(TTXVN)- Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, sáng 2-11, các đại biểu Quốc hội làm việc tại Hội trường, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016. Phiên họp được phát thanh, truyền hình trực tiếp để cử tri và nhân dân cả nước theo dõi.

 Đạt kết quả đáng khích lệ về kinh tế - xã hội

Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đều thể hiện sự đồng tình cao với Báo cáo của Chính phủ về tình hình kinh tế - xã hội năm 2015 và dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 trình Quốc hội. Với sự nỗ lực, cố gắng, quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, sự chỉ đạo tập trung, quyết liệt của Chính phủ, Việt Nam đã ứng phó kịp thời, có hiệu quả với những biến động kinh tế, chính trị khó lường trong năm 2015 và đạt được những kết quả đáng khích lệ về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Nổi bật là kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, nền kinh tế tiếp tục phục hồi rõ nét; lạm phát được kiểm soát ở mức thấp; tỷ giá hối đoái tương đối ổn định, cán cân thanh toán quốc tế thặng dư, dự trữ ngoại tệ tăng nhanh, đạt mức cao nhất từ trước tới nay; mặt bằng lãi suất tương đối ổn định. Tốc độ tăng trưởng GDP đạt mức cao nhất trong 5 năm trở lại đây. Xuất khẩu duy trì đà tăng trưởng. Sản xuất công nghiệp, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có mức tăng khá. Sản xuất nông nghiệp đã khắc phục khó khăn về thiên tai, thị trường, phát triển tương đối ổn định. Tổng cầu và sức mua được tăng lên; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng cao... Các hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao được quan tâm, đặc biệt là thông tin tuyên truyền về Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng,
các hoạt động kỷ niệm 70 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9, 40 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước... An sinh xã hội được bảo đảm; phúc lợi xã hội và đời sống nhân dân tiếp tục được cải thiện, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,5%...

Đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ Huỳnh Văn Tiếp phát biểu ý kiến trong phiên thảo luận tại hội trường sáng 2-11-2015. Ảnh: PHƯƠNG HOA-TTXVN

Tán thành với các nhóm giải pháp mà Chính phủ đưa ra, nhiều đại biểu Quốc hội đã đi sâu phân tích những mặt còn hạn chế, yếu kém của kinh tế nước ta. Cụ thể nền kinh tế vẫn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn. Năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh còn thấp. Cân đối ngân sách khó khăn, bội chi còn cao; nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn, nợ xấu còn lớn và xử lý nợ xấu còn nhiều vướng mắc; doanh nghiệp trong nước và khu vực nông nghiệp, xuất khẩu nông sản đang rất khó khăn; nhập siêu tăng trở lại. Thể chế kinh tế thị trường chậm được hoàn thiện, còn nhiều hạn chế, các loại thị trường vận hành chưa thông suốt. Thất nghiệp, thiếu việc làm vẫn đang là vấn đề xã hội bức xúc; chất lượng nguồn nhân lực thấp...

 Thúc đẩy nông nghiệp phát triển tương xứng

Quan tâm tới vấn đề phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, nhiều đại biểu Quốc hội đã đi sâu phân tích, đề xuất nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy nông nghiệp phát triển tương xứng với vị trí, tầm quan trọng của nó trong nền kinh tế đất nước.

Đại biểu cho rằng, tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới là một chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước và được nhân dân đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, chỉ tiêu phấn đấu thực hiện đến năm 2020 có 50% xã đạt nông thôn mới, 65% - 70% lao động trong lĩnh vực nông nghiệp được đào tạo, 70% số xã đạt tiêu chí về môi trường là tương đối khó. Cụ thể, Chính phủ phấn đấu đến cuối năm 2015 có 1.500 xã đạt tiêu chí nông thôn mới, nhưng đến nay mới chỉ đạt 16,8%. Bởi, ngoài các xã đã đạt nông thôn mới, thì những xã chưa đạt đều thuộc diện tương đối khó khăn.

Theo đại biểu, thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều chính sách đầu tư cho nông nghiệp, nông thôn, nhưng còn dàn trải, manh mún, nhỏ lẻ; đặc biệt đầu tư cho nông dân trồng lúa còn rất thấp. Do đó, để thực hiện các chỉ tiêu đề ra trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Chính phủ cần có sự đầu tư, hỗ trợ cho những xã khó khăn về các công trình công cộng (trường học, trạm y tế, nhà văn hóa…). Chính phủ phải có chính sách để nông dân tích tụ ruộng đất, thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông thôn, từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Mặt khác, Nhà nước cần có chính sách để phát triển công nghiệp trong nông nghiệp; đầu tư cho doanh nghiệp và có chính sách hỗ trợ để họ tạo nhiều việc làm cho người lao động; quan tâm phát triển sản xuất công nghiệp nông thôn; đào tạo nghề cho nông dân…

 Điều chỉnh kịp thời các chính sách để hội nhập thành công

Tiếp tục hoàn thiện thể chế, rà soát, điều chỉnh kịp thời các chính sách, giải pháp để chủ động hội nhập có hiệu quả khi đàm phán xong các Hiệp định thương mại tự do và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) là vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm, cho rằng đây là một trong những giải pháp cần chú trọng trong năm 2016.

Đại biểu đánh giá việc kết thúc đàm phán TPP là cơ hội để Việt Nam tham gia sân chơi chung với các nền kinh tế lớn trên thế giới. Tuy nhiên, việc tham gia TPP cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Để giúp các doanh nghiệp chủ động hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, Chính phủ cần tăng cường các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nhân tiếp cận thông tin đầy đủ về Hiệp định; chuẩn bị các điều kiện và cơ chế, chính sách phù hợp giúp doanh nghiệp Việt Nam hội nhập bền vững. Đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, đại biểu đề xuất cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng, hiện đại hóa quy trình sản xuất, xây dựng phát triển thương hiệu hàng Việt Nam, tạo thế vững chắc trong môi trường cạnh tranh toàn cầu.

