“Yuzuru Hanyu đã viết nên một chương mới của huyền thoại trượt băng nghệ thuật” (New York Times), “Huyền thoại Yuzuru Hanyu” (CNN), “Chiến thắng của Yuzuru Hanyu làm nên lịch sử Olympics” (BBC)… Vô vàn mỹ từ được báo chí phương Tây dành tặng nam vận động viên Nhật Bản sau khi Yuzuru giành Huy chương vàng trượt băng nghệ thuật đơn nam tại Thế vận hội mùa Đông PyeongChang 2018. Đó không chỉ bởi sau 66 năm, mới lại có một VĐV giành HCV ở hai kỳ Olympics liên tiếp (trước đó Yuzuru vô địch tại Sochi 2014); mà còn vì ý chí của vận động viên sinh năm 1994 đã trải qua không ít chông gai để thành huyền thoại.

Yuzuru Hanyu trình diễn bài thi ngắn tại PyeongChang 2018. Ảnh: Aflo/REX/Shutterstock, theguardian.com

Trước khi đến PyeongChang, Yuzuru Hanyu bị chấn thương mắt cá chân và không thể thi đấu trong 4 tháng dù mùa giải 2017-2018 của trượt băng nghệ thuật (thường bắt đầu từ tháng 9 năm trước đến tháng 4 năm sau) đang đỉnh điểm với các giải NHK Trophy, Grand Prix Final... Yuzuru đến Olympics 2018 chỉ với 1 tháng tập luyện, cùng rất nhiều những áp lực và nghi ngờ, rằng Yuzuru sẽ trở thành cựu vô địch trước sức ép từ tài năng mới Nathan Chen (VĐV 19 tuổi người Mỹ, được kỳ vọng sẽ lên ngôi tại PyeongChang). Thế nhưng, Yuzuru đã chiến thắng không chỉ đối thủ, mà còn vượt qua bản thân với màn trình diễn được giới chuyên môn đánh giá hoàn hảo hơn cả thời kỳ đỉnh cao của chính anh tại Sochi 2014.

Điêu luyện, chính xác, sắc bén như một thanh gươm Nhật Bản; nhưng vẫn  toát lên phong thái hoa mỹ và uyển chuyển của nghệ thuật phương Đông. Đó là bình luận của giới chuyên môn, truyền thông và cảm giác của khán giả khi xem Yuzuru Hanyu thi đấu tại PyeongChang 2018. Mỗi bài thi của Yuzuru không chỉ có những cú nhảy liên tiếp hoàn hảo xoay 4 vòng trên không rồi tiếp đất nhẹ nhàng, mà còn đem đến hiệu quả nghệ thuật tuyệt vời từ âm nhạc, động tác trượt như bay khắp cả sân băng. Ít ai biết, đằng sau những bài trình diễn hoàn hảo đó là hành trình đầy nghị lực của VĐV đến từ thành phố Sendai.

Yuzuru Hanyu đến với trượt băng nghệ thuật từ năm 4 tuổi, trong một lần theo chị gái đến sân băng quê nhà Sendai. Dù bị hen suyễn bẩm sinh, cả thời thơ ấu cậu vẫn gắn bó với sân băng. Năm 11 tuổi, cậu bé Yuzuru đã có lần đầu xuất hiện trong một chương trình ngắn của truyền hình địa phương như một tài năng nhí đầy đam mê. Tháng 12-2008, Yuzuru lần đầu tiên tham gia giải đấu quốc gia lứa tuổi thiếu niên với tư cách là nhà đương kim vô địch giải nhi đồng và xếp hạng 8. Tháng 3-2010, Yuzuru Hanyu làm nên lịch sử trượt băng nghệ thuật Nhật Bản khi trở thành nhà vô địch giải trẻ thế giới. Trong phỏng vấn sau giải đấu Yuzuru bày tỏ mục tiêu của cậu là Olympics Sochi 4 năm sau đó.

