Trước quyết định cải tổ chính sách nhập cư của Tổng thống Mỹ Barack Obama, các thành viên đảng Cộng hòa đã tuyên bố sẽ đưa ra các phản ứng mạnh mẽ nhằm chống lại kế hoạch mới của ông Obama. Chính sách mới cho phép tới 5 triệu trong tổng số 11 triệu người nhập cư bất hợp pháp tiếp tục được ở lại và làm việc trên đất Mỹ.

Cụ thể, trong buổi công bố chính sách mới từ Nhà Trắng hôm 20-11, Tổng thống Obama cho biết tất cả những người nhập cư không có giấy tờ đang sinh sống tại Mỹ từ 5 năm trở lên và người có con cái là công dân Mỹ hoặc có quyền thường trú nhân hợp pháp có thể nộp đơn xin giấy phép làm việc tại nước này trong thời hạn 3 năm. Bên cạnh đó, ông Obama cũng mở rộng chương trình nhập cư mà chính ông triển khai hồi năm 2012, theo đó cung cấp thị thực tạm thời cho người nhập cư trẻ tuổi đã đến Mỹ trước ngày 1-1-2010 và dưới 16 tuổi.

Theo quy định mới, những người nộp đơn xin trì hoãn lệnh trục xuất phải có hồ sơ cá nhân "sạch" (không phạm tội), vượt qua kỳ kiểm tra lý lịch và nộp thuế đầy đủ. Chính sách mới cũng nới lỏng các quy định nhập cư hợp pháp đối với các nhân công mảng công nghệ cao và sinh viên trong các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Theo Nhà Trắng, những người sinh sống và làm việc trái phép ở Mỹ và hội đủ các tiêu chuẩn có thể được trì hoãn trục xuất kể từ mùa xuân tới.

Lý giải cho quyết định bỏ qua Quốc hội để ban hành chính sách mới dưới dạng sắc lệnh hành pháp, ông Obama nói: "Có những hành động mà tôi có thẩm quyền pháp lý để đưa ra dưới tư cách là Tổng thống, giúp làm cho hệ thống nhập cư của chúng ta công bằng hơn và đúng đắn hơn". Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ cũng nhấn mạnh sắc lệnh hành chính này "sẽ không cấp quyền công dân hoặc quyền được cư trú lại Mỹ vĩnh viễn, hoặc cung cấp các lợi ích tương tự mà người dân được tiếp nhận".

Tuy các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa chưa nêu rõ họ sẽ "trả đũa" lại quyết định mới của ông Obama như thế nào, nhưng Thượng nghị sĩ Ted Cruz của đảng Cộng hòa đã đề xuất sử dụng các thủ tục tại Thượng viện để ngăn chặn ông Obama trong việc bổ nhiệm các quan chức chính phủ cấp cao và chặn việc cấp kinh phí cho một số bộ phận. Thượng nghị sĩ Mike Lee của bang Utah thì không tính tới phương án đóng cửa chính phủ để ngăn chặn cái gọi là "nỗ lực ân xá người nhập cư lậu" của Tổng thống Mỹ, nhưng tân nghị sĩ của đảng Cộng hòa nói rằng Quốc hội sẽ phải phản ứng lại việc bị ông Obama "qua mặt".

Trong khi đó, nghị sĩ Rob Bishop của đảng Cộng hòa bình luận: "Tổng thống đã bỏ lỡ cơ hội làm việc với Quốc hội và thay vào đó đã tạo ra một bầu không khí căng thẳng làm tổn hại đến những nỗ lực trong tương lai. Ân xá không phải là câu trả lời và nó sẽ gửi thông điệp sai lầm cho những người đang trải qua quá trình nhập cư hợp pháp". "Điều này đi ngược lại ý nguyện của nhân dân và Quốc hội (Mỹ). Nếu tổng thống muốn cải tổ chính sách nhập cư, thì phải thông qua các kênh thích hợp trong Quốc hội" - Tân nghị sĩ Chris Stewart khẳng định.

NG. CÁT
(Theo AFP, Salt Lake Tribune, New York Times,Telegraph)