Ước tính cho thấy người về hưu chiếm ¼ dân số 83 triệu người của Đức. Và trong bối cảnh các khoản đóng góp của lực lượng lao động không còn đủ để chi trả các khoản trợ cấp hưu trí, nhiều người trong số này đã phải quay trở lại làm việc.

Người cao tuổi trên đường phố ở Đức. Ảnh: AFP

Pete Maie, 70 tuổi, là trường hợp điển hình. 5 năm sau khi chính thức nghỉ hưu, cụ Maie đang quay trở lại thị trường lao động với sự hỗ trợ của công ty tuyển dụng Unique Seniors. Cụ tỏ ra lo lắng khi bắt đầu buổi phóng vấn xin làm tài xế giao hàng bán thời gian cho một công ty logistics. “Hơi căng thẳng một chút nhưng tôi rất vui khi được ở đây. Tôi có thể bắt đầu làm việc ngay lập tức và sẵn sàng làm việc miễn là sức khỏe cho phép” - cụ Maie cho biết.

Theo trang tin France 24, nếu được chính quyền của Thủ tướng Friedrich Merz “bật đèn xanh” thì nhiều người cao tuổi sẽ noi gương cụ Maie để giúp nước Đức đang già hóa nhanh chóng giải quyết thách thức kép, gồm gánh nặng lương hưu và tình trạng thiếu hụt lao động lành nghề. Theo Bộ Lao động Đức, hệ thống lương hưu của nước này hồi năm 2024 đã “ngốn” 408 tỉ euro, tăng 60% so với năm 2010. Ước tính, người về hưu hiện chiếm ¼ dân số 83 triệu người của Đức, trong khi tình trạng thiếu hụt lao động lành nghề đã khiến các nhà tuyển dụng trong các lĩnh vực như bán lẻ, ngân hàng và lực lượng vũ trang cạnh tranh quyết liệt để thu hút lao động và thực tập sinh trẻ.

Trong nhiều năm, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất châu Âu vốn dựa vào xuất khẩu này đã đảm bảo đủ nguồn thu thuế để chi cho các khoản phúc lợi. Tuy nhiên, hệ thống lương hưu của Đức đang trong tình trạng căng thẳng khi Berlin chìm vào suy thoái trong suốt 2 năm, vật lộn với các vấn đề cơ cấu và phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ châu Á, chi phí năng lượng tăng cao cùng các rào cản thương mại mới từ Mỹ. Thủ tướng Merz gần đây cho biết hệ thống phúc lợi của Đức đang trong tình trạng “quá sức chịu đựng”, qua đó cam kết sẽ thực hiện các bước cứng rắn nhằm kiểm soát chi tiêu, từ lương hưu đến trợ cấp thất nghiệp.

Để tạo việc làm cho nhiều người cao tuổi hơn, chính quyền của ông Merz còn có kế hoạch nâng tuổi nghỉ hưu chính thức từ 66 hiện nay lên 67 vào năm 2031; cho phép “những người có khả năng và muốn làm việc” được hưởng mức lương miễn thuế lên tới 2.000 euro/tháng. “Chúng ta phải làm việc nhiều hơn và trên hết là hiệu quả hơn. Với chế độ làm việc 4 ngày/tuần và sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, chúng ta sẽ không thể nào duy trì sự thịnh vượng của đất nước” - ông Merz phát biểu hồi tháng 5.

Song, theo Hội đồng Chuyên gia Kinh tế Đức (SVR), tuổi nghỉ hưu nên được nâng lên 73 để giữ hệ thống an sinh xã hội của nước này khỏi nguy cơ sụp đổ. Hiện tại, chưa đến 3 người trong độ tuổi lao động hỗ trợ mỗi người hưởng lương hưu. Để duy trì sự cân bằng này, SVR đề xuất tăng dần tuổi nghỉ hưu lên 69 vào năm 2030, 71 vào năm 2035 và duy trì ở mức 73 từ năm 2041 trở đi.

“Chúng ta sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn nếu muốn duy trì chính sách bảo hiểm xã hội mà không để lại thêm gánh nặng cho các thế hệ mai sau. Tuổi nghỉ hưu phải gắn liền với tuổi thọ trung bình” - SVR cho biết. Bên cạnh đó, SVR cũng kêu gọi “thay đổi cơ cấu theo hướng tăng trưởng” và đạt được vị thế dẫn đầu về công nghệ trong các ngành công nghiệp quan trọng, như công nghệ sinh học, y tế và hạt nhân.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)