Đôi điều về biến hóa ngữ nghĩa trong cách nói của cư dân Nam Bộ

Trong bài viết này, xin tiếp tục phục vụ bạn đọc đôi điều thú vị trong ngôn ngữ của cư dân Nam Bộ, là chủ đề đã đề cập trên Báo Cần Thơ, gần đây là bài "Mấy cách nói đặc trưng của người Nam Bộ". Ở đây, xin nói về biến hóa ngữ nghĩa của từ và tiếng liên quan đến sông nước.

  • Theo má đi chợ Tết 

    Theo má đi chợ Tết

    Với những đứa trẻ vùng quê, chợ Tết là cả một thế giới sắc màu, một không gian mơ ước tưởng gần mà xa. Được theo má đi chợ Tết là niềm vui nhớ mãi trong những ngày cuối năm. Hương vị của Tết đằm sâu trong phiên chợ quê.

  • Mùa xanh cho anh và cho em 

    Mùa xanh cho anh và cho em

    Trong cơn mưa. Hai người. Hai cánh bóng. Lướt qua cuộc đời nhau. Vân lấy sổ tay chép mấy câu thơ vụt qua đầu, khi cô đang ngồi bên ly cà phê nóng, trong một quán sang trọng giữa đô thị phù hoa. Bên ngoài trời đang mưa.

  • Thả diều mùa Xuân 

    Thả diều mùa Xuân

    Thả diều là trò chơi truyền thống đã có từ thời thượng cổ và người xưa khẳng định chơi diều rất có ích. Sách “Tục bác vật chí” (một dạng sách bách khoa toàn thư thời xưa) cho biết: Người thả diều giấy lên cao cho trẻ con ngửa mặt lên trời, để cho nhiệt hỏa ở trong người trẻ tiết ra hơi thở.

  • Ðợi mai vàng nở 

    Ðợi mai vàng nở

    Ðông ra hàng rào bưng mẻ mứt gừng ngoại phơi hồi trưa nắng gắt. Mẻ mứt đặng nắng khô dần, nước đường đông lại thành từng mảng trắng tinh. Năm nào ngoại cũng làm đôi ba thứ mứt Tết.

  • Rét ngọt... chờ Tết 

    Rét ngọt... chờ Tết

    Khi mùa đông đi qua già nửa chặng đường, cái giá lạnh như đã ngấm vào đất trời và vạn vật. Thêm một ngày mưa phùn, rét đến tím môi, lạnh má. Những chiếc áo mùa đông dầy cộm vẫn giữ nguyên từ đầu mùa đã đến lúc phải lôi ra khoác lên người. Nhưng đến chập tối, mưa nhỏ dần, chỉ còn lui bui trên tóc. Sáng sau thức dậy, cả không gian như đã vỡ òa trong cái rét khác. Rét ngọt...

  • Tình thân qua những vần thơ 

    Tình thân qua những vần thơ

    NXB Hội Nhà văn vừa ấn hành quyển sách đặc biệt, mang tên “Nam Bắc một nhà”. Đặc biệt vì tuyển tập không chỉ có những bài thơ, câu hát, mà còn chứa đựng tình cảm mến thương của 4 thành viên trong một gia đình sau tròn nửa thế kỷ “Nam Bắc một nhà”.

  • Tục thờ Ông Táo ở Nam Bộ 

    Tục thờ Ông Táo ở Nam Bộ

    Ông Táo hay Thần Bếp là vị thần được thờ phổ biến trong mỗi gia đình người Việt Nam nói chung và ở Nam Bộ nói riêng. Phong tục này có liên quan mật thiết đến tín ngưỡng thờ lửa thời cổ xưa

  • Ði qua mùa bão động 

    Ði qua mùa bão động

    Chiếc radio nhiều năm bị hơi biển ăn mòn, tiếng rọt rẹt lúc nghe được lúc không. Mỗi chiều ông nội cúi đầu, áp tai vào chiếc loa nghe tin thời tiết. Một bữa sóng lặng, nghe đài báo bão đang lớn ở phía khơi xa

  • Một số địa danh dân gian mang yếu tố “Trâu” ở Nam Bộ 

    Một số địa danh dân gian mang yếu tố “Trâu” ở Nam Bộ

    Ở Nam Bộ, mỗi địa phương có hệ thống địa danh riêng. Nhìn từ góc độ ngôn ngữ, những địa danh ấy được tạo nên từ nhiều phương thức khác nhau.

  • Thỏi son màu cánh sen 

    Thỏi son màu cánh sen

    Đó là chuyến bay của trở về và sum họp. Còn vài ngày nữa là Tết, tại phòng chờ mọi người đều chộn rộn nói cười trong không khí của những niềm vui.

  • Ðiệu đờn chiều xuân 

    Ðiệu đờn chiều xuân

    Không ai nhớ rõ Út Miệt Vườn bỏ chợ nổi đi từ hồi nào, chỉ nhớ một buổi chiều gió lộng, ông Tư ra đứng ở mũi ghe chợt phát hiện tiếng đờn của chị Út Miệt Vườn không còn vẳng lên giữa sông nước.

  • Góp thêm tư liệu khi trích dẫn “Đại Nam nhất thống chí” trong sưu khảo 

    Góp thêm tư liệu khi trích dẫn “Đại Nam nhất thống chí” trong sưu khảo

    Rất nhiều nhà sưu khảo sử dụng bộ “Đại Nam nhất thống chí” được biên soạn dưới thời vua Tự Đức như tài liệu tin cẩn nhất