Sau khi liên tục hứng chịu các cuộc tập kích bằng máy bay không người lái (UAV) của Iran và các lực lượng ủy nhiệm, Mỹ đã quyết định lập phi đội UAV tấn công một chiều đầu tiên ở Trung Đông. Điều thú vị là phi đội UAV này có thiết kế và công nghệ vay mượn trực tiếp từ Tehran.

Lầu Năm Góc trưng bày nguyên mẫu UAV LUCAS hồi tháng 7. Ảnh: US Navy

Phi đội UAV mới thuộc Lực lượng Đặc nhiệm Scorpion Strike, một đơn vị do Bộ Tư lệnh Trung tâm (CENTCOM) thành lập gần đây. Phi đội này sẽ sử dụng các Hệ thống Chiến đấu Không người lái Giá rẻ (LUCAS), do công ty quốc phòng SpektreWorks chế tạo.

“UAV LUCAS có tầm hoạt động rộng và khả năng tự hành, dựa vào các cảm biến và trí tuệ nhân tạo để định hướng đến mục tiêu. Chúng có thể được phóng bằng các cơ chế khác nhau, bao gồm máy phóng, hệ thống cất cánh nhờ tên lửa hỗ trợ và các hệ thống di động trên mặt đất”, CENTCOM nêu trong thông cáo báo chí. Theo nhà sản xuất, thiết bị có thể bay trong khoảng 6 giờ.

Mẫu UAV tự sát này có thiết kế cánh hình tam giác, đầu tròn và đầu cánh dựng đứng, tương tự dòng Shahed của Iran. Thực ra, các nhà phát triển tạo ra LUCAS bằng cách đảo ngược thiết kế của UAV Shahed-136 mà Washington đã bắn hạ và thu giữ vài năm trước. Shahed-136 dài 3,5m, sải cánh 2,5m, tầm hoạt động 2.500km, có thể đạt tốc độ tối đa 185km/h và mang theo đầu đạn nặng 50kg. Shahed-238, biến thể sử dụng động cơ phản lực, có thể đạt tốc độ hơn 400km/h và mang đầu đạn 300kg.

Trong những tháng gần đây, quân đội Mỹ đã dốc sức nâng cao năng lực UAV vì loại phương tiện này thống trị các cuộc chiến trên khắp Trung Đông và Ukraine.

Iran và các nhóm dân quân đã sử dụng Shahed-136 để tấn công các căn cứ Mỹ trong khu vực trong nhiều tháng sau vụ đột kích của Hamas vào Israel hồi tháng 10-2023. Trong đó, một tiền đồn ở Jordan đã trúng đòn tập kích khiến 3 quân nhân Mỹ thiệt mạng.

Song song đó, nhóm Houthi thân Iran ở Yemen cũng liên tục bắn UAV và tên lửa vào các tàu thương mại trên Biển Đỏ. Năm ngoái, Iran đã phóng khoảng 170 UAV cùng nhiều tên lửa đạn đạo về phía Israel, nhưng hầu hết đều bị đánh chặn.

Nga cũng đã triển khai hàng trăm chiếc Shahed và phiên bản Geran do nước này chế tạo trong các cuộc tấn công quy mô lớn vào Ukraine. Các cuộc tấn công này kết hợp với tên lửa nhằm làm phức tạp đòn đánh cũng như tìm cách áp đảo hệ thống phòng không của đối phương mà không làm cạn kiệt kho đạn dược dẫn đường chính xác và đắt tiền của Mát-xcơ-va.

Một quan chức quốc phòng Mỹ thừa nhận rằng tập trung vào các hệ thống chính xác và đắt tiền hơn “đã đặt lực lượng của nước này vào thế bất lợi” trước các khí tài giá rẻ như UAV của Iran. Mỗi chiếc LUCAS có giá khoảng 35.000USD, rẻ hơn nhiều so với các vũ khí khác của Mỹ, chẳng hạn như UAV MQ-9 Reaper trị giá tới 16 triệu USD. Nói chung, UAV “cảm tử” có giá thành rẻ hơn đáng kể so với các chiến đấu cơ đánh chặn.

Tung ra phi đội UAV mới là một dấu hiệu nữa cho thấy tại Trung Đông, Lầu Năm Góc đang dần từ bỏ các hệ thống vũ khí vốn đắt đỏ, phức tạp và mất nhiều năm mới có thể sử dụng được.

Động thái trên diễn ra chỉ một ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth chia sẻ kế hoạch “Chiếm ưu thế UAV”, sáng kiến đầu tư tới 1 tỉ USD để sản xuất và triển khai 340.000 UAV cảm tử cỡ nhỏ. Mục tiêu của chương trình là đến cuối năm tài chính 2026, mỗi đơn vị của Lục quân Mỹ đều được trang bị UAV.

Chạy đua thiết kế ngược UAV

Theo Nhật báo Phố Wall, Iran từng thu giữ một UAV RQ-170 Sentinel của Mỹ rơi tại nước này và áp dụng kỹ thuật đảo ngược để chế tạo phiên bản riêng.

Caitlin Lee, chuyên gia về UAV tại tổ chức RAND của Mỹ, cho biết các đối thủ như Trung Quốc đã sao chép thành công các thiết kế của chiến đấu cơ Mỹ, song gặp khó khăn trong việc bắt chước công nghệ động cơ tinh vi. Nhưng hiện nay, những thiết bị điện tử thương mại phổ biến đã giúp việc thiết kế ngược các UAV nhỏ và ít phức tạp trở nên dễ dàng hơn nhiều.

“Trong cuộc chiến Nga - Ukraine, cả hai bên đã tiến hành thiết kế ngược UAV của nhau, dựa trên phần cứng và phần mềm thương mại”, bà Lee bình luận, đồng thời dự báo xu hướng thiết kế ngược công nghệ UAV sẽ rộ lên trong tương lai.

HẠNH NGUYÊN (Theo CNN, Business Insider)