Trung Quốc vừa công bố Sách trắng đầu tiên về các hoạt động của nước này ở Nam Cực. Trong đó, Bắc Kinh cam kết tăng cường đầu tư cho lĩnh vực nghiên cứu Nam Cực và công tác bảo vệ Hệ thống Hiệp ước Nam Cực mà theo đó ngăn cấm việc khai thác nguồn tài nguyên thương mại tại lục địa băng giá này.

Theo Sách trắng vừa được công bố, Trung Quốc sẽ theo đuổi cách tiếp cận hòa bình ở Nam Cực, bảo vệ sự ổn định của Hệ thống Hiệp ước Nam Cực, nâng cao cơ sở hạ tầng tại đây, tăng cường khả năng nghiên cứu và điều tra khoa học, đồng thời kêu gọi đẩy mạnh bảo vệ môi trường Nam Cực và phối hợp quản lý quy mô toàn cầu lục địa này. "Trung Quốc sẵn sàng bắt tay với cộng đồng quốc tế để tạo điều kiện cho công tác thiết lập một trật tự Nam Cực công bằng và hợp lý hơn" – Sách trắng của Trung Quốc nhấn mạnh.

Bắc Kinh cũng cho biết đang tích cực thúc đẩy một đạo luật về Nam Cực mà trong đó chủ yếu tập trung vào việc bảo vệ môi trường. Dự kiến, đạo luật này sẽ quy định các hoạt động thương mại ở vùng biển gần Nam Cực, chẳng hạn như hoạt động đánh bắt cá của Trung Quốc, quốc gia lâu nay luôn đẩy mạnh hoạt động đánh bắt nhuyễn thể - một loài giáp xác nhỏ vốn là nguồn thực phẩm quan trọng đối với chim cánh cụt cùng với các loài sinh vật khác tại Nam Cực, khiến các nước phương Tây lo ngại. Hiện Trung Quốc đánh bắt khoảng 30.000 tấn nhuyễn thể tại Nam Cực mỗi năm, trong khi mỗi năm toàn thế giới chỉ khai thác khoảng 140.000 tấn.

Sách trắng nói trên được Cục Quản lý Hải dương Trung Quốc công bố nhân Hội nghị Tư vấn Hiệp ước Nam Cực lần thứ 40 được tổ chức từ ngày 23-5 đến ngày 1-6 tại Thủ đô Bắc Kinh với sự tham gia của khoảng 400 đại biểu đến từ 42 nước và 10 tổ chức quốc tế. Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hội nghị tập trung thảo luận vấn đề biến đổi khí hậu và ngành du lịch ở Nam Cực. Tại hội nghị, giới chức Trung Quốc hy vọng ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với Mỹ, Nga và Đức.

Trung Quốc ký Hiệp ước Nam Cực vào năm 1983 và trở thành thành viên tư vấn 2 năm sau đó. Bắc Kinh đã tiến hành cuộc thám hiểm Nam Cực đầu tiên vào năm 1984 và thiết lập trạm nghiên cứu cố định đầu tiên vào năm 1985. Hiện nước này đang duy trì 4 trạm nghiên cứu tại Nam Cực, gồm Trường Thành, Trung Sơn, Thái Sơn và Côn Lôn và đã triển khai tổng cộng 33 cuộc thám hiểm ở đây. Các nhà khoa học Trung Quốc mới đây đã chọn được địa điểm để xây trạm nghiên cứu Nam Cực thứ 5. Được biết, Trung Quốc cũng đã hoàn thành việc lựa chọn và khảo sát địa điểm xây dựng sân bay đầu tiên ở Nam Cực, dự kiến sẽ được khởi công vào cuối năm nay.

TRÍ VĂN (Theo Global Times, SCMP, China Daily)