Ảnh: Reuters

Tuyên bố trên truyền hình quốc gia Press TV hôm 2-12, Tổng thống Iran Mamoud Ahmadinejad (ảnh) cho biết nước này sẽ tự làm giàu uranium tới cấp độ cao hơn nhiều so với hiện nay. Với động thái trên, theo các chuyên gia hạt nhân, Iran có thể sẽ tiến tới sản xuất nguyên liệu cần thiết cho bom nguyên tử trong vài tháng nữa.

Trong tuyên bố mới, Tổng thống Ahmadinejad vẫn phủ nhận mục tiêu phát triển vũ khí hạt nhân và không đề cập đến kế hoạch chuyển số uranium làm giàu thành nguyên liệu dùng cho đầu đạn hạt nhân. Tuy nhiên, ông nói rằng Tehran sẵn sàng làm giàu hơn nữa số uranium hiện nay, từ mức 3,5% lên tới 20%, cần thiết để sản xuất nhiên liệu cho một lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu y khoa nhỏ ở Tehran. Theo các chuyên gia hạt nhân, uranium làm giàu cấp thấp (LEU) hiện nay có thể được dùng làm nhiên liệu sản xuất điện hạt nhân, nhưng khi được “nâng cấp” lên hơn 90%, nó có thể được dùng để chế tạo vũ khí. Chế tạo một quả bom nguyên tử sẽ cần khoảng 15-30 kg uranium làm giàu hơn 90%. Iran hiện có khoảng 1.500 kg uranium làm giàu 3,5%, đủ để tạo ra nguyên liệu làm giàu cấp cao cho 2 quả bom như vậy. Nhà nghiên cứu David Albright tại Viện Khoa học và An ninh quốc tế ở Washington cho biết, quá trình chuyển uranium làm giàu cấp thấp lên mức 20% mất vài tháng, nhưng giai đoạn tiếp theo, tức nâng lên thành nguyên liệu chế tạo vũ khí, chỉ cần thêm khoảng 2 tuần.

Nhóm 5 thành viên thường trực HĐBA LHQ và Đức (P5+1) đã nỗ lực thuyết phục Iran chấp nhận thỏa thuận mà theo đó Tehran sẽ chuyển phần lớn lượng LEU ra nước ngoài để tiếp tục xử lý thành nhiên liệu sử dụng ở lò phản ứng nghiên cứu. 2 tháng trước, Iran đã đồng ý trên nguyên tắc kế hoạch gởi 75% lượng LEU sang Nga và Pháp để làm giàu cao hơn. Phương Tây hy vọng kế hoạch này sẽ hạn chế tối đa nguy cơ Tehran tinh chế nguyên liệu cho vũ khí hạt nhân. Bởi điều đó sẽ làm Iran, ít nhất là tạm thời, không đủ uranium làm giàu để chế tạo bom. Tuy nhiên, Tehran sau đó đã thay đổi thái độ khi đòi phải làm giàu LEU ngay tại nước này.

Những ngày gần đây, Iran đã có một loạt động thái cứng rắn nhằm phản ứng lại sự chỉ trích của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA). Tuần trước, IAEA đã thông qua nghị quyết do P5+1 đề xuất, theo đó chỉ trích Iran không tuân thủ lệnh cấm của HĐBA về việc làm giàu uranium và tiếp tục mở rộng hoạt động tại nhà máy hạt nhân Natanz. IAEA cũng chỉ trích Iran về việc bí mật xây dựng cơ sở hạt nhân thứ hai ở Qom và yêu cầu ngưng xây dựng ngay lập tức.

Đáp lại, chính phủ Iran cuối tuần rồi đã yêu cầu các nhà khoa học xây thêm 10 cơ sở làm giàu uranium trong 2 tháng. Bên cạnh đó, Tehran quyết định ngừng đàm phán với phương Tây về chương trình hạt nhân, dọa rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và hạ mức độ hợp tác với IAEA.

Xem ra, việc tìm giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran tiếp tục trong vòng luẩn quẩn.

N. KIỆT (Theo AP, Bloomberg, Csmonitor)