Phát biểu tại buổi lễ thường niên tôn vinh các cựu chiến binh hôm 11-11, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chúc mừng "chiến thắng" của đảng Cộng hòa trước các đối thủ Dân chủ sau thời gian đóng cửa chính phủ dài nhất lịch sử nước này.

Tổng thống Trump tham dự sự kiện kỷ niệm Ngày Cựu chiến binh 11-11. Ảnh: UPI

Nói với Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, Tổng thống Trump mô tả đây là “chiến thắng to lớn” và khẳng định nhà nước liên bang đang mở cửa trở lại. Tuyên bố này được đưa ra sau khi 8 nghị sĩ Dân chủ theo chủ nghĩa trung dung dưới tác động ngày càng tồi tệ của việc đóng cửa chính phủ đã bỏ qua yêu cầu nhượng bộ để ủng hộ gói chi tiêu mà đảng Cộng hòa cố gắng thông qua trong nhiều tuần nhằm chấm dứt bế tắc tại Quốc hội. Theo nhóm nghị sĩ, họ hành động sau khi kết luận rằng phe Cộng hòa sẽ không bao giờ chấp nhận việc gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe liên bang như điều kiện tiên quyết mà đảng Dân chủ đưa ra để mở cửa lại chính phủ. 

Kết quả là các thượng nghị sĩ Mỹ đã thông qua dự luật cấp ngân sách cho chính phủ vào cuối ngày 10-11 (giờ địa phương) với tỷ lệ 60 phiếu ủng hộ, 40 phiếu chống. Dự luật này đã chuyển đến Hạ viện xem xét. Nếu có thể thông qua và được Tổng thống Trump ký ban hành, các cơ quan và dịch vụ liên bang dự kiến hoạt động trở lại ngay lập tức.

Dự luật thỏa hiệp, phần lớn được các lãnh đạo Ủy ban Phân bổ Ngân sách Thượng viện đàm phán, bao gồm gói chi tiêu sẽ cấp vốn cho chính phủ đến hết tháng 1-2026 cùng 3 dự luật riêng biệt khác để chi trả cho các chương trình liên quan nông nghiệp, xây dựng quân sự và các cơ quan lập pháp. Gói này cũng bao gồm điều khoản đảo ngược việc sa thải các nhân viên liên bang trong thời gian đóng cửa, đảm bảo trả lương bù cho những người bị cho nghỉ việc tạm thời.

Tuy nhiên, cuộc chiến được dự báo vẫn chưa kết thúc khi kết quả bỏ phiếu ngày 10-11 dấy lên chia rẽ trong đảng Dân chủ. Rạn nứt xảy ra chỉ vài ngày sau khi đảng Dân chủ ăn mừng chiến thắng trong cuộc bầu cử ở 3 tiểu bang, làm gia tăng áp lực lên chính quyền Tổng thống Trump về vấn đề chi phí sinh hoạt.

Các nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ dự luật khẳng định họ đã đạt được thỏa thuận tốt nhất có thể. Việc nhượng bộ diễn ra sau khi lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune cam kết tổ chức cuộc bỏ phiếu về việc gia hạn trợ cấp Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA) hay Obamacare vào tháng 12. Nhưng theo giới phân tích, dự luật đó vốn cần 60 phiếu để được thông qua, đang đối mặt nhiều khó khăn tại Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát và thậm chí còn ít có khả năng được thông qua tại Hạ viện.

Thực tế trên khiến nhiều nhân vật cấp cao đảng Dân chủ tức giận khi cho rằng thỏa thuận mới nhất với đảng Cộng hòa không mang lại bất kỳ kết quả thực chất nào để giải quyết cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe của nước Mỹ. Trong cảnh báo, lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries cho biết các đảng viên Dân chủ kiên quyết phản đối bất kỳ đạo luật nào không giải quyết dứt điểm cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe.

Hiện tại, Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa một lần nữa nắm quyền kiểm soát vấn đề chăm sóc sức khỏe ở thời điểm có hàng triệu công dân, không chỉ người tham gia chương trình ACA, phải chịu đựng phí bảo hiểm tăng cao trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tiếp tục lan rộng. Vấn đề là cũng giống như nhiệm kỳ đầu tiên, chính quyền Tổng thống Trump đang thiếu kế hoạch toàn diện và chi tiết để thay thế Obamacare; cũng như giải quyết các thách thức về khả năng chi trả khác. Nếu không có giải pháp nghiêm túc nhằm thuyết phục cử tri, các nhà phân tích cảnh báo hy vọng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2026 của đảng Cộng hòa có thể tan thành mây khói.

MAI QUYÊN (Theo CNN, NYT)