Theo một nghiên cứu mới đăng trên tạp chí y khoa BMJ Global Health, việc thay đổi từ chế độ ăn thịt đỏ (bò, cừu, dê, heo) sang ăn các loại cá như cá trích, cá mòi và cá cơm (thường gọi chung là cá mồi) có thể giúp giảm tỷ lệ bệnh tật toàn cầu, đồng thời giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu của Trái đất.

Chuyển từ ăn thịt sang ăn cá có lợi hơn cho sức khỏe con người và môi trường.

Ngày càng có nhiều bằng chứng chỉ ra mối liên hệ giữa tiêu thụ thịt đỏ với nguy cơ cao mắc bệnh ở người cũng như gây ra tác hại to lớn với môi trường tự nhiên. Việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt chế biến được cho là nguyên nhân dẫn tới khoảng 70% số ca tử vong trên toàn cầu vào năm 2019. Các vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch vành, đột quỵ, tiểu đường và ung thư ruột chiếm gần 50% số trường hợp tử vong này, trong đó bệnh động mạch vành là phổ biến nhất.

Trong khi đó, tiêu thụ các loại cá mồi được xem là sự lựa chọn không chỉ bổ ích cho sức khỏe, mà còn thân thiện với môi trường. Chúng là những loài cá nhỏ hiện diện nhiều nhất trong các đại dương và có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái biển, là nguồn thức ăn chính cho các loài cá săn mồi lớn hơn, động vật có vú và chim biển. Mặc dù nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích của cá mồi, nhưng cho đến nay vẫn chưa rõ chúng có thể giảm gánh nặng bệnh tật toàn cầu ở mức độ như thế nào nếu được tiêu thụ thay thế cho thịt đỏ.

Trong nghiên cứu mới nhằm xem mối quan hệ nói trên, các chuyên gia đến từ Nhật Bản và Úc đã tính toán 4 kịch bản khác nhau về mức độ tiêu thụ thịt đỏ dự kiến vào năm 2050 trên 137 quốc gia và vùng lãnh thổ, cũng như dữ liệu lịch sử về sản lượng đánh bắt cá mồi từ biển. Nhóm nghiên cứu phát hiện rằng trên phạm vi toàn cầu, việc thay đổi từ ăn thịt đỏ sang ăn cá mồi có thể ngăn ngừa từ 500.000-750.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến chế độ ăn uống vào năm 2050. Bên cạnh đó, chế độ ăn nhiều cá cũng giúp giảm số năm sống chung với bệnh tật cho khoảng 8-15 triệu người, với tác động lớn nhất là ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình.

Theo các chuyên gia, mặc dù nguồn cung cá mồi có thể không đủ để thay thế toàn bộ lượng tiêu thụ thịt đỏ, nhưng việc ưu tiên sử dụng những loại cá này gần như có thể đáp ứng mức độ tiêu thụ cá được khuyến nghị là 40 kcal/người/ngày ở hầu hết quốc gia, qua đó có thể giúp giảm 2% số ca tử vong do các bệnh chính vào năm 2050. Hơn nữa, áp dụng chế độ ăn có nhiều cá sẽ đặc biệt hữu ích đối với các nước có thu nhập thấp và trung bình - những nơi có tỷ lệ mắc bệnh tim đặc biệt cao mặc dù nguồn cung các loại cá mồi giá rẻ này lại rất dồi dào.

Nhóm nghiên cứu cho biết cá mồi rất giàu omega-3, một axít béo không bão hòa đa có lợi ích phòng ngừa bệnh tim mạch vành, cũng như có nhiều canxi và vitamin B12 vốn có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa thiếu máu và bảo vệ trẻ em khỏi tình trạng còi cọc, chậm lớn. Chúng cũng tạo ra lượng khí thải carbon thấp nhất so với bất kỳ nguồn thực phẩm từ động vật nào.

“Để cải thiện sức khỏe con người và sức khỏe của hành tinh, chúng ta nên hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và hướng tới những thực phẩm vừa tốt cho sức khỏe vừa thân thiện với môi trường. So với thịt đỏ, cá không chỉ cung cấp hàm lượng chất dinh dưỡng thiết yếu cao hơn mà còn ngăn ngừa các bệnh không lây nhiễm liên quan đến chế độ ăn uống”- nhóm nghiên cứu nhận xét trên Tạp chí BMJ Global Health.