từ giúp giảm đau và lo lắng đến phục hồi chấn thương não và điều trị động kinh. Đó là lý do nhiều chuyên gia kêu gọi tăng cường kết hợp sử dụng âm nhạc trong chăm sóc y tế.

Giúp giảm đau và lo lắng

Phân tích kết quả 72 cuộc thử nghiệm với sự tham gia của hơn 7.000 bệnh nhân từng trải qua phẫu thuật, các chuyên gia tại Đại học Brunel (Anh) nhận thấy những người nghe nhạc sau khi phẫu thuật cảm thấy ít đau và lo lắng, thậm chí ít cần đến thuốc giảm đau hơn những người không nghe nhạc. Tác động này còn mạnh hơn khi họ được nghe thể loại nhạc yêu thích. Trước đó, các chuyên gia Đan Mạch cũng phát hiện rằng nghe nhạc có lợi cho bệnh nhân đau cơ xơ (đau ở cơ, khớp và dây chằng).

Theo giới nghiên cứu, lý do mang lại tác động có lợi nói trên có lẽ là vì nghe nhạc giúp giải phóng chất giảm đau tự nhiên opioid trong não.

Là "liều thuốc" giảm stress hiệu quả

Nghiên cứu mới đây của Trung tâm nghiên cứu Não bộ, Âm nhạc và Ngôn ngữ thuộc Đại học Montreal (Canada) cho thấy trẻ sơ sinh sẽ không quấy khóc trong thời gian dài khi được nghe nhạc. Các chuyên gia cho rằng các giai điệu của âm nhạc đã giúp trẻ giảm căng thẳng tinh thần (stress). Trước đó, nghiên cứu được thực hiện tại bệnh viện Great Ormond Street (Anh) cũng phát hiện nghe nhạc không chỉ giúp trẻ giảm đau mà còn xoa dịu cảm giác lo lắng. Sở dĩ âm nhạc huyền diệu như vậy là do nó giúp hạ thấp nồng độ cortisol, hoóc-môn làm tăng mức độ căng thẳng trong cơ thể. Tuy nhiên, tác dụng giảm stress này còn phụ thuộc vào thể loại âm nhạc bạn nghe. Theo đó, cortisol sẽ hạ thấp khi nghe thể loại âm nhạc nhẹ nhàng, thư giãn. Nhiều chuyên gia tin rằng âm nhạc cũng có thể có hiệu quả trong điều trị bệnh tim và làm giảm huyết áp.

Tăng cường hoặc khôi phục trí nhớ

Trong nghiên cứu với sự tham gia của 60 người trưởng thành đang theo học tiếng Hungary, những người tham gia được chọn ngẫu nhiên để thực hành 1 trong 3 bài tập, gồm nói các thành ngữ tiếng Hungary xa lạ, nói những thành ngữ đó theo nhịp điệu hoặc là hát chúng. Khi được yêu cầu nhớ lại các cụm từ, các chuyên gia nhận thấy những người thuộc nhóm hát các thành ngữ nhớ chính xác hơn so với hai nhóm còn lại.

Nhiều nghiên cứu còn cho thấy âm nhạc có thể giúp phục hồi trí nhớ cho những người bị suy giảm chức năng nhận thức, chẳng hạn như bệnh Alzheimer. Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Lão khoa của Mỹ hồi năm ngoái, 89 người bị chứng mất trí và những người chăm sóc họ được ngẫu nhiên chia thành 3 nhóm, gồm nhóm luyện hát, nhóm nghe nhạc và nhóm được chăm sóc bình thường trong khoảng 10 tuần. Kết quả là so với nhóm được chăm sóc bình thường, nhóm nghe nhạc và nhóm ca hát không chỉ cải thiện tâm trạng và sức khỏe tổng thể tốt hơn mà còn đạt điểm cao hơn khi được kiểm tra chức năng nhận thức.

Phục hồi chấn thương não và có thể điều trị động kinh

Âm nhạc có thể giúp phục hồi các chấn thương não, chẳng hạn như do đột quị gây ra. Nghiên cứu do các chuyên gia tại Đại học Helsinki (Phần Lan) thực hiện từng chỉ ra rằng những bệnh nhân đột quị nghe nhạc khoảng 2 giờ/ngày có trí nhớ, sự tập trung cũng như tâm trạng tích cực hơn so với những bệnh nhân chỉ nghe đọc truyện hoặc không nghe gì.

Bên cạnh đó, âm nhạc cũng giúp phục hồi khả năng giao tiếp sau đột quị. Nghiên cứu của các chuyên gia Hàn Quốc hồi phát hiện những bệnh nhân đột quị gặp các vấn đề về giao tiếp đã cải thiện khả năng nói chuyện chỉ sau một tháng áp dụng liệu pháp âm nhạc. Không những vậy, âm nhạc còn được cho có thể giúp điều trị bệnh động kinh.

Nghiên cứu mới đây tại Trung tâm y tế Wexner thuộc Đại học bang Ohio (Mỹ) còn cho thấy não của bệnh nhân động kinh thể hiện mức độ đồng bộ hóa mạnh hơn khi nghe nhạc. Theo chuyên gia Christine Charyton, phát hiện này có thể dẫn đến phương pháp điều trị mới cho bệnh nhân động kinh, đối tượng thường lên cơn động kinh khi bị căng thẳng nhưng cho biết họ cảm thấy thư giãn hơn khi được nghe nhạc.

TRÍ VĂN (Theo Medical News Today)