Nỗ lực lâu nay của Hàn Quốc về việc sở hữu tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân vẫn còn vướng rào cản và cơ hội mới đã đến khi Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa “bật đèn xanh” giúp Seoul thực hiện tham vọng này.

Tàu ngầm lớp Jang Bogo III của Hàn Quốc. Ảnh: Hanwha Ocean

Ngày 30-10, ông Trump cho biết đã chấp thuận cho Hàn Quốc đóng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, thay vì tàu ngầm chạy bằng nhiên liệu diesel lỗi thời và kém linh hoạt mà đồng minh này đang sở hữu. Một số tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc sẽ được đóng tại Philadelphia, Mỹ.

Tuyên bố được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Trump đến Hàn Quốc và hội đàm với người đồng cấp Lee Jae-myung.

Hải quân Hàn Quốc hiện sở hữu đội tàu ngầm diesel - điện, bao gồm 12 tàu lớp Jang Bogo, 9 tàu lớp Sohn Won-yil và 3 tàu lớp Dosan Ahn Chang-ho. Tháng trước, nước này đã hạ thủy chiếc đầu tiên trong số 3 tàu ngầm diesel - điện lớp KS-III Batch II, tàu ngầm lớn và hiện đại nhất của quốc gia Đông Bắc Á.

Tuy nhiên, không giống như tàu ngầm chạy bằng diesel - điện, phải nổi lên mặt nước một lần sau khoảng 20 ngày, tàu ngầm hạt nhân có thể ở dưới nước gần như vô thời hạn, giảm đáng kể nguy cơ bị phát hiện. Không bị giới hạn phạm vi hoạt động và đạt vận tốc cao cũng là những lợi thế lớn của tàu ngầm hạt nhân, chiến hạm vận hành bằng nhiên liệu uranium được làm giàu.

Đó là lý do vì sao Hàn Quốc khát khao sở hữu tàu ngầm hạt nhân trong 30 năm qua. Tuy nhiên, tham vọng này vấp phải phản đối trong nước lẫn quốc tế, bao gồm cả Mỹ, do lo ngại về phổ biến vũ khí hạt nhân.

Vấn đề hậu cần

Chính quyền Tổng thống Trump vẫn chưa nêu rõ kế hoạch tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc cũng như vai trò cụ thể của Mỹ. Nhà máy đóng tàu ở Philadelphia mà ông đề cập nhiều khả năng là xưởng Hanwha Philly Shipyard. Xưởng này trước đây thuộc sở hữu của Philadelphia Shipyard cho đến khi tập đoàn Hanwha Ocean của Hàn Quốc mua lại vào năm ngoái. Nhưng Hanwha Philly Shipyard chưa từng sản xuất loại tàu chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Phát biểu trước Quốc hội hôm 30-10, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Ahn Gyu-back cho biết kế hoạch trên yêu cầu Seoul tự đóng tàu ngầm, lò phản ứng mô-đun và sẽ nhận nguồn cung cấp uranium được làm giàu từ Washington. Theo ông Seok Jong-gun, người đứng đầu Cục Quản lý chương trình mua sắm quốc phòng Hàn Quốc (DAPA), nước này đã phát triển các lò phản ứng hạt nhân nhỏ và có năng lực chế tạo một lò phản ứng cho tàu ngầm trong chưa đầy một thập kỷ - thời gian cần thiết để đóng tàu năng lượng hạt nhân. Lò phản ứng nhỏ là công nghệ cốt lõi đối với tàu ngầm hạt nhân.

Trong năm 2003, Chính phủ Hàn Quốc đã bí mật tiến hành ít nhất một nghiên cứu liên quan đến thiết kế lò phản ứng hạt nhân nhỏ để sử dụng trên tàu ngầm trong tương lai. Ngoài ra, ngành công nghiệp điện hạt nhân có lịch sử phát triển lâu đời của Hàn Quốc đã chế tạo các lò phản ứng cho mục đích phi quân sự, nên cũng có thể phát triển lò phản ứng hạt nhân cho tàu ngầm.

Nhiên liệu hạt nhân là rào cản cuối cùng. Kể từ năm 2015, Hàn Quốc đã phải đối mặt với trở ngại lớn liên quan đến một thỏa thuận hạt nhân song phương. Theo thỏa thuận, Hàn Quốc chỉ được làm giàu uranium ở cấp độ dưới 20% với sự chấp thuận của Mỹ và bị cấm tái chế nhiên liệu đã qua sử dụng. Seoul nhiều năm qua tìm cách nới lỏng các hạn chế này để đáp ứng nhu cầu công nghệ quốc phòng và năng lượng. Dù vậy, bình luận của Bộ trưởng Ahn cho thấy rào cản này đã được gỡ bỏ nhờ kế hoạch nhập khẩu nhiên liệu hạt nhân trực tiếp từ Mỹ.

Những lựa chọn khả thi

Tàu ngầm hạt nhân sử dụng cả uranium làm giàu với độ tinh khiết cao (HEU, hơn 80-90%) và uranium làm giàu thấp (LEU, dưới 20%).

Dựa trên các đánh giá từ Hải quân Hàn Quốc, mẫu tàu ngầm của nước này có thể sẽ là loại nặng từ 6.000-6.500 tấn. Tất cả các tàu ngầm Mỹ đều sử dụng HEU, vốn là cấp độ dùng để chế tạo vũ khí hạt nhân, khiến Hàn Quốc khó áp dụng. Tàu ngầm lớp Astute nặng 7.400 tấn của Anh và tàu lớp Barracuda nặng 5.000 tấn của Pháp là những ứng viên sáng giá. Trong đó, tàu ngầm lớp Barracuda là lựa chọn khả thi hơn vì nó sử dụng uranium làm giàu khoảng 5-7%. 

Phía Hàn Quốc đã yêu cầu Mỹ cho phép làm giàu uranium lên mức 3-5%, lắp các thanh nhiên liệu và phản hồi của Washington là đề xuất đóng chung. Các trường hợp trước đây cho thấy sẽ mất ít nhất 10 năm để phát triển và chế tạo tàu ngầm hạt nhân. Hàn Quốc cần ít nhất 4 tàu ngầm loại này.

HẠNH NGUYÊN
​(Theo TWZ, Korea JoongAng Daily)