Đôi điều về biến hóa ngữ nghĩa trong cách nói của cư dân Nam Bộ

Trong bài viết này, xin tiếp tục phục vụ bạn đọc đôi điều thú vị trong ngôn ngữ của cư dân Nam Bộ, là chủ đề đã đề cập trên Báo Cần Thơ, gần đây là bài "Mấy cách nói đặc trưng của người Nam Bộ". Ở đây, xin nói về biến hóa ngữ nghĩa của từ và tiếng liên quan đến sông nước.

  • Tháng ba mùa nhớ

    Trời buông hơi thở oi nồng/ Giữa trưa cánh nắng bềnh bồng cuốn xoay/ Ngoài sân hoa gạo nở đầy/ Nhuốm màu tươi đỏ lên ngày thênh thang.

  • “Tháng ba biên giới”!

    Ngân khúc hát “Tháng ba biên giới”/ Hồ hởi tự tin, em lên với đường biên/ Heo hút cheo leo, suối sâu đá dựng/ Nước non… điệp điệp trùng trùng…

  • Những nghệ nhân đờn ca tài tử tiên phong 

    Những nghệ nhân đờn ca tài tử tiên phong

    Báo Cần Thơ số ra ngày 20-3-2022 có đăng bài “Hậu Tổ nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam Bộ”. Bài viết sau đây sẽ tiếp tục giới thiệu những nghệ nhân ĐCTT tiên phong, góp công định hình, phát triển và làm rạng danh “tiếng lòng người phương Nam”.

  • Giọt chiều

    Em có còn về ngang con phố/ lưa thưa chiều một sợi tóc bay/ sợi tóc bay nửa chừng góa trẻ/ lở dở nào xuôi ngược chiều nay

  • Điệp khúc tháng ba…

    Tháng ba ru sợi khói hiền/ Hoa cau khẽ rụng trắng miền chiêm bao/ Em về ngang nhịp cầu ao/ Dịu dàng cài mảnh trăng vào tóc thơm

  • Đan chặt tình nan 

    Đan chặt tình nan

    Đò ghé bến cũ. Tôi đi thong dong về nhà. Đường quê giờ thênh thang. Lần về nhà này tôi không gọi điện báo trước với má, một phần vì chuyến đi đầy bất ngờ sau cuộc trò chuyện với biên tập về đề tài tình yêu nghề truyền thống.

  • Hậu Tổ nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ 

    Hậu Tổ nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ

    Cho đến nay, vẫn chưa có tài liệu khẳng định chính xác thời điểm ra đời nghệ thuật Đờn ca tài tử (ĐCTT), chỉ biết ĐCTT đã có mặt trên vùng đất Nam Bộ từ cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.

  • Hàn Lâm Miếu và tín ngưỡng Võ Tướng Thần ở Châu Đốc 

    Hàn Lâm Miếu và tín ngưỡng Võ Tướng Thần ở Châu Đốc

    TP Châu Đốc (tỉnh An Giang) được khai phá muộn, hình thành cách nay chưa đầy ba thế kỷ; song vùng đất này trở thành nơi hội tụ và giao hòa nhiều dòng chảy văn hóa khác nhau.

  • Đủ lá thì thương 

    Đủ lá thì thương

    Ngày đi hớn hở mong chờ bao nhiêu, ngày về Tím tả tơi như vịt con lạc bầy. Ướt nhẹp mưa, cô lội bộ từ bến xe lết thết tới nhà, dép đứt một bên bỏ lại khoảng đồng vắng lúc nào không hay.

  • Dấu ấn “Trên núi Tưk-cot” 

    Dấu ấn “Trên núi Tưk-cot”

    Khai thác những đề tài quen thuộc như: chiến tranh, tình yêu, tình người… nhưng tập truyện ngắn "Trên núi Tưk-cot" (NXB Quân đội Nhân dân) của tác giả Hồ Kiên Giang lại mang dấu ấn riêng.

  • Giọt nắng quê nhà 

    Giọt nắng quê nhà

    Nắng vàng rót mật ngoài sân/ Cỏ cây say khướt trong ngần lối quê/ Bầy chim rộn rã triền đê/ Mục đồng mắt biếc đường về mênh mông.

  • Dấu ấn sông nước trong sinh hoạt tinh thần ở Tây Nam Bộ 

    Dấu ấn sông nước trong sinh hoạt tinh thần ở Tây Nam Bộ

    Tây Nam Bộ được mệnh danh là xứ sở của những dòng sông với hai dòng chính là sông Tiền và sông Hậu. Nếu tính cả những nhánh sông phụ thì Tây Nam Bộ có 37 con sông với tổng chiều dài 1.708km, cùng 137 kênh rạch lớn có tổng chiều dài 2.780km.