Tại Triển lãm hàng không Paris (Paris Airshow) 2025, từ nhà thầu quốc phòng lớn cho tới công ty công nghệ quân sự mới nổi đã tranh thủ cơ hội giới thiệu loạt hệ thống máy bay không người lái tiên tiến hỗ trợ chiến đấu, vốn được dự đoán định hình lại các cuộc không chiến trong tương lai.

Mô hình UAV Fury được trưng bày tại Triển lãm hàng không Paris. Ảnh: Getty Images

Với 2.400 đơn vị triển lãm đến từ 48 nước và khoảng 300.000 lượt khách tham quan, sự kiện hàng không vũ trụ lớn nhất thế giới diễn ra ở Pháp trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu. Trong đó, số lượng lớn các thiết bị bay không người lái (UAV) được giới thiệu nói lên tầm quan trọng ngày càng tăng của công nghệ thương mại có sẵn sau khi chứng minh được hiệu quả cao trên chiến tường Ukraine cũng như xung đột Trung Đông.

Ngay trong ngày khai mạc 16-5, “gã khổng lồ” ngành hàng không vũ trụ Ý Leonardo và công ty công nghiệp quốc phòng Baykar Technologies của Thổ Nhĩ Kỳ đã công bố liên doanh phát triển hệ thống không người lái thế hệ mới với những chiếc đầu tiên dự kiến giao năm 2026. Tại triển lãm, Baykar cũng cho trưng bày mẫu UAV tấn công hạng nặng Akinci cùng loại vũ trang TB3 thiết kế cánh gập cho phép cất hoặc hạ cánh trên tàu sân bay đường băng ngắn. Trước đó, mẫu Bayraktar TB2 hoạt động hiệu quả đến mức quan chức cấp cao Ukraine Mikhail Podolyak ca ngợi đây là “siêu vũ khí” giúp Kiev phá hủy xe tăng và bệ phóng tên lửa đất đối không BUK của Nga.

Trong nỗ lực bắt kịp và thích nghi kỷ nguyên chiến tranh cường độ cao, một số công ty quốc phòng khác của châu Âu cũng đang thúc đẩy sáng kiến thiết bị bay tự hành, trong số này có tập đoàn Saab của Thụy Điển hay quan hệ đối tác 3 bên giữa Dassault Aviation, Airbus và Indra Sistemas theo khuôn khổ Hệ thống Không quân Chiến đấu Tương lai (FCAS). Đây là dự án hợp tác phát triển vũ khí lớn nhất châu Âu, tập trung vào chương trình máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 do Pháp và Đức khởi động năm 2017 nhằm thay thế các máy bay Typhoon và Rafale.

Trong dấu hiệu cho thấy châu Âu đang tận dụng công nghệ Mỹ để tăng cường năng lực quân sự, tập đoàn quốc phòng lớn nhất Đức Rheinmetall công bố dự án hợp tác cùng công ty công nghệ quốc phòng Anduril trụ sở tại California để phát triển các phiên bản UAV lai tên lửa cho thị trường châu Âu. Anduril là một phần trong làn sóng những công ty công nghệ quốc phòng Mỹ (trong đó có AI Palantir và SpaceX của tỉ phú Elon Musk) thách thức các nhà thầu truyền thống bằng cách đổi mới nhanh hơn. 

Hồi tháng 3, Anduril ký thỏa thuận trị giá 38 triệu USD với Anh để cung cấp UAV nhỏ gọn Altius cho Ukraine. Thiết kế linh hoạt, Altius có thể đóng vai trò mồi nhử hoặc tấn công các mục tiêu trên khu vực rộng. Một số khả năng nâng cao còn đảm bảo Altius ứng phó hiệu quả chiến tranh mạng.

Trong tháng 4, công ty cùng nhà thầu General Atomics ký hợp đồng với Không quân Mỹ phát triển phi đội UAV đầu tiên, được thiết kế bay cùng máy bay chiến đấu có người lái với tên gọi chính thức Máy bay chiến đấu hợp tác (CCA). Mục tiêu CCA là đưa vào sử dụng khoảng 1.000 UAV có khả năng thực hiện các hoạt động giám sát, tác chiến điện tử và tấn công bên cạnh máy bay chiến đấu có người lái như F-35 và thế hệ F-47 tiếp theo.

Trong khuôn khổ chương trình trên, Anduril tại triển lãm trưng bày mô hình UAV Fury có độ bền cao kết hợp phần mềm tiên tiến do trí tuệ nhân tạo (AI) điều khiển với phần cứng sẵn sàng chiến đấu. So với các hệ thống hiện có như MQ-9 Reaper của General Atomics hay Akinci của Thổ Nhĩ Kỳ, Fury có khả năng thích ứng vượt trội và giảm thiểu công tác hậu cần khi hoạt động ở rìa, thực hiện độc lập các nhiệm vụ phức tạp.

Là bên hợp tác, General Atomics tại triển lãm đã giới thiệu mô hình UAV YFQ-42A tương đương Fury, có thể sử dụng trong cuộc xung đột tiềm tàng với Trung Quốc ở Thái Bình Dương. Có mặt tại Paris Airshow, “ông lớn” khác trong ngành hàng không vũ trụ Mỹ là Boeing cho biết đã chứng minh tiềm năng hoạt động phối hợp giữa UAV Ghost Bat và phi công trong một cuộc thử nghiệm tấn công mục tiêu trên không mang tính đột phá với Không quân Hoàng gia Úc. Trong đó, Ghost Bat có khả năng biến một máy bay chiến đấu đơn lẻ thành một phi đội với các cảm biến tiên tiến giống như “hàng trăm con mắt” trên bầu trời.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, Columbus Dispatch)