Phút thư giãn của Chủ tịch Tập Cận Bình (trái) và Tổng thống Obama. Ảnh: Reuters

Dù còn một số bất đồng…      

Phát biểu trước báo giới sau  cuộc gặp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Obama và Tập Cận Bình ngày 9-6, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Tom Donilon mở đầu bằng vấn đề an ninh mạng, đồng thời cho biết  chủ nhân Nhà Trắng đã đưa ra một số bằng chứng chi tiết về nạn đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ được cho bắt nguồn từ Trung Quốc.

Vị cố vấn Mỹ cho rằng thông điệp “mạnh mẽ” của Tổng thống Obama gửi đến Chủ tịch Tập là: “Nếu tình trạng đánh cắp tài sản trí tuệ của Mỹ không được giải quyết, đây sẽ là vấn đề rất khó giải quyết trong quan hệ kinh tế và gây ức chế đến mối quan hệ đang thực sự tràn đầy triển vọng giữa hai bên”. Ông nhấn mạnh an ninh mạng là “vấn đề trung tâm” cho tương lai quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất hành tinh.

Trong khi đó, các quan chức Trung Quốc cho rằng Chủ tịch Tập Cận Bình phản đối tình trạng gián điệp mạng, cũng như bác bỏ cáo buộc cho rằng Bắc Kinh chủ mưu các vụ tấn công mạng nhằm vào Mỹ. Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc Dương Khiết Trì lập luận: “An ninh mạng sẽ không là nguyên nhân chính dẫn đến sự ngờ vực và bất đồng giữa Bắc Kinh và Washington”. Ông Dương cho rằng Bắc Kinh chỉ muốn hợp tác hơn là để xảy ra xung đột với Washington về vấn đề an ninh mạng bởi cả hai đều là “nạn nhân của các vụ tấn công mạng”.

Bên cạnh đó, còn một số nút thắt trong quan hệ Mỹ-Trung vẫn chưa được tháo gỡ. Lo lắng về cái gọi là “xoay trục sang châu Á” của Mỹ vốn khiến Bắc Kinh phàn nàn chưa được giải quyết, trong khi mối bận tâm của Washington về sự “trỗi dậy” của quân đội Trung Quốc trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương vẫn còn đó. Ngoài ra, ông Obama cũng đã thúc giục ông Tập Cận Bình tránh leo thang căng thẳng trong tranh chấp quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư với Nhật Bản tại vùng biển Hoa Đông, thay vào đó là “giải quyết tranh chấp thông qua các kênh đối thoại”.

Nhưng có thể lạc quan

Phát biểu trong cuộc họp báo chung sau hai ngày hội đàm kéo dài 8 giờ đồng hồ, Tổng thống Obama cho rằng Trung Quốc tiếp tục con đường thành công là có lợi cho Mỹ vì một nước Trung Quốc hòa bình, ổn định và thịnh vượng “không chỉ tốt cho người dân Trung Quốc mà tốt cho cả Mỹ và thế giới”. Ông hy vọng với hàng loạt các vấn đề được trao đổi thẳng thắn trong hai ngày hội đàm không chính thức, hai nước sẽ xây dựng được một mô hình hợp tác mới trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.

Chủ tịch Tập Cận Bình thì cho biết cuộc gặp tại California là để định hướng cho tương lai quan hệ Trung-Mỹ và vạch ra một kế hoạch nhằm phát triển mối quan hệ này. Chủ tịch Trung Quốc cho rằng châu Á-Thái Bình Dương mênh mông đủ chỗ cho hai nước lớn Mỹ và Trung Quốc. Về mô hình quan hệ, Chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng với tư cách là hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, Trung Quốc và Mỹ cần hợp tác với nhau nhằm xây dựng “mối quan hệ nước lớn kiểu mới dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cả hai cùng thắng”, tránh kỷ nguyên đối đầu và xung đột như trước đây giữa các nước.

Cố vấn Donilon cho rằng Tổng thống Obama cùng Chủ tịch Tập Cận Bình đã  đồng thuận về việc cần thiết tăng cường hợp tác và đối thoại để giải trừ vũ khí hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên. Lãnh đạo hai nước đều khẳng định không nước nào chấp nhận Triều Tiên là quốc gia hạt nhân. Ông Dương Khiết Trì cũng cho rằng lãnh đạo hai nước “có cùng quan điểm và mục tiêu” về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên.

THANH BÌNH (Tổng hợp)