Thời gian qua, nhiều hợp tác xã (HTX) trên địa bàn TP Cần Thơ năng động chuyển đổi hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, vừa sản xuất kinh doanh theo nhu cầu thị trường, vừa thực hiện tối đa hóa lợi ích cho xã viên HTX. Song, muốn phát triển ngày càng hiệu quả và bền vững, các HTX cần phải nâng cao trình độ quản trị cho cán bộ quản lý, thực hiện liên kết sản xuất gắn tiêu thụ, gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa trên thị trường.

Chuyển biến mới

Để nâng chất hoạt động cho các HTX, tổ hợp tác, năm 2016, Liên minh HTX TP Cần Thơ phối hợp cùng ngành hữu quan thành phố tổ chức các chương trình tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về mô hình HTX kiểu mới, quản trị HTX, lập phương án sản xuất kinh doanh, hợp đồng kinh tế. Phối hợp với các ngành hữu quan thành phố tổ chức các cuộc gặp gỡ, trao đổi thông tin giữa các HTX với các siêu thị Co.opmart, Big C,… để kết nối tiêu thụ hàng hóa cho các HTX. Đến nay, nhiều HTX, nhất là HTX nông nghiệp thực hiện các dịch vụ cung ứng vật tư nông nghiệp, làm đất, bơm tưới, gặt đập, hỗ trợ nhau về kinh nghiệm sản xuất, chuyển giao khoa học công nghệ, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch; hỗ trợ thành viên nâng cao chất lượng sản phẩm, sản xuất theo chuỗi giá trị. Kết quả, toàn thành phố hiện có 227 HTX, trong đó có nhiều HTX điển hình hoạt động trong các lĩnh vực sản xuất lúa giống, nuôi trồng thủy sản, vận tải gạo xuất khẩu, tiểu thủ công nghiệp… có doanh thu lớn hàng tỉ đồng/năm, đảm bảo lợi nhuận cho các thành viên. Điển hình, như: HTX Khiết Tâm (huyện Vĩnh Thạnh) cung cấp 6 dịch vụ hỗ trợ đầu vào và đầu ra cho nông dân; liên kết với doanh nghiệp hỗ trợ đầu tư và bao tiêu lúa trên diện tích 300 ha; HTX Giống nông nghiệp Thốt Nốt tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, thực hiện bảo quản và tiêu thụ lúa giống với số lượng hàng năm trên 1.000 tấn/năm. Ngoài ra, các HTX như: HTX Thủy sản Thắng Lợi (huyện Vĩnh Thạnh), HTX Thới An (quận Ô Môn)… thực hiện liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm cho nông dân, doanh thu đạt vài trăm tỉ đồng/năm.

Ông Nguyễn Đức Phương, Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, cho biết: Được Liên minh HTX thành phố cùng các ngành hữu quan thành phố hỗ trợ, nhiều HTX năng động chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012 đã tạo bước chuyển mới, thúc đẩy các HTX đẩy mạnh liên kết, hợp tác sản xuất. Phần lớn, các thành viên trong HTX đã thể hiện sự đồng lòng, liên kết hợp tác ngày càng hiệu quả, ký kết hợp đồng liên kết với các doanh nghiệp để cung ứng nguyên liệu, dịch vụ cho HTX sản xuất kinh doanh vừa tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ cho các HTX. Đến nay, thành phố có nhiều HTX sản xuất lúa, thủy sản, trái cây, rau màu cùng nhau liên kết, hợp tác sản xuất với qui mô hàng hóa lớn, có nhãn hiệu hàng hóa và có hợp đồng liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ nông sản. Ngoài ra, có nhiều HTX chuyên canh rau an toàn, như: Long Tuyền, Hòa Phát; HTX hoa kiểng Bình An; HTX chuyên canh vườn cây ăn trái kết hợp kinh tế vườn với du lịch. Nhiều HTX tiểu thủ công nghiệp, như: HTX Kim Hưng (quận Cái Răng), HTX Quốc Noãn (huyện Thới Lai), hoạt động có hiệu quả, góp phần duy trì phát triển làng nghề truyền thống, tạo việc làm cho lao động vùng nông thôn.

Ông Trần Thanh Liêm, Giám đốc HTX rau an toàn Long Tuyền, (quận Bình Thủy), cho biết: Từ khi chuyển đổi theo Luật HTX 2012, Ban giám đốc HTX đã củng cố bộ máy tổ chức, thực hiện dịch vụ cung ứng giống, vật tư; xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh, tích cực liên hệ với các đầu mối tiêu thụ để bao tiêu sản phẩm cho thành viên. Ngoài ra, để nâng cao giá trị sản phẩm, HTX còn tổ chức cho các thành viên canh tác theo hướng an toàn, sản xuất nhiều loại rau củ, quả, đáp ứng nhu cầu thị trường. Hiện tại, HTX đã có nhà sơ chế và có khả năng cung ứng khoảng 12 chủng loại rau củ, quả với sản lượng khoảng 2,5 tấn/tháng. Phần lớn, rau củ, quả của HTX cung cấp cho các bếp ăn tập thể, nhà hàng và một số cửa hàng rau an toàn trên địa bàn thành phố.

Nâng cao năng lực quản trị

Theo ông Nguyễn Đức Phương, Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ, Trong mỗi ngành, lĩnh vực đều có những mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả, tiêu biểu có sức lan tỏa, góp phần xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội thành phố. Tuy nhiên, để các mô hình HTX hoạt động hiệu quả và phát triển ngày càng bền vững, mỗi HTX cần phải xây dựng lực lượng nòng cốt, nhất là nâng cao vai trò của "người đầu tàu" trong các HTX. Bởi đội ngũ cán bộ quản lý HTX có trình độ và kỹ năng quản trị tốt, biết xây dựng kế hoạch sản xuất, hỗ trợ thành viên từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, biết nắm bắt thông tin thị trường kịp thời, thực hiện ký kết hợp đồng tiêu thụ hàng hóa. Điều quan trọng, HTX đảm bảo hài hòa lợi ích cho thành viên trong chuỗi giá trị làm tăng giá trị hàng hóa và nâng cao thu nhập cho xã viên. Từ đó, xây dựng niềm tin cho nông dân "hợp tác làm giàu", gắn bó bền chặt với HTX, góp phần xây dựng và phát triển HTX ngày càng bền vững trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Năm 2017, Liên minh HTX thành phố thực hiện nhiệm vụ trọng tâm, vận động thành lập mới HTX, cung cấp thông tin, tập huấn được tư vấn, hỗ trợ các HTX hoạt động đúng theo Luật HTX năm 2012. Liên minh HTX TP Cần Thơ tiếp tục phối hợp với các ngành hữu quan thành phố tổ chức chương trình kết nối nhà sản xuất và nhà phân phối. Hỗ trợ đăng ký và xây dựng thương hiệu cho HTX, đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp với HTX; tổ chức các đoàn tham quan học hỏi những kinh nghiệm hay từ các HTX kiểu mới tại các địa phương khác. Phối hợp với các quận, huyện hỗ trợ các HTX, tổ hợp tác ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, sản xuất lúa giống và lúa hàng hóa chất lượng cao. Tập trung vận động thành lập ít nhất 3 HTX có quy mô lớn trong lĩnh vực lúa gạo, trái cây và thủy sản liên kết, hợp tác sản xuất theo chuỗi giá trị, góp phần nâng cao giá trị nông sản và tăng thu nhập cho xã viên.

Bài, ảnh: M.Hoa