Tài liệu rò rỉ do báo Guardian thu thập được mới đây cho thấy, Chính phủ Síp đã thu được hơn 4 tỉ bảng Anh kể từ năm 2013 bằng cách “bán” quốc tịch Liên minh châu Âu (EU) cho các tỉ phú Nga cũng như tầng lớp thượng lưu Ukraine, cấp cho họ quyền sống và làm việc trên khắp châu Âu.

Tỉ phú sưu tập tranh của Nga Dmitry Rybolovlev, người được cho đã mua quốc tịch Síp hồi năm 2012. 
Ảnh: Guardian 

Chỉ tính riêng năm 2016, hơn 400 hộ chiếu được cho đã được ban hành thông qua chương trình “thị thực vàng” của Chính phủ Síp.

Theo tài liệu này, trong số hàng trăm người được hưởng lợi từ chương trình “thị thực vàng” có các doanh nhân và cá nhân có tầm ảnh hưởng chính trị, đáng chú ý là những “ông lớn” như một cựu thành viên của Quốc hội Nga, nhà sáng lập ngân hàng thương mại lớn nhất Ukraine và một ông trùm cờ bạc. Tài liệu đồng thời tiết lộ, Chính phủ Síp trước năm 2013 cũng đã “giúp” nhiều công dân nước ngoài có được quốc tịch EU, trong đó có tỉ phú sưu tập tranh của Nga Dmitry Rybolovlev, người được cho đã mua quốc tịch Síp hồi năm 2012.

Theo tạp chí Forbes, ông Rybolovlev có khối tài sản 7,4 tỉ USD. Sau khi trở thành công dân Síp, ông là nhà đầu tư chiến lược của ngân hàng quốc gia nước này. Một người khác là Rami Makhlouf, em họ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, vốn bị Mỹ “cấm cửa” hồi năm 2008 vì tội tham nhũng. Đến năm 2010, ông Rami đã được Síp cấp quốc tịch.

Theo Guardian, tổ chức giám sát tham nhũng quốc tế Global Witness gần đây đã yêu cầu điều tra đối với chương trình “thị thực vàng” của Síp do lo ngại rằng chương trình này sẽ “tiếp tay” cho những kẻ tham nhũng và bọn tội phạm. Song, Bộ Tài chính Síp cho biết chương trình này chỉ dành cho “các nhà đầu tư chính thống, sở hữu cơ sở kinh doanh và cần có một nơi cư trú lâu dài ở Síp”.

Lâu nay, giới chính trị gia châu Âu luôn “để mắt” tới sự phát triển của chương trình “thị thực vàng” của Síp, cho rằng chương trình này đã làm lệch khái niệm về quốc tịch. Ana Gomes, nghị sĩ người Bồ Đào Nha của Nghị viện châu Âu chỉ trích “thị thực vàng” là một chương trình “hoàn toàn vô đạo đức và kỳ quái”.

“Tôi không phản đối việc các quốc gia thành viên cấp quốc tịch hoặc quyền cư trú cho một người có đóng góp đặc biệt cho đất nước họ, bất kỳ trong lĩnh vực nào, nghệ thuật, khoa học hay thậm chí đầu tư. Tuy nhiên, họ nên nhớ rằng họ chỉ được phép cấp chứ không bán quốc tịch” – bà Gomes nhấn mạnh.

Theo kế hoạch, Nghị viện châu Âu vào cuối năm nay sẽ thảo luận về một sửa đổi do bà Gomes trình lên, trong đó yêu cầu các quốc gia thành viên EU tiến hành kiểm tra an ninh kỹ lưỡng đối với những người xin “thị thực vàng”. Gần đây, Ủy ban châu Âu đã ra lệnh triển khai các cuộc điều tra xung quanh tính minh bạch của công tác kiểm tra an ninh đối với những người xin “thị thực vàng”.

Được giới thiệu hồi năm 2013, chương trình “thị thực vàng” của Síp yêu cầu những người xin thị thực phải sở hữu lượng tài sản trị giá 2 triệu bảng hoặc công ty hay trái phiếu chính phủ trị giá 2,5 triệu bảng. Tuy nhiên, chương trình này không đưa ra bất kỳ yêu cầu nào về ngôn ngữ hay thỏa mãn yêu cầu cư trú nào.

TRÍ VĂN