Các nước Trung Đông bị cấm mua máy bay không người lái (UAV) vũ trang từ Mỹ đang chuyển sang Trung Quốc, vô tình giúp mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực vốn rất quan trọng đối với lợi ích an ninh của Washington.

CH-4, chiếc UAV của Trung Quốc được nhiều nước Trung Đông đặt mua. Ảnh: AP

Cách đây không lâu, trên bầu trời thành phố Hodeida (Yemen), một UAV của Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất (UAE) đã bay phía trên chiếc xe chở chỉ huy phong trào Hồi giáo Houthi. Vài giây sau đó, chiếc xe nổ tung, giết chết Saleh al-Samad, nhân vật chính trị hàng đầu của Houthi. AP cho biết, UAV này không phải của Mỹ mà nó đến từ Trung Quốc. “UAV Trung Quốc hiện nay không thiếu công nghệ mà chỉ thiếu thị phần. Việc Mỹ hạn chế xuất khẩu vũ khí đang mang lại cho Trung Quốc cơ hội lớn.” - Song Zhongping, nhà phân tích quân sự Trung Quốc, nhận định.

Trong bối cảnh có nhiều lo ngại về số dân thường bị sát hại tại Yemen, Mỹ đã áp đặt các hạn chế đối với việc bán UAV vũ trang, buộc các đối tác nước ngoài phải tìm nơi khác để mua UAV, gồm những chiếc có hệ thống dẫn đường bằng laser, trong đó Trung Quốc được nhiều nước “nhắm” đến. Theo AP, doanh số bán UAV đang giúp mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc tại Trung Đông cũng như thúc đẩy tham vọng trở thành “ông trùm” thế giới trong lĩnh vực bán vũ khí công nghệ cao. Một trong những mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Trung Quốc là dòng UAV Cầu Vồng (CH). Các phiên bản CH-4 và CH-5 có sức mạnh ngang bằng với Predator hay Reaper do Mỹ sản xuất nhưng có giá rẻ hơn nhiều, chỉ bằng một nửa hoặc thậm chí thấp hơn.

Kể từ năm 2014, Trung Quốc đã bán hơn 30 chiếc CH-4 cho nhiều quốc gia tại Trung Đông, gồm Saudi Arabia và Iraq với các hợp đồng trị giá gần 1 tỉ USD. Hiện 10 quốc gia khác cũng đang đàm phán để mua CH-4. Năm ngoái, Trung Quốc còn bán cho UAE Wing Loong (Dực Long) II, loại UAV vũ trang đa nhiệm được cho có sức mạnh tương đương với chiếc MQ-9 Reaper của Mỹ.

Hiện Trung Quốc đứng sau Mỹ, Nga, Pháp và Đức về doanh số bán vũ khí. Tuy nhiên, Trung Quốc đang dần bắt kịp các nước này. Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), xuất khẩu vũ khí của Trung Quốc giai đoạn 2013-2017 đã tăng 38% so với giai đoạn 2008-2012. 

TRÍ VĂN