Rò đại tràng - bàng quang là một trong những biến chứng ngoại khoa phức tạp, điều trị khó khăn. Với những trường hợp mắc bệnh này, các bác sĩ Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ luôn cân nhắc, lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu giúp bệnh nhân đảm bảo chất lượng cuộc sống sau phẫu thuật.

Ê-kíp mổ cho bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Rò đại tràng - bàng quang có thể do những tổn thương các tạng trong ổ bụng tiến triển theo hướng: bệnh nguyên phát từ đại tràng dần dần “xâm lấn” sang bàng quang (ví dụ như do viêm túi thừa, ung thư…) hay theo hướng từ bàng quang “xâm lấn” qua đại tràng (trường hợp này hiếm hơn); hoặc xảy ra sau can thiệp vùng bụng - chậu hoặc sau chấn thương… Rò đại tràng - bàng quang khiến bệnh nhân bị viêm nhiễm kéo dài, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống nghiêm trọng. 

Mới đây, Bệnh viện Trường Đại học Nam Cần Thơ tiếp nhận bệnh nhân L.M.H (54 tuổi) bị rò đại tràng sigma - bàng quang. Bệnh nhân có tiền sử mắc bệnh lao phổi đã điều trị và từng phẫu thuật cắt ruột thừa cách đây khoảng 20 năm. Qua kết quả chụp MSCT cản quang bụng - chậu, các bác sĩ ghi nhận: đại tràng có nhiều túi thừa, có đường rò giữa đại tràng sigma và bàng quang kèm theo khí trong bàng quang.

Sau hội chẩn, ê-kíp phẫu thuật lựa chọn phương pháp can thiệp hai giai đoạn thay vì mổ triệt để ngay từ đầu, nhằm kiểm soát nhiễm trùng và giảm nguy cơ gây thêm tổn thương. Các bác sĩ Khoa Ngoại Tổng hợp và Gây mê hồi sức phối hợp thực hiện cuộc mổ đầu tiên, phẫu thuật nội soi bóc tách, cắt bỏ đoạn ruột bị tổn thương, rồi khâu nối lại và mở thông hồi tràng. Cuộc mổ thứ hai được thực hiện sau 2 tuần, đóng lại lỗ mở tạm thời giúp đường tiêu hóa hoạt động bình thường trở lại.

ThS.BS CKII Trần Hiếu Nhân, Trưởng Khoa Ngoại Tổng hợp, phẫu thuật viên chính của ê-kíp mổ cho biết, lần mổ đầu trọng tâm là ổn định tình trạng nhiễm trùng, dẫn lưu mủ, giải áp bàng quang để hạn chế sự rò rỉ nước tiểu lan rộng, đồng thời bảo tồn tối đa các cấu trúc quan trọng. Đường rò được đánh giá chính xác qua hình ảnh học và nội soi, đoạn ruột tổn thương được xử lý cẩn thận để tạo điều kiện tốt khi nối lại, hạn chế tối đa biến chứng. Sau khi kiểm tra miệng nối đại tràng an toàn, các bác sĩ mở thông hồi tràng đưa ra ngoài ổ bụng vùng ¼ dưới bên phải. Khi tình trạng viêm đã được kiểm soát, miệng nối an toàn và chỗ khâu bàng quang an toàn (ngày hậu phẫu thứ 12), các bác sĩ tiến hành cuộc mổ thứ 2 để đóng lỗ mở hồi tràng và lặp lại lưu thông hoàn toàn cho bệnh nhân.

Sau 2 giai đoạn phẫu thuật, hiện sức khỏe bệnh nhân hồi phục tốt. Anh L.M.H kể lại thời gian khổ sở trước phẫu thuật: “Ngày nào cũng đau, đau nhiều hoặc âm ỉ, tiểu gắt, rát và chứa cặn. Tình trạng bệnh ngày càng nặng thêm, thậm chí đau đến phát sốt. Tôi không chịu đựng nổi nữa nên đến Bệnh viện Đại học Nam Cần Thơ thăm khám. Nay đã qua 2 tuần mổ, sức khỏe tôi đã ổn, việc đi đứng, sinh hoạt trở lại bình thường”.

Theo ThS.BS CKII Trần Hiếu Nhân, điều trị rò đại tràng - bàng quang luôn là thách thức đối với cả bác sĩ và bệnh nhân, vì tình trạng dính, nhiễm trùng, khó lành nếu can thiệp không đúng thời điểm. Việc chia làm hai giai đoạn điều trị không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng xảy ra cho bệnh nhân mà còn tạo điều kiện tốt nhất để vùng tổn thương ở đại tràng và bàng quang có thời gian lành lại. Điều quan trọng nhất là đảm bảo an toàn, mang lại chất lượng sống tốt nhất cho người bệnh.

Bác sĩ Trần Hiếu Nhân khuyến cáo, rò đại tràng - bàng quang là bệnh lý phức tạp, dễ gây nhiễm trùng kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống nếu không được chẩn đoán và xử trí đúng thời điểm. Vì vậy, không nên chủ quan với các dấu hiệu bất thường, như: tiểu ra hơi, tiểu đục có mùi hôi, có cặn, đau bụng kéo dài hoặc sốt tái diễn. Khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh, cần thăm khám sớm tại cơ sở y tế có chuyên khoa ngoại tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác bằng hình ảnh học. Bệnh nhân cần tuân thủ điều trị và tái khám đúng hẹn, đặc biệt trong các trường hợp có viêm túi thừa, tiền căn phẫu thuật bụng - chậu hoặc nhiễm trùng tái phát. Người bệnh cũng không nên tự ý điều trị, tránh để tình trạng viêm lan rộng gây khó khăn cho phẫu thuật và tăng nguy cơ biến chứng.

THU SƯƠNG