Hành trình đến Sochi của Yuzuru gặp phải thảm họa động đất và sóng thần kinh hoàng năm 2011, nơi quê nhà Sendai của cậu bị thiệt hại nặng nề, bản thân Yuzuru thoát hiểm khi sân băng bị phá hủy. Mất đi nơi tập luyện, Yuzuru Hanyu đi khắp nước Nhật tham gia khoảng 60 buổi trình diễn, cũng để luyện tập và hoàn thiện những bài thi của mình. Trong hoàn cảnh khắc nghiệt đó, cuối năm 2011, Yuzuru Hanyu có chiến thắng giải Grand Prix đầu tiên khi vô địch Rostelecom Cup (hệ thống Grand Prix của trượt băng nghệ thuật còn có Skate America, Skate Canada, Cup of China, Trophée de France, NHK Trophy… và VĐV thắng các giải trên được vào Grand Prix Final). Năm 2012, Yuzuru Hanyu xếp thứ ba Giải Vô địch Thế giới. Tháng 8-2012, Yuzuru được gửi sang Toronto, Canada học với huấn luyện viên Brian Orser.

Tại Canada, Yuzuru Hanyu không chỉ hoàn thiện kỹ thuật trong các cú nhảy, mà còn phải chỉnh sửa lại toàn bộ tư thế, dáng trượt để đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe về nghệ thuật của trượt băng hiện đại. Bệnh hen suyễn bẩm sinh cùng thời tiết khắc nghiệt khiến sức khỏe Yuzuru gặp vấn đề lớn. Dù vậy, Yuzuru Hanyu đã kịp bắt đầu hành trình lập kỷ lục thế giới của mình, khi tại Giải NHK Trophy 2012, Yuzuru phá kỷ lục thế giới ở bài thi ngắn với 95,32 điểm. Đến nay Yuzuru Hanyu đã phá hơn 10 kỷ lục thế giới, đáng chú ý: VĐV đầu tiên vượt 100 điểm trong bài thi ngắn tại Sochi 2014, tại NHK Trophy 2015-2016 Yuzuru là người đầu tiên vượt mốc 200 điểm cho bài thi tự do và vượt mốc 300 điểm cho tổng điểm (bài thi ngắn và tự do).

Yuzuru Hanyu trải qua nhiều chấn thương, nghiêm trọng nhất là trong mùa giải 2014-2015, chấn thương lưng khiến Yuzuru phải rút lui khỏi một số giải đấu; sau khi bình phục lại bị va chạm mạnh ở Cup of China dẫn tới đa chấn thương. Mùa giải 2015-2016, sau khi liên tiếp phá kỷ lục thế giới, Yuzuru bị chấn thương chân trái. Vậy mà tại giải vô địch thế giới tại Phần Lan vào tháng 4 năm 2017, Yuzuru vẫn kịp đoạt chức vô địch.

VĐV sinh ngày 7-12-1994 là huyền thoại trượt băng nghệ thuật của thế giới vì là đương kim vô địch Olympic 2 lần liên tiếp (2014, 2018), đương kim vô địch thế giới (2014, 2017), 4 lần liên tiếp vô địch Grand Prix Final (2013-2014, 2014-2015, 2015-2016, 2016-2017) và 4 lần vô địch quốc gia Nhật Bản (2012, 2013, 2014, 2015). Yuzuru không dùng mạng xã hội, thường giúp đỡ nhân viên sân băng giặm vá sàn trượt trong các gala sau mỗi giải đấu và đang theo học đại học Waseda. Mục tiêu sắp tới của Yuzuru là thực hiện cú nhảy 4,5 vòng, điều chưa từng VĐV nào làm được. Theo tiết lộ của HLV Brian Orser trên kênh NBC mới đây, Yuzuru đã thử luyện tập và ông tin chắc có ngày cú nhảy này sẽ được thực hiện trong một giải đấu. Lúc này, Yuzuru Hanyu đang chuẩn bị cho giải vô địch thế giới 2018.

Tấn Lộc