Ngày 2-11, Ấn Độ đã phóng thành công vệ tinh liên lạc nặng nhất của nước này, bước đi mới nhất trong chương trình không gian đầy tham vọng của quốc gia Nam Á.

Vệ tinh CMS-03 rời bệ phóng trên tên lửa đẩy nặng nhất của Ấn Độ ngày 2-11. Ảnh: PTI
Theo đó, vệ tinh CMS-03 được đưa lên quỹ đạo bằng tên lửa LVM3-M5 cao 43,5m - phiên bản nâng cấp của tên lửa từng đưa tàu vũ trụ không người lái hạ cánh xuống Mặt trăng vào tháng 8-2023. Vệ tinh mới sẽ tăng cường bảo mật mạng lưới liên lạc trên biển của Hải quân Ấn Độ. 
Với trọng lượng khoảng 4.400kg, CMS-03 là vệ tinh nặng nhất từng được phóng từ lãnh thổ Ấn Độ lên quỹ đạo. Trước đây, các vệ tinh hạng nặng của nước này được phóng ở nước ngoài thông qua các công ty tư nhân. 
Năng lực ngày càng mạnh của LVM3
Vụ phóng mới nhất đánh dấu cột mốc quan trọng hướng tới lực đẩy ngày càng tăng của dòng LVM3. Một phiên bản cải tiến của tên lửa đẩy này dự kiến sẽ được sử dụng trong sứ mệnh Gaganyaan đưa phi hành gia Ấn Độ lên vũ trụ.
Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ (ISRO) cho biết tầng thứ ba của LVM3, còn gọi là tầng đông lạnh, đã được kích hoạt thành công trên quỹ đạo trong sứ mệnh CMS-03. Tầng đông lạnh này được sản xuất trong nước.
LVM3 là một trong những tên lửa đẩy thành công nhất của Ấn Độ. Cả 7 vụ phóng đều đưa vệ tinh vào quỹ đạo theo đúng kế hoạch kể từ chuyến bay đầu tiên của LVM3 vào năm 2014.
ISRO đang nỗ lực mở rộng khả năng chuyên chở của tên lửa nặng nhất của nước này, đặc biệt khi xét đến việc sử dụng nó cho sứ mệnh đưa con người lên vũ trụ. Một trong những giải pháp là tăng lực đẩy của tầng thứ ba tên lửa, nơi đóng góp gần 50% vận tốc cần thiết để đưa vệ tinh vào Quỹ đạo chuyển tiếp địa tĩnh (GTO). 
ISRO cũng xem xét sử dụng động cơ nhiên liệu bán lạnh ở tầng hai thay cho nhiên liệu lỏng. Động cơ mới giúp tàu vũ trụ mang khoảng 10.000kg hàng hóa lên quỹ đạo Trái đất tầm thấp (LEO) thay vì 8.000kg như hiện tại.
ISRO đang nghiên cứu phát triển một loại tàu vũ trụ mới mang tên Phương tiện phóng Mô-đun Mặt trăng (LMLV), với khả năng chở 80.000kg để thực hiện các sứ mệnh đưa con người lên Mặt trăng.
Liên tục mở rộng chương trình không gian
Thủ tướng Narendra Modi bày tỏ tự hào về ngành vũ trụ của Ấn Độ và nhấn mạnh tham vọng đưa phi hành gia nước này lên Mặt trăng vào năm 2040, nối tiếp những thành công trước đó chỉ thuộc về Nga, Mỹ và Trung Quốc.
Được phóng hồi tháng 10-2008, sứ mệnh liên hành tinh đầu tiên của Ấn Độ, Chandrayaan-1 đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện các phân tử nước trên Mặt trăng. Trong khi đó, với sứ mệnh Mangalyaan vào năm 2013, Ấn Độ đã trở thành quốc gia đầu tiên chạm tới quỹ đạo sao Hỏa ngay trong lần phóng đầu tiên.
Đến năm 2019, nước này tiếp tục thực hiện sứ mệnh Chandrayaan-2 nhằm mục đích hạ cánh mềm lên Mặt trăng, song không thành công. Dù vậy, Chandrayaan-2 vẫn triển khai được camera độ phân giải cao lên quỹ đạo Mặt trăng, chụp hàng ngàn bức ảnh và tạo ra dữ liệu khoa học có giá trị.
Bốn năm sau, Ấn Độ tạo nên dấu mốc lịch sử khi tàu Chandrayaan-3 đáp xuống cực Nam Mặt trăng, trở thành quốc gia thứ tư trên thế giới hạ cánh thành công một tàu đổ bộ xuống thiên thể này. Chandrayaan-3 sau đó phát hiện 8 loại khoáng chất cũng như đo các đặc tính nhiệt và địa chấn của Mặt trăng.
Tiến trình tiếp theo của Ấn Độ là sứ mệnh đưa người lên Mặt trăng. 3 sứ mệnh không người lái đã được lên kế hoạch, bao gồm vụ phóng vào tháng 12 tới mang theo một robot để thử nghiệm các hệ thống trước khi đưa phi hành gia lên vũ trụ.
Ngoài ra, Ấn Độ cũng có kế hoạch xây dựng một trạm vũ trụ nặng 52 tấn, với 5 mô-đun sẽ được lắp ráp trên quỹ đạo. Mô-đun đầu tiên dự kiến sẽ được phóng vào năm 2028.
Tháng 6 năm nay, Shubhanshu Shukla đã trở thành phi hành gia Ấn Độ thứ hai bay vào vũ trụ và là người đầu tiên của nước này lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Điều đó mở đường cho sứ mệnh có người lái đầu tiên của Ấn Độ lên LEO vào năm 2027.
HẠNH NGUYÊN (Theo AFP, Business Standard)