Cả ông Karzai (trái) và Abdullah đều tuyên bố thắng cử. Ảnh: AFP

Không ngoài dự đoán, cuộc bầu cử tổng thống ở Afghanistan ngày 20-8 vừa qua đã không diễn ra suôn sẻ, và giai đoạn hậu bầu cử xem chừng còn rắc rối hơn nhiều. Trong khi Ủy ban bầu cử cho biết kết quả sơ bộ chỉ có thể được công bố sớm nhất vào ngày 25-8, còn kết quả chính thức thượng tuần tháng 9 mới có, nhưng ngày 21-8, cả hai ứng viên hàng đầu là Tổng thống sắp mãn nhiệm Hamid Karzai và cựu Ngoại trưởng Abdullah Abdullah đều tuyên bố mình đã thắng cử ngay tại vòng một, tức giành hơn 50% phiếu bầu. Riêng ông Abdullah còn nói một cách cụ thể rằng ông giành được 62% phiếu, gấp đôi so với 31% phiếu của đối thủ Karzai.

Trước sự đe dọa của Taliban, tỷ lệ cử tri đi bầu chỉ đạt khoảng 40-50%. Cá biệt tại một số tỉnh miền Nam nơi Taliban đang tác oai tác quái như Kandahar, Helmand, Oruzgan và Zabul, tỷ lệ này chỉ vào khoảng 5-10%. Nhiều người không dám đến thùng phiếu sau khi Taliban cắt đứt ngón tay (dùng để lăn vào phiếu bầu) của hai cử tri ở Kandahar, “cái nôi” của phe này. Bên cạnh đó, phiến quân cũng thực hiện hàng chục vụ tấn công trong ngày bầu cử làm ít nhất 26 người, cả dân thường lẫn nhân viên an ninh, thiệt mạng. Chỉ riêng tại Kandahar, Taliban đã bắn 122 quả rốc-két vào các thị trấn.

Tuy trước đó nói mình đã thắng cử, nhưng khi trả lời phỏng vấn hãng tin Mỹ AP ngày 22-8, ông Abdullah cho biết đang tìm kiếm liên minh với các ứng viên khác trong trường hợp không ai giành chiến thắng ngay tại vòng một (theo hãng tin Pháp AFP, khả năng này gần như chắc chắn). Giới quan sát cho rằng cơ hội của ông Abdullah là rất lớn trong cuộc bỏ phiếu vòng hai vào tháng 10 tới, nếu ông tranh thủ được sự ủng hộ của hai ứng viên sáng giá khác là cựu Bộ trưởng Kế hoạch Ramazan Bashardost và cựu Bộ trưởng Tài chính Ashraf Ghani. Ông Abdullah cũng tố cáo ông Karzai gian lận trong bầu cử. Phía ông Karzai dĩ nhiên bác bỏ cáo buộc này, đồng thời cho biết đã chuyển các bằng chứng cho thấy sự gian lận của những người ủng hộ ông Abdullah lên Ủy ban khiếu nại bầu cử. Mặc dù Mỹ và châu Âu nói rằng cuộc bầu cử ở Afghanistan là “đáng tin cậy”, nhưng nhiều quan sát viên quốc tế không đồng tình với nhận định đó. Không chỉ ông Abdullah mà một ứng viên khác là nghị sĩ Mirwais Yasini cũng lên tiếng tố cáo các nhân viên bầu cử thân Tổng thống Karzai đã hủy hàng ngàn phiếu bầu cho ông này.

Trong khi đó, người ta lo ngại khả năng xảy ra nội chiến Nam-Bắc ở Afghanistan nếu phải tiến hành bầu cử vòng hai. Ông Karzai nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ của bộ tộc Pashtun ở miền Nam, trong khi người Tajik và Uzbek ở miền Bắc ủng hộ ông Abdullah. Chính Tổng thống Karzai cũng thừa nhận nguy cơ xung đột sắc tộc dẫn tới nội chiến nếu ông và vị Ngoại trưởng bị ông sa thải năm 2006 “đấu tay đôi”. Do vậy, ông Karzai nói rằng nếu kết quả cuộc bầu cử được quyết định ngay trong vòng một sẽ “phù hợp với quyền lợi quốc gia”. Nhưng theo các nhà phân tích, kịch bản “hậu bầu cử Iran” sẽ tái diễn ở Afghanistan, tức những người ủng hộ ứng viên thất cử rầm rộ xuống đường biểu tình nếu đương kim tổng thống được tuyên bố thắng cử ngay tại vòng một.

LÊ DÂN
(Theo AP, NYTimes)