Tổng thống Obama (phải) và bà Martha Coakley tại Đại học Northeastern ở Boston hôm 17-1. Ảnh: AP

Ngày 17-1, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã tới bang Massachusetts nhằm vận động cử tri ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ Martha Coakley, Tổng chưởng lý bang này, trong cuộc đua vào chiếc ghế còn khuyết ở Thượng viện diễn ra vào hôm nay 19-1. Ông Obama phải tới Massachusetts vì lo ngại rằng các chính sách đối nội, từ cải cách luật nhập cư tới các quy định về biến đổi khí hậu, có thể bị ách ở Quốc hội nếu chiếc ghế thứ 60 của Dân chủ ở Thượng viện rơi vào tay đảng Cộng hòa (hiện có 40 ghế).

Cuộc bầu cử đặc biệt này là để tìm người thay thế Thượng nghị sĩ Edward Ted Kennedy qua đời hồi tháng 8 năm ngoái sau 48 năm phục vụ. Thượng nghị sĩ Paul Kirk hiện được bổ nhiệm tạm thời cho đến khi có người được bầu chính thức. Tháng trước, khi đảng Dân chủ lựa chọn người ứng cử, họ tự tin sẽ dễ dàng vượt qua ứng viên đảng Cộng hòa với tỷ lệ ủng hộ 3-1. Mặt khác, cố Thượng nghị sĩ Kennedy là “cây đại thụ” của đảng Dân chủ “trấn giữ” bang Massachusetts, khi từ năm 1972 tới nay, chưa có thành viên nào của đảng Cộng hòa thắng cử vào Thượng viện ở đây. Trong 5 cuộc bầu cử gần đây, ứng viên Dân chủ đều thắng lợi ở Massachusetts với tỷ lệ ủng hộ bình quân 63%.

Tuy nhiên, khi ngày bầu cử đến gần, ứng viên đảng Cộng hòa Scott Brown vươn lên cạnh tranh quyết liệt với bà Coakley. Khảo sát của Đại học Suffolk công bố tuần rồi cho thấy ông Brown đang dẫn trước bà Coakley với tỷ lệ 50-46. Theo các nhà phân tích, nguyên nhân giúp ông Brown ngày càng tranh thủ được sự ủng hộ của người dân ở Massachusetts là bởi làn sóng bất mãn của dân chúng về kế hoạch cải tổ y tế của ông Obama, thuế nặng và con số chi tiêu quá cao của chính phủ.

Nhà Trắng lo ngại rằng nếu bà Coakley thất bại, đảng Dân chủ sẽ không còn đủ đa số phiếu áp đảo để tránh đảng Cộng hòa ngăn cản các chính sách quan trọng. Ông Brown đã tuyên bố sẽ ngăn cản kế hoạch cải tổ hệ thống y tế nếu thắng cử, đồng thời chỉ trích các gói cứu trợ doanh nghiệp và chi tiêu của chính phủ. Kế hoạch y tế của ông Obama đang chờ Thượng viện thông qua lần cuối.

Tuy chỉ có cử tri ở Masachusetts bỏ phiếu lần này, nhưng đảng Cộng hòa đang thổi phồng cuộc đua như một cuộc trưng cầu dân ý về kế hoạch cải cách y tế và sự tín nhiệm đối với ông Obama. Từ khi ông Obama lãnh đạo Nhà Trắng tháng 11-2008, đảng Cộng hòa đã trỗi dậy, khi thắng lợi ở hai cuộc bầu cử thống đốc bang New Jersey và Virginia tháng 11 năm ngoái. Do đó, theo các nhà phân tích, đảng Cộng hòa có thể sẽ tận dụng thắng lợi của ông Brown ở Massachusetts để nói rằng dân Mỹ đã quay lưng lại với ông Obama chỉ một năm sau khi lên nắm quyền. Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy khoảng 49% người Mỹ ủng hộ những gì tổng thống đang làm, so với 47% không ủng hộ. Tỷ lệ này đã thay đổi đáng kể so với hồi tháng 6-2009, khi ấy lần lượt là 60% và 32%.

Theo các nhà phân tích, ông Obama chỉ có 2 giờ ở Boston và sự can thiệp này không đủ để vực dậy sự ủng hộ cho bà Coakley. Thậm chí, ngay cả khi bà Coakley giành thắng lợi, thì sự xuất hiện gấp rút vào phút chót của Tổng thống Obama ở Massachusetts cũng cho thấy sự lo sợ của đảng Dân chủ trước cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ vào tháng 11 năm nay.

N. MINH (Theo Guardian, AFP, AP)