Triển lãm ảnh “Nhịp sống trên sông - Miền Tây xưa và nay” là một trong những hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội Văn hóa Sông nước Cần Thơ đang diễn ra. 100 bức ảnh xâu chuỗi thành một câu chuyện đầy hấp dẫn về văn hóa sông nước miền Tây.

Ông Nguyễn Hùng Dũng và gia đình tham quan triển lãm. Ảnh: DUY KHÔI

Ông Nguyễn Hùng Dũng, ngụ phường Trung Nhứt, TP Cần Thơ, cùng gia đình tham quan Lễ hội Văn hóa Sông nước Cần Thơ và ghé xem triển lãm ảnh. Ông Hùng Dũng chăm chú từng bức ảnh và chỉ cho con cháu mình biết những hình ảnh tư liệu xa xưa về phương tiện giao thông trên sông nước, cách chài lưới, đánh bắt, sinh hoạt sông nước như thế nào… Với ông, những hình ảnh ấy gợi ký ức về một thời thơ ấu hơn 70 năm trước, với cảnh ghe xuồng tấp nập bến chợ, cảnh bà con chở lúa đi bán cho các nhà máy, chành. Ông Dũng nói: “Đây là những hình ảnh rất đặc biệt mà bảo tàng còn giữ. Tôi tâm đắc với những hình ảnh lâu lắm rồi bây giờ thấy lại được”.

Quả vậy, triển lãm ảnh không chỉ làm cho lễ hội sông nước thêm vui tươi mà còn giúp khách tham quan, nhất là người trẻ và du khách từ vùng miền khác hiểu hơn về văn hóa miền Tây. Anh Võ Hữu Nghị (ngụ tỉnh Đồng Tháp) là một trong những tác giả có ảnh tham gia triển lãm, với các bức ảnh chụp cảnh thả bè chuối cúng Việc Lề, rước Sắc Thần bằng ghe trên sông… Anh Nghị rất tâm huyết với đề tài văn hóa sông nước và cần mẫn chụp được những bức ảnh mang đậm dấu ấn. Có ảnh tham gia triển lãm, anh Nghị chia sẻ niềm vui vì được góp phần lan tỏa văn hóa sông nước với mọi người.

100 bức ảnh đã phác họa “Nhịp sống trên sông - Miền Tây xưa và nay” với phong phú những góc nhìn. Có những bức ảnh tư liệu đã tròn thế kỷ về giao thông thủy ở Cần Thơ chụp ảnh đi du lịch trên sông Mekong, năm 1925; đò máy hơi nước trên kênh Xà No đầu thế kỷ XX hay hình ảnh Bến Ninh Kiều đầu thế kỷ XX. Trong đó, bến Ninh Kiều qua bao tháng năm nay đã trở thành biểu tượng, là “trái tim” của thành phố.

Với tri thức dân gian về nghề đánh bắt cá tôm trên sông nước, triển lãm có nhiều hình ảnh hay như đóng đáy ở sông Bảy Háp (Cà Mau), nghề cào ốc quắn ở Cạnh Đền (An Giang) hay câu cá lăng mùa nước nổi trên sông Sở Thượng (Đồng Tháp)... Và nhắc đến sông nước, hẳn sẽ là thiếu sót nếu không nhắc đến chợ nổi miền Tây. Chợ nổi không biết có tự bao giờ, chỉ biết đã từ lâu rồi, chợ nổi hiện diện như một hình thức buôn bán độc đáo trên sông, làm nên nét văn hóa sông nước đầy bản sắc. Cần Thơ tự hào với những chợ nổi Cái Răng, Phong Điền, Ngã Năm, Ngã Bảy. Trong đó, Văn hóa Chợ nổi Cái Răng đã được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Mảng văn hóa tín ngưỡng sông nước cũng được triển lãm ảnh thể hiện rõ nét qua nhiều hình ảnh. Tiêu biểu nhất là tín ngưỡng thờ Bà Cậu của thương hồ; hay là Lễ hội Tống phong ở miếu Bà Xóm Chài (phường Hưng Phú, TP Cần Thơ)… Từ sông nước và những hệ giá trị văn hóa được định hình, văn hóa sông nước miền Tây nói chung, Cần Thơ nói riêng trở thành tài nguyên du lịch đầy hấp dẫn. Đó là những bức ảnh ghi lại cảnh du khách trải nghiệm đi cầu khỉ, bồng bềnh trên chợ nổi, bơi xuồng, tát mương bắt cá…

Đặc biệt, sau hơn 20 năm từ khi trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, và sau khi hợp nhất, TP Cần Thơ lại càng tỏ rõ vị thế “Đô thị miền sông nước”. TP Cần Thơ vẫn từng ngày nỗ lực chỉnh trang đô thị theo hướng hiện đại nhưng vẫn giữ bản sắc đô thị sông nước, như Giải thưởng Cảnh quan châu Á đã đạt được vào năm 2016.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, chia sẻ: Mỗi hình ảnh trong triển lãm lần này là một lát cắt ký ức văn hóa, lịch sử, góp phần kể lại câu chuyện về miền Tây, Cần Thơ hiền hòa, nghĩa tình, cởi mở và hiếu khách. Nhưng không chỉ nhìn về quá khứ, triển lãm còn mở ra bức tranh sông nước Cần Thơ hôm nay - nơi truyền thống và hiện đại song hành. Người Cần Thơ vẫn trân trọng, gìn giữ những giá trị văn hóa của cha ông, đồng thời năng động, sáng tạo, chủ động hội nhập trong dòng chảy phát triển của đô thị trung tâm vùng ĐBSCL.

“Thông qua triển lãm, Ban Tổ chức mong muốn lan tỏa thông điệp rằng, bảo tồn văn hóa không chỉ là gìn giữ những giá trị đã có, mà còn là sự tiếp nối hài hòa giữa bảo tồn và phát triển; giữa khai thác du lịch với bảo vệ môi trường sông nước, nâng cao ý thức cộng đồng, hướng đến xây dựng hình ảnh một Tây Đô - đô thị sông nước xanh - sạch - đẹp và phát triển bền vững”, ông Nguyễn Minh Tuấn nhấn mạnh.

ĐĂNG HUỲNH