26/06/2025 - 06:40

Tranh cãi về hiệu quả của bom phá boongke 

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố các cuộc tấn công ngày 21-6 đã “xóa sổ” 3 địa điểm hạt nhân ngầm của Iran. Nhưng với việc Cộng hòa Hồi giáo là một trong những nước đi đầu trong công nghệ mới về bê tông hiệu suất cực cao (UHPC), vẫn còn nhiều câu hỏi về hiệu quả của vũ khí thông thường mạnh nhất mà quân đội Mỹ đã sử dụng.

Một mẫu bê tông cốt sợi có hiệu suất cực cao. Ảnh: Wikimedia Commons

Chiến dịch “Búa đêm” nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran đánh dấu lần đầu tiên Mỹ sử dụng bom phá boongke dẫn đường chính xác GBU-57A/B MOP. Hiện chưa rõ mức độ thiệt hại nếu chỉ dựa trên ảnh vệ tinh, nhưng đài CNN dẫn báo cáo sơ bộ của Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) cho hay các cuộc tấn công chỉ làm chậm tiến độ mà không đạt tới độ sâu cần thiết để phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân Iran.

Một số thành viên Quốc hội Mỹ đã xem báo cáo của DIA, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bác bỏ phát hiện trên. Theo ông Hegseth, chiến dịch Búa đêm về tổng thể đã xóa sổ khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân của Iran khi 14 quả bom khổng lồ đánh trúng chính xác vào từng mục tiêu. Bất kỳ ý kiến nào phản bác mức độ tàn phá chỉ đang cố gắng làm suy yếu Tổng thống và phá hoại thành công của nhiệm vụ.

Dù vậy, xét tới kinh nghiệm cuộc chạy đua vũ trang thầm lặng giữa các vật liệu xây dựng như UHPC và vũ khí phá hủy boongke, phát hiện của DIA dấy lên nghi ngờ rằng các cơ sở hạt nhân của Iran vẫn còn nguyên vẹn một phần thậm chí không bị tác động. Sự kiện này làm nhớ tới vụ việc cuối những năm 2000, vốn liên quan lời đồn đại lan truyền về một cơ sở ngầm ở Iran bị trúng bom phá boongke. Thay vì đập vỡ bê tông, quả bom bất ngờ dừng lại và nằm trên bề mặt. Tin tức này gây được nhiều sự chú ý, đặc biệt khi những tiến bộ mới nhất về kỹ thuật phát triển vật liệu của Iran được ghi nhận vượt trội so với khả năng công phá của những quả bom thông thường.

Trước đây, cường độ chịu kéo (psi) hơn 2 tấn/2,54 cm2 đủ để bê tông được đánh giá như vật liệu “cường độ cao”. Vật liệu cũ có cường độ 10.000 psi được coi là tốt nhất trong khi UHPC mới có thể chịu được 40.000 psi hoặc hơn. Kết quả này có được nhờ việc biến bê tông thành vật liệu tổng hợp bằng cách bổ sung thép hoặc các sợi vật liệu tối ưu khác. Chúng sẽ giữ kết cấu bê tông và ngăn không cho các vết nứt lan rộng khắp bề mặt, giúp vô hiệu hóa độ giòn.

Trong nghiên cứu nguồn mở của Trung Quốc so sánh bê tông cường độ cao thông thường với UHPC, các đầu đạn đâm xuyên qua bê tông cốt thép nhưng chỉ gây ra vết nứt nhỏ trên các mục tiêu UHPC do bị mắc lại hoặc bật ra khỏi bề mặt. Nghiên cứu của Trung Quốc còn cho biết nhiều chuyên gia trong ngành đang thử nghiệm loại vật liệu tổng hợp có khả năng bảo vệ tốt hơn UHPC, bằng cách xếp chồng các loại bê tông UHPC có hiệu ứng khác nhau (FGCC). Theo đó, vật liệu UHPC cải thiện độ siêu cứng được xếp lớp mỏng bên ngoài, kế đến là lớp dày UHPC gốc sợi quang hybrid được tối ưu hóa để chống nứt và sau cùng là UHPC kết cấu sợi thép gia cường. Nếu bị tấn công, lớp ngoài cứng khiến thiết bị phóng bị hư hại trong khi lớp sợi hybrid dày hấp thụ năng lượng và sau cùng là lớp bên trong đảm bảo không mảnh vỡ nào lọt vào boongke khi bê tông bị nứt.

MAI QUYÊN (Theo popularmechanics, USA Today)

Chia sẻ bài viết