Tổng thống Donald Trump cho biết quân đội Mỹ đã tiến hành nhiều cuộc tấn công nhằm vào tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Tây Bắc Nigeria theo đề nghị của chính phủ nước này.

Các thành viên của nhóm khủng bố Lakurawa tại Nigeria. Ảnh: gga.org

Trong bài đăng trên mạng xã hội hôm 25-12, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ đã tiến hành các cuộc tấn công “mạnh mẽ và khốc liệt” nhằm loại bỏ các phần tử khủng bố thuộc IS mà ông cáo buộc họ đã nhắm mục tiêu sát hại người Cơ đốc giáo tại Nigeria.

Theo một nguồn tin quân sự, hơn 10 tên lửa hành trình Tomahawk đã được phóng từ một tàu chiến của Mỹ ở Vịnh Guinea, nhằm vào 2 trại huấn luyện của IS ở bang Sokoto, Tây Bắc Nigeria. Bộ Tư lệnh châu Phi (AFRICOM) của quân đội Mỹ cho biết cuộc tập kích này có sự phối hợp của quân đội Nigeria và đã tiêu diệt nhiều phiến quân IS.

Đòn tấn công cảnh báo?

Bên cạnh tuyên bố của ông Trump, Bộ trưởng Chiến tranh Mỹ Pete Hegseth đe dọa sẽ còn nhiều hành động tiếp theo nếu nhóm này không ngừng việc nhắm vào các tín đồ Cơ đốc ở Nigeria và những nơi khác trên thế giới

Sau các cuộc tấn công, Bộ Ngoại giao Nigeria đã ca ngợi sự hợp tác với Mỹ, bao gồm chia sẻ thông tin tình báo và phối hợp chiến lược. Nigeria đẩy mạnh hợp tác với Mỹ trong những tuần gần đây, sau khi ông Trump chỉ đạo Lầu Năm Góc “chuẩn bị cho khả năng hành động” tại quốc gia đông dân nhất châu Phi để bảo vệ người Cơ đốc giáo. Từ cuối tháng 10, Tổng thống Trump bắt đầu cảnh báo rằng người Cơ đốc giáo đang đối mặt với “mối đe dọa hiện hữu” ở Nigeria và ông dọa can thiệp quân sự vào quốc gia Tây Phi với lý do nước này không bảo vệ người theo đạo Cơ đốc.

Thông tin về cuộc không kích IS được đưa ra 1 ngày sau vụ đánh bom tự sát tại một nhà thờ Hồi giáo ở Đông Bắc Nigeria khiến 5 người thiệt mạng và 35 người bị thương.

Trong tổng số hơn 220 triệu dân, Nigeria có sự phân chia tôn giáo gần như đồng đều giữa người theo đạo Hồi (chủ yếu sống ở phía Bắc) và người đạo Cơ đốc (ở phía Nam).

Nigeria không chính thức trong tình trạng chiến tranh, nhưng số người chết tại đây cao hơn hầu hết các quốc gia đang chìm trong xung đột. Dữ liệu từ tổ chức giám sát xung đột Armed Conflict Location and Event Data (ACLED) cho thấy hơn 12.000 người đã thiệt mạng bởi nhiều nhóm bạo lực khác nhau chỉ riêng trong năm nay.

Trong số các nhóm này có ít nhất 2 nhóm liên kết với IS. Đó là IS tỉnh Tây Phi (ISWAP) ở Đông Bắc và nhóm Lakurawa hoạt động mạnh tại các bang ở phía Tây Bắc.

Các chuyên gia nhận định việc Mỹ chính thức tiến hành tấn công khủng bố tại Nigeria cho thấy chính sách của Nhà Trắng tại khu vực Tây Phi đang thay đổi đáng kể. Trong năm 2024, Mỹ từng rút quân khỏi Niger, quốc gia láng giềng của Nigeria. Hiện Mỹ chỉ duy trì đóng quân tại một căn cứ lớn ở Djibouti, quốc gia thuộc khu vực Đông Phi.

Mối đe dọa IS ở châu Phi

Châu Phi hiện là tâm điểm của bạo lực thánh chiến, với cường độ chưa từng có ở khu vực Sahel và Tây Phi. Tại các nước Mozambique, Somalia, Trung Phi và Nigeria, IS đang xây dựng mạng lưới hậu cần, tài trợ cho các hoạt động của chúng từ nhiều nguồn khác nhau và thu hút các chiến binh nước ngoài.

Nhánh IS tỉnh Sahel (ISSP), hoạt động chủ yếu trên khắp Mali, Burkina Faso và Niger, hiện có từ 2.000-3.000 chiến binh, tăng gấp 7 lần so với hồi cuối năm 2018. Đây cũng chính là quân số của ISWAP, “chân rết” được thành lập vào năm 2015 khi Boko Haram chuyển lòng trung thành từ al-Qaeda sang IS.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)