Khi cặp đôi Katsunori và Kaori Osaka có con đầu lòng, họ sống trong một căn hộ chật chội ở Nagoya, thành phố với hơn 2 triệu dân ở miền Bắc Nhật Bản. Giống như nhiều cặp vợ chồng trẻ khác, họ cố gắng nuôi con tại thành phố này nhưng sau một thời gian họ nhận thấy cuộc sống tại các khu chung cư quá ngột ngạt  lại đắt đỏ. Cuối cùng, họ chuyển đến Nagi, thị trấn nông nghiệp ở miền Nam, sinh sống. 

Thị trấn Nagi nhìn từ trên cao. Ảnh: CNN

Với dân số chỉ khoảng 6.000 người, Nagi dường như khác xa so với Nagoya. Tại đây, không có những đường phố đông đúc - lý do tuyệt vời để nuôi dạy trẻ. Song, đây không phải là mặt lợi duy nhất. Theo đó, Nagi sẵn sàng trả tiền cho các cặp vợ chồng sinh con tại đây. Cụ thể, các gia đình sẽ nhận được 100.000 yen (879 USD) cho đứa con đầu lòng, 150.000 yen (1.335 USD) cho đứa con thứ hai và tăng mạnh lên 400.000 yen (3.518 USD) cho đứa con thứ năm. Từ năm 2004, Nagi đã tăng mức chi trả cũng như cung cấp các đặc quyền dành cho phụ huynh, như trợ cấp nhà ở, tiêm chủng miễn phí, trợ cấp học phí và giảm phí gửi nhà trẻ cho con cái họ, nhằm thúc đẩy tỷ lệ sinh của thị trấn.

Và phương pháp trên mang lại hiệu quả tích cực. Tại khu phố nơi gia đình Katsunori sinh sống, hầu hết các cặp vợ chồng đều có từ 3 con trở lên, khiến Nagi trái ngược hoàn toàn với phần lớn Nhật Bản. Trong giai đoạn 2005-2014, tỷ lệ sinh của thị trấn tăng gấp đôi từ 1,4 lên 2,8. Gần đây, tỷ lệ sinh của Nagi đã giảm nhẹ xuống còn 2,39 nhưng vẫn cao hơn đáng kể so với tỷ lệ trung bình toàn quốc là 1,46.

Nằm ẩn mình giữa những ngọn đồi xanh tươi, cuộc sống tại Nagi vẫn khá truyền thống, hầu hết các cặp đôi kết hôn trước 20 tuổi. Những phụ nữ đang sống hoặc chuyển đến sống tại đây đều biết rằng Nagi sẽ không mang lại cho họ cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp nhưng họ xem đây là cơ hội để cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình khi mà một thống kê cho thấy, có tới 70% phụ nữ tiếp tục công việc hàng ngày, thường là nhân viên văn phòng hoặc giáo viên, sau khi sinh con. Tại đây, một số gia đình nhiều thế hệ vẫn sống chung dưới  mái nhà hoặc ít nhất trong cùng  khu phố. Vì vậy, ông bà có thể trông nom cháu khi cha mẹ chúng đi làm.

Nhật Bản suy giảm nhân khẩu học kể từ những năm 1970. Bộ Y tế và Phúc lợi cho biết, trong năm 2017, chưa tới 950.000 trẻ được sinh ra trong khi số người chết lên tới 1,3 triệu. Sang năm 2018, chỉ khoảng 921.000 trẻ được sinh ra nhưng lại có tới 1,37 triệu người qua đời. Theo số liệu thống kê của Chính phủ Nhật Bản, tổng dân số của nước này hiện là 127 triệu nhưng trẻ em chỉ chiếm 12,3%, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 18,9% ở Mỹ, 16,8% ở Trung Quốc và 30,8% ở Ấn Độ. Và đến năm 2065, dân số Nhật Bản dự kiến sẽ giảm xuống còn khoảng 88 triệu người. Giới chuyên gia cho rằng tỷ lệ sinh của Nhật Bản bị ảnh hưởng bởi nhu cầu nghề nghiệp và xu hướng “ở giá” của thanh niên nước này.

Theo một báo cáo của Viện nghiên cứu quốc gia về dân số và an ninh xã hội Nhật Bản, số người hiện chưa lập gia đình ở tuổi 50 ở xứ phù tang đạt mức kỷ lục 23,37% đối với nam giới và 14,06% đối với phụ nữ. Ngoài ra, do chi phí sinh hoạt ở các đô thị đắt đỏ nên việc sinh con đối với nhiều cặp vợ chồng là cả một vấn đề tài chính khó khăn. Trong khi đó, tại Nhật có hơn 93% dân số sinh sống ở các khu vực thành thị.

TRÍ VĂN (Theo CNN)