Theo phóng viên TTXVN tại Kuala Lumpur, trên trang mạng malaymail.com, ngày 26-11, Giáo sư nghiên cứu về Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tại Đại học Hồi giáo quốc tế Malaysia, và Giám đốc Viện nghiên cứu ASEAN và quốc tế (IINTAS), ông Phar Kim Beng khuyến nghị ASEAN cần tư duy xuyên khu vực để ứng phó tình trạng thiên tai đang ngày một khắc nghiệt hiện nay.

Lũ lụt tại thành phố Hat Yai, Thái Lan.

Khuyến nghị trên được đưa ra trong bối cảnh các nước trong khu vực liên tiếp trải qua những trận lũ lụt chưa từng thấy. Mới đây nhất, Hat Yai, thành phố lớn nhất tỉnh Songkhla và là một trong những trung tâm thương mại quan trọng nhất miền Nam Thái Lan, đã ban bố vùng thảm họa khi trải qua trận lũ lụt nghiêm trọng nhất trong 300 năm. Ngay cả những người dân lâu năm đã quen với lũ lụt theo mùa cũng thừa nhận gió mùa lần nãy đã diễn ra với mức độ dữ dội chưa từng thấy.

Trên khắp Đông Nam Á, hệ thống gió mùa không còn mang tính mùa vụ, không thể dự đoán hoặc kiểm soát được nữa, mà đã biến thành thế lực khí hậu thất thường, xuyên khu vực, gây áp lực lên các hệ thống phòng, chống thiên tai quốc gia. Hiện tượng "lũ chồng lũ" dọc theo bờ biển miền Trung Việt Nam, các trận lốc xoáy ngày càng dữ dội ở Myanmar, sự biến đổi đột ngột từ hạn hán sang lũ lụt ở Philippines, hay tình trạng lũ lụt nội địa ngày càng tồi tệ trên khắp bờ biển phía Đông Malaysia và bang Johor, Nam nước này... Những hiện tượng này cho thấy hệ thống khí quyển khu vực đã trở nên bất ổn. Các hiện tượng thời tiết trước đây mất vài ngày để phát triển, giờ đây xảy ra chỉ trong vài giờ. Các khối bão di chuyển khó lường qua biển Đông. Các hành lang ẩm trải dài qua nhiều biên giới, gây ra lũ lụt đồng thời ở các quốc gia khác nhau.

Tuy nhiên, Giáo sư Phar Kim Beng nhận định khuôn khổ ứng phó thiên tai của ASEAN vẫn chủ yếu mang tính quốc gia. Thái Lan dựa vào Cục Phòng chống và giảm nhẹ thiên tai. Malaysia và Indonesia dựa vào Cơ quan Quản lý thiên tai quốc gia của mỗi nước. Philippines phối hợp thông qua Văn phòng Phòng vệ dân sự. Singapore phụ thuộc vào Cơ quan Môi trường quốc gia và Lực lượng phòng vệ dân sự. Tất cả các cơ quan này đều có năng lực trong phạm vi biên giới của mỗi nước.

Ngoài việc chia sẻ dữ liệu, Giáo sư Phar Kim Beng cho biết Đông Nam Á cần một Mạng lưới tài sản (ứng phó) thảm họa ASEAN. Tàu cứu hộ, trực thăng, máy bay không người lái, máy bơm công suất lớn và bệnh viện dã chiến di động phải được bố trí chiến lược tại các khu vực dễ bị tổn thương do khí hậu như Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Indonesia và Philippines. Những tài sản này phải có thể triển khai xuyên biên giới trong vòng vài giờ. Khu vực này cũng cần các đội ứng phó lũ lụt chung được đào tạo về cứu hộ nước chảy xiết, sơ tán khách du lịch bị mắc kẹt, khôi phục thông tin liên lạc và hỗ trợ kỹ thuật sau lũ. Các đội này phải có khả năng tương tác và được trang bị để di chuyển nhanh chóng giữa các quốc gia thành viên.

VIÊN LUYẾN