Thủ tướng Australia Kevin Rudd. Ảnh: AFP

Hôm qua 27-3, Thủ tướng Australia Kevin Rudd bắt đầu chuyến công du 19 ngày tới 5 quốc gia gồm Mỹ, Bỉ, Roumanie, Anh và Trung Quốc nhằm xác định lại các mối quan hệ giữa Australia với phần còn lại của thế giới. Hành trình dài 45.000 km của ông Rudd được xem là dấu hiệu thay đổi quan trọng trong chính sách đối ngoại của Australia sau hơn một thập niên chỉ đặt trọng tâm vào bang giao với Mỹ và Nhật Bản.

Phát biểu tại Diễn đàn Đông Á ở Sydney trước khi lên đường, ông Rudd cam kết Australia sẽ năng động hơn trong các vấn đề toàn cầu như ổn định tài chính, biến đổi khí hậu và an ninh. Cần nhắc lại là trong việc chống biến đổi khí hậu, ngay sau khi nhậm chức hồi đầu tháng 12 năm ngoái, Thủ tướng Rudd lập tức ký Nghị định thư Kyoto, điều mà người tiền nhiệm John Howard nhiều lần tìm cách từ chối.

Trước cuộc gặp với Tổng thống Mỹ George Bush vào hôm nay, ông Rudd mô tả Mỹ là đối tác kinh tế quan trọng của Australia. Thế nhưng, Michael McKinley, nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Australia, cho rằng ông Bush sẽ ít quan tâm tới đàm phán kinh tế với Australia, mà chỉ chú trọng tới việc Canberra có tiếp tục ủng hộ Washington trong cuộc chiến chống khủng bố nữa hay không. Theo ông McKinley, Tổng thống Bush khó có thể thuyết phục Thủ tướng Rudd xem xét lại ý định rút 550 binh sĩ ở Iraq về nước vào giữa năm nay. Bên cạnh đó, ông Rudd còn cho biết khi tới tham dự hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại Bucharest (Roumanie), ông sẽ yêu cầu khối này chia sẻ gánh nặng với Australia trong việc chống lực lượng nổi dậy ở Afghanistan. Với 1.000 quân, hiện Australia có số binh sĩ tham chiến tại Afghanistan đông nhất trong số các nước ngoài NATO.

Một dấu hiệu cho thấy sự thay đổi lớn trong chính sách đối ngoại của Australia là trong chuyến công du này, Thủ tướng Rudd dừng chân ở Bắc Kinh mà không ghé qua Tokyo. Theo nhà phân tích Malcolm Cook, Giám đốc chương trình châu Á - Thái Bình Dương của viện tư vấn Lowy, dưới thời cựu Thủ tướng Howard, suốt 11 năm rưỡi, Nhật Bản là đối tác chiến lược quan trọng nhất ở châu Á của Australia và đứng thứ hai thế giới, sau Mỹ. Tuy nhiên, khi ông Rudd, một nhà ngoại giao thông thạo tiếng Hoa, lên nắm quyền, Tokyo quan ngại rằng Nhật Bản có thể không còn là “nhị ca” trong mắt Australia nữa. Lo ngại đó càng có cơ sở khi chính phủ của Thủ tướng Rudd mới đây thông qua chính sách cứng rắn chống nạn săn cá voi của tàu Nhật trên Đại Tây Dương và rút khỏi các cuộc đàm phán chiến lược bốn bên (gồm Nhật, Ấn Độ, Mỹ và Australia), vốn làm Trung Quốc khó chịu. Trong khi đó, Australia hiện xem Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng nhất và đang xúc tiến đàm phán hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương với nước này.

• N.MINH

(Theo AP, AFP, Canberra Times, Heraldsun)