Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 25-12 cho biết đã có cuộc điện đàm “rất tốt đẹp” với các đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump là Steve Witkoff và Jared Kushner, trong đó tập trung vào chủ đề chấm dứt xung đột với Nga.

Tổng thống Ukraine Zelensky công bố kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm sửa đổi hôm 23-12. Ảnh: BBC

“Đây là cuộc đối thoại thực sự tốt đẹp, với nhiều chi tiết và sáng kiến đã được đưa ra thảo luận. Có một số sáng kiến mới nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình thực chất, liên quan đến các định dạng đàm phán, các cuộc gặp và khung thời gian” - Tổng thống Zelensky chia sẻ trên mạng xã hội. Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh các bên đang làm việc 24/7 để tiến tới chấm dứt xung đột Ukraine - Nga, đồng thời bảo đảm mọi văn kiện và bước đi đều mang tính thực tế, hiệu quả và đáng tin cậy.

Trước đó, trong nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần 4 năm này, Tổng thống Zelensky hôm 23-12 đã công bố kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm sửa đổi. Theo ông Zelensky, Kiev và Washington đã thống nhất về hầu hết các điểm, đặc biệt là về các cơ chế nhằm ngăn chặn sự tấn công của Nga trong tương lai, gồm duy trì lực lượng vũ trang Ukraine ở mức 800.000 quân nhân trong thời bình; Mỹ, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và châu Âu cung cấp các bảo đảm an ninh cho Ukraine tương tự Điều 5 của NATO; Ukraine trở thành thành viên Liên minh châu Âu (EU).

Đáng chú ý nhất, Ukraine sẵn sàng rút quân khỏi các khu vực thuộc vùng Donetsk ở miền Đông vẫn còn nằm dưới sự kiểm soát của Kiev và biến nơi đó thành một khu phi quân sự (DMZ), đi kèm điều kiện Mát-xcơ-va sẽ phải rút quân khỏi dải đất tương đương ở Donetsk.

Phát biểu trước báo giới hôm 25-12, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitriy Peskov cho biết, ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên của Tổng thống Nga phụ trách hợp tác kinh tế và đầu tư với nước ngoài, đã có cuộc gặp với các quan chức Mỹ và đệ trình kế hoạch hòa bình đó lên Tổng thống Vladimir Putin. “Chúng tôi đang phân tích kế hoạch mà ông Dmitriev đã trình lên Tổng thống. Chúng tôi sẽ tiếp tục liên lạc với các quan chức Mỹ sau khi Tổng thống đưa ra quyết định” - ông Peskov cho hay.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, ngay cả khi được Mỹ đồng ý hoàn toàn, các đề xuất của Kiev vẫn có khả năng cao bị Mát-xcơ-va bác bỏ, bởi Điện Kremlin từ lâu luôn khẳng định mục tiêu hàng đầu là chiếm đóng toàn bộ Donetsk, dù đạt được thông qua chiến thắng trên chiến trường hay đàm phán, đồng thời bác bỏ mọi đề xuất trả lại nhà máy hạt nhân điện Zaporizhzhia cho Ukraine vốn được Kiev coi là thiết yếu cho công cuộc thái thiết sau chiến tranh.

Tại cuộc họp báo thường niên hôm 19-12 vừa qua, Tổng thống Putin đã tái xác nhận lập trường này. Ông nói rằng Nga sẵn sàng đưa ra một số “nhượng bộ”, gồm từ bỏ một số vùng đất do Mát-xcơ-va chiếm đóng ở các khu vực Kharkov và Zaporizhzhia của Ukraine nhưng nhấn mạnh rằng Nga vẫn sẵn sàng tiếp tục chiến đấu để chiếm đóng toàn bộ khu vực Donetsk, qua đó cho thấy Nga khó có thể chấp nhận những thỏa hiệp mà Ukraine đưa ra.

Trả lời phỏng vấn tờ Gazeta.Ru, Dmitry Novikov, Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), cho rằng kế hoạch chưa đáp ứng được các quan ngại của Mát-xcơ-va và còn nhiều điểm khác biệt so với lập trường của Nga. Theo ông, để tiến trình hòa bình có cơ sở thực chất, các đề xuất cần tính đến thực tế và quan điểm của tất cả các bên liên quan, trong đó có các vấn đề lãnh thổ đang tranh cãi. Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Duma Quốc gia Alexey Chepa nhận định kế hoạch hòa bình 20 điểm của Tổng thống Zelensky mang tính truyền thông hơn là một khuôn khổ đàm phán cụ thể. Ông Chepa cho rằng các nội dung chi tiết của một kế hoạch hòa bình chỉ nên được công bố khi các bên đã đạt được sự đồng thuận nhất định.

Sau cuộc điện đàm với các đặc phái viên Mỹ, ông Zelensky dự kiến có thể sang Mỹ gặp trực tiếp Tổng thống Trump tại bang Florida trong vài ngày tới. 

TRÍ VĂN (Tổng hợp)