Một góc trại giam Thomson, bang Illinois. Ảnh: AP

Ngày 15-12, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lệnh cho chính phủ liên bang mua lại một trại giam ở thị trấn hẻo lánh Thomson, bang Illinois, để nâng cấp thành căn cứ an ninh nghiêm ngặt giam giữ tội phạm trong nước và khoảng 100 tù nhân chuyển đến từ Guantanamo. Động thái này được xem là bước đệm cho kế hoạch của Tổng thống Obama nhằm đóng cửa nhà tù gây tranh cãi Guantanamo theo kỳ hạn chót do ông đặt ra là ngày 22-1-2010.

Với chi phí 128 triệu USD, trại giam Thomson được xây dựng năm 2001, có thể giam giữ tối đa 1.600 người. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 200 tội phạm nhẹ bị giam ở đây. Trong thư gởi Thống đốc bang Illinois Pat Quinn hôm 15-12, Nhà Trắng cho rằng trại giam Thomson sẽ được nâng cấp với các tiêu chuẩn an ninh chỉ có tại nhà tù “siêu cấp” Florence, bang Colorado, nơi chưa từng có tù binh nào trốn thoát hoặc bị tấn công từ bên ngoài. Lầu Năm Góc cho biết khoảng 1.000-1.500 nhân viên sẽ tới Thomson một khi nhà tù này hoàn tất.

Từ khi cam kết đóng cửa nhà tù Guantanamo đến nay, chính quyền Obama đã chuyển khoảng 30 nghi can khỏi đây. Trong số 210 người còn đang bị giam giữ, khoảng 65 người đã được trao trả về đất nước của họ, 30 người đang được chính quyền Mỹ thương lượng với các nước khác chấp nhận họ, 15 người được trả tự do nhưng chưa có quốc gia nào nhận, khoảng 40 người có khả năng bị truy tố ở tòa án hình sự và quân sự, số còn lại bị giam giữ vô hạn định mà không xét xử.

Để được các quan chức và người dân ở Thomson ủng hộ việc di dời này, Tổng thống Obama đã tuyên bố rằng việc chuyển các tù nhân về địa điểm này sẽ tạo khoảng 3.000 việc làm cho người dân địa phương. Trợ lý lãnh đạo phe đa số ở Thượng viện Mỹ, ông Dick Durbin, người vận động hành lang cho kế hoạch trên, gọi đây là cơ hội để giảm mạnh tỷ lệ thất nghiệp vốn đã lên tới 11.1% ở khu vực hẻo lánh này.

Tuy nhiên, việc chuyển các nghi can khủng bố tới khu vực đang gặp khó khăn về kinh tế đang làm gia tăng sự lo ngại về an ninh ở Mỹ. Các chính khách đảng Cộng hòa chỉ trích quyết định của Tổng thống Obama là nguy hiểm cho an ninh nước Mỹ. Quốc hội Mỹ đã thông qua một loạt điều luật nhằm tước quyền pháp lý có thể có của các nghi can bị giam giữ ở Guantanamo, trong đó có quyền kiện chính quyền Mỹ về việc giam giữ họ. Nhà Trắng còn đối mặt với lệnh cấm do Quốc hội Mỹ ban hành, theo đó quy định không cho phép đưa tù binh ở Guantanamo vào lãnh thổ Mỹ, ngoại trừ trường hợp để xét xử. Do đó, Tổng thống Obama trước hết phải thuyết phục Quốc hội bãi bỏ các lệnh cấm hiện hành, trước khi chuyển tù nhân ở Guantanamo về giam giữ tại Mỹ.

N. MINH
(Theo BBC và Wall Street Journal)