Washington và Kiev tuyên bố đạt tiến bộ đáng kể trong các cuộc đàm phán về việc xây dựng kế hoạch chấm dứt xung đột Nga - Ukraine.

Sau cuộc họp giữa phái đoàn Ukraine với các cố vấn an ninh quốc gia của Anh, Pháp và Đức, phía Kiev đã tham gia cuộc đàm phán song phương với các đại diện Mỹ tại Geneva (Thụy Sĩ). Ngày 23-11, Nhà Trắng công bố tuyên bố chung sau cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak. Tuyên bố chung Mỹ - Ukraine cho biết các cuộc đàm phán mang tính xây dựng, tập trung và tôn trọng, nhấn mạnh cam kết chung nhằm đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài. Hai bên nhất trí rằng các cuộc tham vấn đã mang lại hiệu quả cao.

Các cuộc thảo luận cho thấy tiến triển đáng kể trong việc điều chỉnh lập trường và xác định các bước tiếp theo một cách rõ ràng. Hai bên tái khẳng định bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai cũng phải hoàn toàn tôn trọng chủ quyền của Ukraine và mang lại một nền hòa bình bền vững và công bằng. Kết quả của các cuộc thảo luận là các bên nhất trí soạn thảo một khuôn khổ hòa bình được cập nhật và hoàn thiện hơn.

Ukraine và Mỹ đồng ý tiếp tục làm việc tích cực về các đề xuất chung trong những ngày tới. Hai nước cũng sẽ duy trì liên lạc chặt chẽ với các đối tác châu Âu khi tiến trình này được thúc đẩy.

Tuyên bố chung khẳng định các quyết định cuối cùng trong khuôn khổ này sẽ do các Tổng thống của Ukraine và Mỹ đưa ra. Hai bên nhắc lại sẵn sàng tiếp tục hợp tác nhằm bảo đảm một nền hòa bình mang lại an ninh, ổn định và tái thiết cho Ukraine.

Chia sẻ với báo giới, Ngoại trưởng Rubio cho biết bản kế hoạch ban đầu là một tài liệu sơ khai đã nhận được “ý kiến đóng góp từ cả hai phía”. Ông nói cuộc thảo luận về kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất để chấm dứt chiến sự đã diễn ra một cách “hiệu quả và có ý nghĩa nhất” kể từ khi quá trình này bắt đầu.

Nhà ngoại giao Mỹ cho biết vẫn còn nhiều việc phải làm về các vấn đề, bao gồm vai trò của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và đảm bảo an ninh cho Ukraine, nhưng phái đoàn của ông đã thu hẹp một số bất đồng trong kế hoạch hòa bình.

Bên cạnh đó, ông Rubio cũng không quá nhấn mạnh vào việc Ukraine phải đưa ra phản hồi về đề xuất vào hạn chót ngày 27-11, cho biết hai bên có thể cần thêm nhiều vòng đàm phán. 

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Yermak và Ngoại trưởng Mỹ Rubio (phải) phát biểu với báo giới ngày 23-11. Ảnh: EPA

Đồng quan điểm với Ngoại trưởng Rubio, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Yermak mô tả cuộc đàm phán tại Geneva là “rất hiệu quả”, khẳng định hai bên “tiến triển rất tốt” hướng tới mục tiêu đạt được “nền hòa bình công bằng và lâu dài”.

Trong một bản tóm tắt riêng về cuộc đàm phán, Nhà Trắng cho biết phía Ukraine đã sửa đổi và làm rõ dự thảo và rằng các mối quan ngại lớn nhất của họ đã được giải quyết, bao gồm “bảo đảm an ninh, phát triển kinh tế dài hạn, bảo vệ cơ sở hạ tầng, tự do hàng hải và chủ quyền chính trị”. Phái đoàn Ukraine đánh giá phiên bản mới “phản ánh lợi ích quốc gia” của nước này.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã dành cho Ukraine thời hạn đến ngày 27-11 để chấp thuận dự thảo kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm của Mỹ. Tuy nhiên, phía Kiev muốn điều chỉnh nội dung kế hoạch này, vốn yêu cầu Ukraine từ bỏ một phần lãnh thổ, chấp nhận giới hạn quy mô quân đội và ngừng theo đuổi mục tiêu gia nhập NATO.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có kế hoạch đến Mỹ, sớm nhất là trong tuần này, để thảo luận với ông Trump về những vấn đề nhạy cảm nhất trong kế hoạch hòa bình, bao gồm vấn đề lãnh thổ.

Ngày 23-11, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đã đưa ra tuyên bố cứng rắn về lập trường của Liên minh châu Âu (EU) đối với bất kỳ kế hoạch hòa bình nào cho Ukraine, trong đó khẳng định 3 nguyên tắc cốt lõi không thể thương lượng: đó là không được phép thay đổi biên giới Ukraine bằng vũ lực, không được đặt giới hạn cho quân đội Ukraine khiến nước này có nguy cơ sẽ bị tấn công trong tương lai và EU phải giữ vai trò trung tâm trong việc bảo đảm hòa bình cho quốc gia Đông Âu này. Theo đề xuất của Anh, Đức và Pháp, châu Âu cũng đã công bố kế hoạch hòa bình đối trọng với Mỹ theo hướng có lợi cho Ukraine.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)