Nằm sâu trong dãy núi ở phía Tây Nhật Bản, đường phố tại ngôi làng Nagoro không có bóng người mà chỉ có bóng dáng của những búp bê kích cỡ như con người. Chúng được bà Tsukimi Ayano, một cư dân địa phương tạo ra nhằm xoa dịu sự cô đơn và trống vắng ở Nagoro, một trong số nhiều ngôi làng ở xứ hoa anh đào bị ảnh hưởng nặng nề bởi sự suy giảm dân số.

Bà Ayano đang may búp bê. Ảnh: AFP

Nằm cách thủ đô Tokyo khoảng 550km về phía Tây Nam, Nagoro được biết đến như “thung lũng búp bê” khi bà Ayano bắt đầu đặt những con búp bê trên đường để tạo thêm chút hương vị cuộc sống tại ngôi làng hoang vắng này. “Chỉ có 27 người sống tại ngôi làng nhưng số búp bê gấp 10 lần như thế, vào khoảng 270 con” - bà Ayano nói với AFP.

Mọi chuyện bắt đầu từ 16 năm trước khi người phụ nữ 69 tuổi nói trên tạo ra một con búp bê mặc quần áo để đuổi chim trong vườn. “Một người đi qua nhìn thấy nó và tưởng đó là cha tôi. Ông ấy gửi lời chào nhưng đó lại là con búp bê. Thật buồn cười làm sao” - Ayano nhớ lại. Kể từ đó, bà không ngừng tạo ra những con búp bê bằng gỗ, giấy báo, da được làm bằng vải co giãn trong khi tóc được làm bằng sợ len. Và chỉ cần tô thêm một chút màu hồng vào môi và má, các búp bê trông giống như người thật. Được biết, bà Ayano mất 3 ngày để hoàn thành một búp bê cỡ người lớn để đặt quanh làng.

Tại ngôi trường của làng, bà Ayano đặt 12 búp bê cỡ học sinh tại bàn học trông giống như các em đang học bài. Ngôi trường đã đóng cửa cách đây 7 năm vì làng không còn trẻ em. Người trẻ nhất hiện nay tại đây đã…55 tuổi. Trên phố, bà Ayano còn đặt một “gia đình búp bê” sống lang thang và ăn mặc rách rưới  trước một cửa hàng tạp hóa bỏ hoang, trong khi một búp bê khác được “hóa trang” thành lão nông đứng trước cửa hiệu bên cạnh. Còn gần trạm xe buýt của làng, một “nhóm” búp bê đang tụ tập, gần đó một búp bê “cha” kéo chiếc xe chở đầy búp bê “con”.

Ayano nhớ lại khi bà còn nhỏ, Nagoro là một ngôi làng đông đúc với khoảng 300 người, chủ yếu làm nghề khai thác gỗ và xây dựng đập. Tuy nhiên, dân làng dần dần bỏ đi, ngôi làng từ đó trở nên trống trải. Bà tạo nên nhiều búp bê để nhớ về thời điểm khi ngôi làng còn sôi động.

Đến nay, búp bê của bà Ayano đã được nhiều người biết đến, du khách từ những nơi rất xa như Mỹ và Pháp đổ về ngôi làng để xem búp bê của bà. “Trước khi tôi tạo ra búp bê, không ai ghé thăm ngôi làng nhưng nay nhiều người đã đến thăm nơi này. Tôi hy vọng Nagoro sẽ sống lại và nhiều người sẽ đến đây tham quan. Tôi không biết Nagoro sẽ trông ra sao trong vòng 10 hoặc 20 năm nữa nhưng tôi vẫn sẽ tiếp tục làm búp bê” - bà Ayano nhấn mạnh.

Hoàn cảnh của bà Ayano không phải là trường hợp hiếm hoi tại Nhật Bản trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ ba trên thế giới đang đối mặt với sự suy giảm dân số, tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao. Nhật Bản đang trên đà trở thành quốc gia “siêu già” đầu tiên trên thế giới, tức có tới 28% dân số ở độ tuổi từ 65 trở lên. Dự kiến, số người Nhật từ 65 tuổi trở lên sẽ tăng lên 37,7% vào năm 2050. Hiện khoảng 40% trong số 1.700 thành phố Nhật Bản đang đối mặt với sự suy giảm dân số.

Sau Thế chiến thứ hai khi nông và lâm nghiệp trở thành mũi nhọn kinh tế, rất nhiều người dân Nhật Bản sống tại các làng ngoại ô như Nagoro. Song, những người trẻ bắt đầu di chuyển đến Tokyo từ những năm 1960. Đến nay, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đổ hàng chục tỉ yen để hồi sinh các khu vực ngoại ô Tokyo nhưng điều đó không đủ để ngăn người trẻ rời quê hương. Theo Takumi Fujinami, nhà kinh tế thuộc Viện nghiên cứu Nhật Bản, để đối phó với tình trạng suy giảm dân số, Tokyo cần tạo nên các cộng đồng nơi người trẻ có thể sinh sống lâu dài.

TRÍ VĂN (Theo Straits Times)