Tuần rồi, Thủ tướng Zimbabwe Morgan Tsvangirai đã giục đối thủ chính trị là Tổng thống Robert Mugabe từ chức vì tuổi cao sức yếu cộng với bệnh tật triền miên. Theo ông Tsvangirai, “vì quốc gia dân tộc, vì di sản và con cái của mình, ông ấy nên rút lui”. Đáp lại, vị tổng thống 87 tuổi vừa về nước sau chuyến đi chữa bệnh thứ 8 ở Singapore kể từ đầu năm nay lạc quan nói với giới truyền thông: “Như các bạn thấy đấy, Mugabe này vẫn khỏe mạnh”.
Tuy thường xuyên chỉ trích ông Mugabe nhưng cũng vào tuần rồi, ông Tsvangirai lại ra sức bảo vệ tổng thống khi báo chí chất vấn việc ngân sách phải chi trả quá nhiều cho các chuyến đi ngoại quốc chữa bệnh của ông này. Ông Tsvangirai nói: “Nhiệm vụ của quốc gia là phải chăm sóc các nhà lãnh đạo của mình. Nếu tổng thống bị bệnh thì ông ấy cần được phục vụ”. Thủ tướng Tsvangirai không cho biết ông Mugabe bệnh gì nhưng khẳng định “ông ấy không phải bị sốt rét (căn bệnh rất phổ biến ở Zimbabwe) để có thể điều trị tại một bệnh viện gần nhất”. Trong khi đó, đảng Zanu-PF của Tổng thống Mugabe hồi tháng 10 đã thành lập một ủy ban điều tra xem ai rò rỉ thông tin nói rằng ông bị ung thư tiền liệt tuyến đã di căn và chỉ sống tối đa tới năm 2013. Theo WikiLeaks, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Gideon Gono, một đồng minh của ông Mugabe, tiết lộ thông tin này với đại sứ Mỹ James McGee hồi năm 2008, nhưng ông Gono đã lên tiếng bác bỏ.
Thái độ của ông Tsvangirai thật ra không khó hiểu, bởi người đóng thuế Zimbabwe cũng chi trả không ít cho các chuyến công du của thủ tướng. Trong sáu tháng đầu năm nay, các chuyến đi nước ngoài của ông Mugabe, có khi cùng đoàn tùy tùng 70 người, đã ngốn 20 triệu USD, vượt so mức qui định 15 triệu USD cho cả năm. Còn ông Tsvangirai cùng cấp phó trong thời gian đó xài 3,7 triệu USD. Điều đáng nói là trong khi các nhà lãnh đạo tiêu tiền như vậy thì đa số trong gần 13 triệu dân đất nước châu Phi này đang phải vật lộn để có 1 bữa ăn mỗi ngày (thu nhập bình quân đầu người chỉ 475 USD). Zimbabwe hiện đang cõng trên lưng khoản nợ công tương đương 234% GDP, đứng đầu thế giới. Nhiều người hẳn còn nhớ việc nước này từng chứng kiến mức lạm phát lên tới hơn 231 triệu % vào năm 2008, khiến chính phủ phải phát hành tờ bạc mệnh giá 100 tỉ đô-la Zimbabwe nhưng giá trị chưa bằng 40 USD. Từ năm 2009 đến nay, Zimbabwe bỏ hẳn đồng nội tệ và sử dụng các đồng tiền khác, chủ yếu là đô-la Mỹ.
Tuy đã lãnh đạo đất nước từ năm 1980 và sắp sửa bước qua tuổi cửu thập nhưng ông Mugabe mới đây vẫn được Zanu-PF chọn làm ứng viên của đảng này cho cuộc bầu cử tổng thống vào đầu năm tới.
LÊ DÂN
