Với mong muốn thúc đẩy ngành y học cổ truyền (YHCT) phát triển cũng như trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho sinh viên chuyên ngành trong bối cảnh toàn cầu hóa, Khoa Y học cổ truyền Trường Đại học Y Dược Cần Thơ vừa tổ chức hội thảo “Nâng cao năng lực sinh viên, từ nghiên cứu đến khởi nghiệp và hội nhập quốc tế”. Hội thảo tập trung vào con đường khởi nghiệp từ dược liệu, lợi ích của ngoại ngữ trong hoạt động nghiên cứu và cơ hội nghề nghiệp của các ngành y dược cổ truyền…

Khởi nghiệp từ dược liệu

TS.DS Nguyễn Ngọc Quỳnh, giảng viên Khoa Dược, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, cho biết: Nước ta có tiềm năng dược liệu tự nhiên phong phú, với hơn 5.000 loài thực vật được sử dụng làm thuốc. Mỗi năm nước ta tiêu thụ khoảng 100.000 tấn dược liệu, tương đương khoảng 400 triệu USD. Tuy nhiên, ngành dược liệu nước nhà hiện còn nhiều hạn chế. Cả nước chỉ có hơn 220 cơ sở sản xuất thuốc cổ truyền và dược liệu, phần nhiều là thực phẩm chức năng. Công nghệ sản xuất thuốc YHCT còn lạc hậu, chủ yếu từ cao chiết toàn phần hoặc nguyên liệu thô, chưa phát triển được nhiều sản phẩm là hoạt chất tinh khiết hoặc nhóm cao chiết đặc hiệu.

Hội thảo giúp sinh viên ngành YHCT, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ định hướng về sự phát triển và hội nhập trong lĩnh vực chuyên ngành. Ảnh: BS

Theo TS.DS Nguyễn Ngọc Quỳnh, để dược liệu truyền thống có thể trở thành sản phẩm hoàn chỉnh, được thương mại hóa và tiếp cận thị trường hiện đại, cần quá trình nghiên cứu, bào chế và hoàn thiện. Tác giả mong muốn cung cấp về ý tưởng khởi nghiệp, các bước chuẩn bị về chuyên môn cũng như hành lang pháp lý cơ bản giúp thầy thuốc YHCT tương lai định hình ý tưởng khởi nghiệp.

TS.DS Nguyễn Ngọc Quỳnh thông tin thêm, các thủ tục đăng ký sản xuất thuốc có nguồn gốc từ dược liệu yêu cầu tiêu chuẩn kiểm nghiệm nghiêm ngặt, đặc biệt định lượng hoạt chất. Nếu không phải bài thuốc cổ truyền được ghi trong y văn, sản phẩm phải chứng thực tác dụng bằng các thử nghiệm lâm sàng - một hành trình rất dài và tốn kém. Bên cạnh đó, nguồn nguyên liệu trong nước manh mún, thiếu ổn định, giá thành cao, trong khi 80% nguyên liệu vẫn phải nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc.

“Thách thức lớn nhất không chỉ nằm ở việc sản xuất mà làm thế nào để tiếp cận khách hàng và xây dựng niềm tin đối với sản phẩm có nguồn gốc từ dược liệu. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sản phẩm tự nhiên, an toàn, có nguồn gốc rõ ràng, song vẫn còn tâm lý nghi ngờ về hiệu quả thực sự của các sản phẩm dược liệu trong nước" - TS.DS Nguyễn Ngọc Quỳnh nhận định.

Để bước vào thế giới YHCT, không thể thiếu chìa khóa tiếng Trung chuyên ngành. Theo ThS Phan Thị Ngọc Hân, giảng viên Khoa Khoa học cơ bản, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, sinh viên thông thạo tiếng Trung có thể đọc và tìm hiểu được các tài liệu gốc như  “Hoàng Đế nội kinh”, “Bản thảo cương mục”… Tiếng Trung còn giúp sinh viên mở rộng cánh cửa học thuật và cơ hội nghề nghiệp như du học, trao đổi chuyên môn với các trường đại học y dược ở Trung Quốc, tự nghiên cứu các tài liệu mới nhất từ chuyên gia đầu ngành, giao lưu và học hỏi trực tiếp với các bác sĩ, chuyên gia trong ngành.

ThS Phan Thị Ngọc Hân chia sẻ những kinh nghiệm hữu ích: Nên bắt đầu học từ tiếng Trung cơ bản đến tiếng Trung chuyên ngành. Học bằng nhiều cách, qua các chương trình, tiết mục phim ảnh, bài hát; giao lưu qua hoạt động đội, nhóm. Khi nghiên cứu tài liệu chuyên ngành, sinh viên nên ghi chú lại từ khóa, chủ đề cảm thấy hứng thú để nghiên cứu.

