Tổng thống Mỹ George Bush bắt đầu chuyến thăm châu Á. Ảnh: Reuters

Ngày 5-8, Tổng thống Mỹ George Bush bắt đầu chuyến thăm kéo dài một tuần tới 3 nước Hàn Quốc, Thái Lan và Trung Quốc, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử một tổng thống Mỹ tham dự lễ khai mạc Olympic (tại Bắc Kinh vào ngày 8-8) bên ngoài nước Mỹ.

Tại trạm dừng chân đầu tiên ở Hàn Quốc đúng vào dịp kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao song phương, ông Bush vấp phải làn sóng biểu tình của người dân phản đối thỏa thuận nhập khẩu thịt bò Mỹ của chính phủ Tổng thống Lee Myung-bak. Vấn đề thịt bò đã buộc ông Lee Myung-bak phải cải tổ nội các và tiến hành thương lượng lại với Washington về thỏa thuận này. Quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn cũng bị “thụt lùi” khi mới đây Ủy ban Địa danh của Chính phủ Mỹ (BGN) định nghĩa lại cách phân loại nhóm đảo Dokdo (theo tiếng Nhật là Takeshima) đang tranh chấp giữa Seoul và Tokyo từ “vùng lãnh thổ thuộc Hàn Quốc” thành “khu vực chủ quyền chưa xác định”. Mặc dù chính quyền Bush lập tức hủy bỏ sự thay đổi này, nhưng sự việc đã gây ra làn sóng phẫn nộ ở Hàn Quốc.

Sau Hàn Quốc, Tổng thống Bush sẽ tới Thái Lan, tham dự lễ kỷ niệm 175 năm ngày hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Tại Bangkok, ông Bush sẽ có bài phát biểu về chính sách của Mỹ đối với châu Á, về tình hình Myanmar và quan hệ Mỹ - Thái. Theo Dennis Wilder, quan chức cấp cao Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Thái Lan là “một đồng minh lớn không thuộc NATO” và là “một trong bốn đối tác quan trọng nhất” của Mỹ ở Đông Á.

Được dư luận quan tâm nhất có lẽ là chuyến thăm 4 ngày của Tổng thống Bush tới Bắc Kinh, bắt đầu từ 8-8. Đây là cuộc sát hạch tài ngoại giao của ông chủ Nhà Trắng về tuyên bố sẽ không chính trị hóa thể thao. Nhiều nghị sĩ Mỹ từng gây áp lực đòi tổng thống tẩy chay Olympic Bắc Kinh, nhưng không những tới Trung Quốc, ông Bush còn hủy bỏ bài diễn thuyết đề cập vấn đề nhân quyền trước chuyến đi này. Tuy nhiên, tổng thống Mỹ dự kiến sẽ phát biểu trước công chúng về tự do tôn giáo sau khi tham dự một buổi lễ tại một nhà thờ ở Bắc Kinh, và có thể tiếp xúc với một số nhân vật chống đối ở Trung Quốc. Theo giới quan sát, cái khó của ông Bush là tránh đối đầu với Bắc Kinh nhưng vẫn bảo vệ được quan điểm của Washington trước những vấn đề chính trị nhạy cảm, nhằm để lại “di sản” ngoại giao tốt cho người kế nhiệm.

N.MINH (Theo NYT, Reuters, AFP)