Sau lối sống “nằm dài” rộ lên năm ngoái, giới trẻ Trung Quốc gần đây lại bị cuốn theo trào lưu “bỏ cuộc” khi họ ngày càng chán nản trước cạnh tranh xã hội gay gắt.

Thanh niên Trung Quốc ở Bắc Kinh. Ảnh: EPA

Đầu tháng này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có bài phát biểu quan trọng khuyến khích thế hệ trẻ xác lập các mục tiêu cá nhân hướng đến “lý tưởng vĩ đại”, đóng góp cho bức tranh lớn hơn về đất nước và con người Trung Hoa. “Niềm hy vọng của Trung Quốc nằm ở giới trẻ” - ông Tập khẳng định. Nhưng trên các mạng xã hội, một bộ phận thanh niên cho rằng “lý tưởng” của họ về cơ bản không thể đạt được và nhiều người đã từ bỏ cố gắng, thậm chí bắt đầu “thoái lui” - cụm từ đang được bàn tán nhiều và dùng chỉ thái độ mặc kệ của người trẻ khi mất đi động lực phấn đấu.

“Bai lan” (tạm dịch: thoái lui) có nguồn gốc từ các trò chơi điện tử, mô tả cá nhân tự nguyện rút lui hoặc ngừng phấn đấu vì các mục tiêu quá khó đạt được. Trên Weibo, các chủ đề liên quan đến “bai lan” có hàng trăm triệu lượt đọc và thảo luận từ tháng 3. Những tuần gần đây, cụm từ này trở nên phổ biến khi nhiều người trẻ Trung Quốc chọn đầu hàng thay vì đối diện thử thách.

Giáo sư Mary Gallagher, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Michigan (Mỹ), cho biết “bai lan” không nhất thiết chỉ xảy ra ở Trung Quốc. Nó có phần giống “thế hệ lười biếng” những năm 1990 hay làn sóng “đại nghỉ việc” gần đây ở Mỹ và Tây Âu. Nhưng ở Trung Quốc ngày nay, cảm giác vô vọng ở giới trẻ càng trở nên trầm trọng hơn trong bối cảnh thiếu cơ hội về kinh tế nhưng lại thừa thách thức do bất ổn xã hội ngày càng tăng. Hơn 18% thanh niên Trung Quốc từ 16 đến 24 tuổi thất nghiệp trong tháng 4. Theo Giáo sư Kecheng Fang tại Đại học Trung văn Hong Kong, giới trẻ Trung Quốc sử dụng “bai lan” không chỉ thể hiện bản thân mà còn phản ánh cảm xúc xã hội, kết nối với những người đồng điệu.

Xu hướng này làm nhiều người nhớ đến trào lưu “Tang ping”, tức “nằm dài” vào năm ngoái. Thay vì lao động cật lực, mua nhà, mua xe, kết hôn, những người sống theo triết lý “nằm dài” chọn cách lao động ở mức độ tối thiểu đủ để tồn tại. Một số ý kiến cho rằng trào lưu này là tuyên ngôn chống lại chủ nghĩa vật chất, số khác hoài nghi đây chỉ là biểu hiện của lười biếng. Cũng có ý kiến cho rằng triết lý sống nằm dài là hệ quả không tránh khỏi đối với một bộ phận người dân Trung Quốc đã làm việc kiệt sức, mất tinh thần nhưng không tìm được lối ra nào khác ngoài từ bỏ khi đứng trước tác động nặng nề của kinh tế giảm tốc cũng như đại dịch COVID-19.

MAI QUYÊN (Theo Guardian)