“Hành trình vạn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên. Nên hãy bắt đầu học, kiên trì và tích lũy, các bạn sẽ đạt được mục tiêu” - ThS Phan Thị Ngọc Hân chia sẻ.

Nâng cao năng lực hội nhập

PGS.TS Lê Minh Hoàng, Trưởng Khoa YHCT, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ xác định mục tiêu đào tạo đội ngũ thầy thuốc YHCT trong bối cảnh thời đại số và kỷ nguyên công nghệ không chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải năng động, sáng tạo và có tư duy khởi nghiệp để khẳng định vị thế trong hệ sinh thái y tế hiện đại. Vì vậy, bên cạnh kiến thức nghề nghiệp, sinh viên cần trau dồi kỹ năng giao tiếp, phản biện, năng lực nghiên cứu khoa học và hợp tác liên ngành.

Sinh viên giới thiệu các sản phẩm y học cổ truyền tại hội thảo. Ảnh: BS

Theo PGS.TS Lê Minh Hoàng, trong xu thế hội nhập quốc tế, các kỹ năng mềm như công nghệ số và ngoại ngữ chuyên ngành có thể giúp bác sĩ YHCT biến thách thức thành cơ hội hợp tác toàn cầu. Bác sĩ YHCT có thể ứng dụng công nghệ và tư duy sáng tạo để nâng cao hiệu quả điều trị. Họ có thể dùng AI phân tích mạch chẩn, xây dựng chương trình dưỡng sinh trực tuyến hay phát triển sản phẩm dược liệu mới từ nguồn thảo dược Việt Nam. Bác sĩ YHCT hiện đại cũng có thể khởi nghiệp với mô hình phòng khám thông minh, kết nối người bệnh qua nền tảng số. Trên hết, phải luôn giữ ngọn lửa đam mê học hỏi, tinh thần tự học suốt đời vì đó là chìa khóa để thích ứng, phát triển và dẫn dắt sự thay đổi trong y học thế kỷ 21. Các thầy thuốc còn có trách nhiệm kết hợp tinh hoa cổ truyền và tri thức y học hiện đại với mục tiêu phụng sự sức khỏe cộng đồng.

TS Huỳnh Văn Hiến, giảng viên Khoa Ngoại ngữ, Đại học Cần Thơ cho rằng, YHCT dân tộc có thể ra “biển lớn”, song hành cùng y học của các nước trong khu vực và thế giới, với những lợi thế từ kinh nghiệm tích lũy qua bao thế hệ mà ông cha truyền lại kết hợp với áp dụng công nghệ mới của thời đại. Thầy thuốc YHCT có thể thành công trong môi trường toàn cầu, với năng lực chuyên môn vững vàng, thông thạo ngoại ngữ và chủ động nắm bắt các xu thế phát triển của thế giới. Vì thế, ngay khi còn ở giảng đường, sinh viên cần học tập thật tốt chuyên ngành, trau dồi ngoại ngữ, tìm hiểu y học, văn hóa, pháp luật… các nước, có ý thức hợp tác tốt với các quốc gia có những nền văn hóa khác nhau. Song song đó, cần đảm bảo thực hiện đầy đủ chuẩn mực đạo đức và văn hóa của người Việt Nam. Đặc biệt, sinh viên cần nghĩ đến việc khai thác một cách có trách nhiệm những nguồn tài nguyên thiên nhiên để có những phương thuốc, cách trị liệu và dịch vụ mang nét riêng của ĐBSCL, tạo sức mạnh cạnh tranh khi khởi nghiệp và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ hội thảo, nhóm tư vấn du học cũng giới thiệu đến sinh viên về các chương trình đào tạo ở Úc, Cannada như vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, trị liệu massage… Sau khi hoàn thành chương trình, du học sinh có thể tiếp cận cơ hội việc làm ở nước bạn. Sinh viên Trần Anh Quân, đang học năm thứ 2, ngành YHCT, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ cho biết, hội thảo truyền tải nhiều kiến thức, thông tin sâu sắc từ các diễn giả. Chủ đề thương mại hóa sản phẩm từ dược liệu giúp sinh viên hình dung được con đường khởi nghiệp, tạo ra sản phẩm chất lượng. Bên cạnh đó, Anh Quân có cái nhìn rộng mở hơn và được tiếp thêm động lực trên hành trình tri thức, vừa phát triển, hội nhập mà vẫn giữ những nét truyền thống của nền YHCT dân tộc. “Sau hội thảo, tôi xác định sẽ nỗ lực hơn nữa, sẵn sàng bước ra thế giới để có thể học hỏi nhiều hơn” - Anh Quân chia sẻ.

THU SƯƠNG