Giới lãnh đạo châu Âu đang cân nhắc siết chặt biên giới ngoài của Liên minh châu Âu (EU) sau khi khối này hứng chịu một loạt vụ tấn công chỉ trong một tháng, mà thủ phạm là các phần tử Hồi giáo cực đoan.

Các lãnh đạo châu Âu nhấn mạnh “bảo vệ biên giới ngoài” là ưu tiên. Ảnh: Reuters

Theo đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi sự phản ứng “phối hợp và nhanh chóng” từ các quốc gia thành viên, đồng thời ông phê phán việc lợi dụng các điều khoản tị nạn của châu Âu để phục vụ cho những ý đồ xấu. “Chúng ta đang chứng kiến quyền tị nạn đã bị lợi dụng bởi những kẻ buôn người, tội phạm hình sự hoặc người đến từ những quốc gia không có chiến tranh”, ông Macron nói với báo giới sau hội nghị trực tuyến ngày 10-11. Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo một số quốc gia, như Thủ tướng Áo Sebastian Kurz, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen.

Tổng thống Pháp triệu tập cuộc họp trên một tuần sau khi 4 người bị bắn chết trong một vụ xả súng ngay tại trung tâm thủ đô Vienna của Áo. Hung thủ được xác định là một công dân mang quốc tịch kép Áo - Macedonia. Trước đó, một người tị nạn gốc Chechnya đã chặt đầu Samuel Paty ở ngoại ô Paris sau khi thầy giáo Pháp này cho học sinh xem tranh biếm họa về Nhà tiên tri Mohammed. Trong khi dân chúng vẫn chưa hết bàng hoàng về vụ tấn công đó thì thành phố Nice lại xảy ra vụ đâm dao làm 3 người thiệt mạng. Thủ phạm, một thanh niên Tunisia, được cho đã vượt biên trái phép bằng tàu tới Pháp trước khi gây ra thảm kịch này.

Những vụ việc trên đã khơi mào cuộc tranh luận về việc kiểm soát nhập cảnh. Các lãnh đạo châu Âu tuyên bố sẽ bảo vệ khu vực Schengen vốn miễn thị thực khi đi lại giữa 26 quốc gia thành viên (gồm phần lớn là các nước EU), song cũng tính đến chuyện tăng cường bảo vệ biên giới bên ngoài của vùng này. Thủ tướng Mark Rutte nhấn mạnh Hà Lan ủng hộ kế hoạch thúc đẩy Frontex - cơ quan có nhiệm vụ hỗ trợ các quốc gia EU và những thành viên Schengen kiểm soát biên giới ngoài của họ.

Vấn đề biên giới mở trong Schengen cũng được xác định phải nhanh chóng khắc phục bởi hung thủ trong các vụ tấn công ở Nice và Vienna đã tự do đi lại giữa các nước thành viên. Tổng thống Macron nêu rõ cải cách khu vực Schengen là cho phép tự do di chuyển trong an ninh. Về phần mình, Thủ tướng Ðức Angela Merkel nhất trí rằng điều quan trọng và cấp bách hiện nay là “chúng ta phải biết ai vào và ai rời khỏi Schengen”. Ông Macron kêu gọi các quốc gia EU cần trao đổi dữ liệu hiệu quả hơn bởi “bất cứ lỗ hổng an ninh nào ở biên giới ngoài hoặc bên trong các nước thành viên cũng là nguy cơ an ninh đối với mọi thành viên”.

Trong khi đó, Thủ tướng Áo Sebastian Kurz hối thúc kế hoạch phối hợp tốt hơn để đối phó với hàng ngàn chiến binh nước ngoài thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, những người sống sót trong cuộc chiến ở Syria và Iraq trở về. Ông gọi họ là những “quả bom hẹn giờ”.

Các ý tưởng khác nêu ra trong cuộc họp bao gồm áp đặt yêu cầu khắt khe hơn đối với các nền tảng trực tuyến để chống chủ nghĩa cực đoan, thành lập một viện đặc biệt ở châu Âu để đào tạo các lãnh đạo Hồi giáo, thẳng tay trục xuất những người không có yêu cầu xin tị nạn tại lục địa già cũng như tội phạm và những đối tượng bị tình nghi là phần tử cực đoan.

HẠNH NGUYÊN (Theo AFP)