9 năm trước khi Việt Nam tham gia WTO nhiều người nghĩ rằng kinh tế nước ta có thể tăng trưởng từ 8 - 9% trong 10 năm liên tiếp. Nhưng thực tế lại khác, bởi sự bất ổn bên ngoài và yếu kém bên trong đã làm cho Việt Nam nhiều phen lao đao sau khi gia nhập WTO. Do đó, để hội nhập TPP thành công, cần có thể chế và con người hội nhập. Cụ thể, phải tiếp tục sửa đổi, hoàn thiện hệ thống pháp luật hơn nữa và sự đồng lòng từ trên xuống dưới. Trước mắt phải loại bỏ bằng được những cán bộ, công chức nhũng nhiễu, yếu kém ra khỏi bộ máy, đại biểu kiến nghị.

Đại biểu kiến nghị thời gian tới cần có sự đột phá mạnh mẽ trong việc thu hút, sử dụng và phát huy nhân tài, trong đó chú trọng nguồn nhân lực đã được xã hội đầu tư bài bản, không chỉ dựa vào nguồn nhân lực do Nhà nước đầu tư đào tạo. Để thu hút lực lượng này vào làm việc trong hệ thống chính trị, cần có một cơ chế thi tuyển rộng rãi, công khai, minh bạch, dựa trên những tiêu chí tuyển chọn khách quan, khoa học, có biện pháp mạnh, kiên quyết để tinh giản bộ máy, rà soát hợp lý hóa các đầu mối, nghiên cứu hợp nhất với các bộ phận, tránh chồng chéo để nâng cao năng suất lao động.

 Hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả đầu tư công, hạn chế nợ công

Nhiều đại biểu đánh giá tình hình kinh tế năm 2015 và thực hiện kế hoạch giai đoạn 2011-2015 tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2015 dự kiến vượt kế hoạch bình quân 5 năm 2011-2015 là dấu hiệu tích cực nhưng chưa thật sự bền vững. Nền kinh tế bộc lộ nhiều dấu hiệu đáng quan tâm đó là tốc độ tăng trưởng chưa đạt yêu cầu, nợ công tăng cao, ứng dụng khoa học công nghệ còn thấp so với các nước trong khu vực, chưa có doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị toàn cầu… Một số ý kiến tỏ ý lo ngại về tỷ lệ nợ công cao và có xu hướng tăng nhanh, năm 2015 là 61,3% sắp chạm đến mức trần 65%. Điều này sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế, tạo ra áp lực trả nợ ngày càng lớn, nếu không kịp thời giải quyết thì nền kinh tế sẽ bất ổn. Vì vậy cần có giải pháp phù hợp để phát triển kinh tế trong năm 2016 và các năm tiếp theo.

Tỏ ý băn khoăn về các số liệu trong báo cáo kinh tế - xã hội năm 2015, đại biểu Nguyễn Đức Kiên (Sóc Trăng) cho rằng nhận định nền kinh tế vĩ mô của nước ta trong giai đoạn vừa qua là ổn định, tăng trưởng và phát triển chưa thực sự chính xác.

Nợ công của Việt Nam trong năm 2011 chỉ chiếm 46%, dự kiến đến hết năm 2015 là 61,3%, trong khi đó, tốc độ tăng tưởng kinh tế 5 năm bình quân chiếm khoảng 5,9%. Trong khi đó, đối với Indonesia, nợ công năm 2001 là 26,09%, đến 2014 vẫn giữ ở 26,11% nhưng tốc độ tăng trưởng GDP là 4,5% . Quy mô nền kinh tế của Indonesia lớn gấp hơn 5 lần quy mô nền kinh tế Việt Nam. Nếu chỉ lấy con số tỷ lệ % rất dễ xác định là tốc độ tăng trưởng khá nhưng so với cả quy mô GDP sẽ thấy khoảng cách tụt hậu của nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng doãng ra so với các nước trong khu vực. Chỉ số ICO năm 2011 của Việt Nam là 5,3%, đến năm 2014 là 5,18. Như vậy, trong vòng 4 năm thực hiện tái cơ cấu đầu tư công, giảm 0,12% và Việt Nam tiếp tục đứng thứ 12 trong danh sách các nước có khả năng dễ vỡ nợ công nhất. Vì vậy cần nhìn rõ trách nhiệm và những tồn tại của nền kinh tế để có các biện pháp cụ thể trong năm 2016.

Đại biểu cho rằng giải pháp khả thi nhất hiện nay là đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, bán bớt tài sản, thu hẹp khu vực kinh tế nhà nước để có nguồn tiền trang trải một phần nợ đến hạn. Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu quả đầu tư công; rà soát tổng thể quy hoạch ngành, lĩnh vực, vùng, liên vùng; tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả đầu tư trong quá trình tái cơ cấu, chống thất thoát lãng phí; đa dạng hóa các hình thức đầu tư trên cơ sở đảm bảo minh bạch, công khai hóa… Đồng thời, cần tách bạch hình thức sở hữu và dùng chung giữa các doanh nghiệp Nhà nước; tiếp tục xử lý dứt điểm nợ chéo, sở hữu chéo giữa các doanh nghiệp tập đoàn nhà nước, phân bổ lại nguồn lực từ những lĩnh vực kém hiệu quả sang lĩnh vực hiệu quả hơn theo hướng chuyển giao cho khu vực Nhà nước thực hiện nhằm giảm thiểu chi phí xã hội, góp phần sử dụng vốn Nhà nước một cách hiệu quả hơn…