TRÍ VĂN (Tổng hợp)

Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ có cuộc tập trận chung ở Biển Ðông vào thời điểm quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên căng thẳng hơn sau vụ Washington bắn hạ một khinh khí cầu do thám của Bắc Kinh.

Hoạt động trên tàu sân bay USS Nimitz ở Biển Đông hôm 11-2. Ảnh: US Navy

Hạm đội 7 Hải quân Mỹ đóng tại Nhật Bản hôm 12-2 cho biết, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz và Ðơn vị Viễn chinh Thủy quân lục chiến số 13 đã tiến hành “các hoạt động tấn công viễn chinh hỗn hợp” ở Biển Ðông.

Hạm đội 7 trong một thông cáo báo chí tuyên bố cuộc tập trận chung đã “thiết lập sự hiện diện mạnh mẽ tại khu vực, hỗ trợ hòa bình và ổn định”. “Là một lực lượng sẵn sàng phản ứng, chúng tôi hỗ trợ một loạt nhiệm vụ, gồm đưa lính thủy đánh bộ lên bờ, cứu trợ thảm họa nhân đạo và ngăn chặn những kẻ thù tiềm năng thông qua sức mạnh chiến đấu sẵn có” - thông cáo viết.

Theo Hãng tin AP, cuộc tập trận diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh càng trở nên trầm trọng hơn sau khi Mỹ hôm 4-2 bắn hạ một khinh khí cầu của Trung Quốc trên không phận Mỹ ngoài khơi bờ biển Nam Carolina. Phía Washington cho biết khinh khí cầu không người lái này có khả năng phát hiện và thu thập tín hiệu tình báo, nhưng phía Bắc Kinh khẳng định đó chỉ là khí cầu nghiên cứu thời tiết đã vô tình bay lệch khỏi quỹ đạo. Washington coi vụ việc là một hành động khiêu khích của Bắc Kinh. Vụ việc khiến Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đột ngột hủy chuyến công du tới thủ đô Bắc Kinh nhằm xoa dịu căng thẳng giữa 2 cường quốc.

Ban đầu bày tỏ sự hối tiếc về vụ việc, Trung Quốc sau đó đã có những lời lẽ cứng rắn hơn, cho rằng động thái của Mỹ là phản ứng thái quá và vi phạm các quy tắc quốc tế. Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa còn từ chối nhận cuộc gọi từ người đồng cấp Mỹ Lloyd Austin để thảo luận về vấn đề. Mỹ kể từ đó đã đưa vào danh sách đen 6 thực thể của Trung Quốc mà Washington cho là có liên quan đến các chương trình hàng không vũ trụ của Bắc Kinh. Về phần mình, Hạ viện Mỹ cũng bỏ phiếu lên án Trung Quốc “vi phạm trắng trợn” chủ quyền của Mỹ và nỗ lực “lừa dối cộng đồng quốc tế thông qua những tuyên bố sai sự thật về các chiến dịch thu thập thông tin tình báo
của họ”.

Lầu Năm Góc trong một tuyên bố cho rằng khinh khí cầu bị bắn hạ là một phần của chương trình giám sát quy mô lớn mà Trung Quốc đã tiến hành trong vài năm qua. Mỹ cho hay các khinh khí cầu của Trung Quốc đã bay qua hàng chục quốc gia trên khắp 5 châu lục trong những năm gần đây.

Trong bối cảnh đó, các máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Mỹ hôm 12-2 đã bắn hạ thêm một vật thể bay không xác định trên bầu trời tiểu bang Michigan. Vụ việc này đánh dấu ngày thứ ba liên tiếp một vật thể không xác định bị bắn hạ trên không phận Bắc Mỹ, tiếp sau các động thái tương tự ở khu vực Yukon, miền Bắc Canada, vào ngày 11-2 và trong không phận Alaska hôm 10-2. Hiện Mỹ và Canada đang tiến hành tìm kiếm mảnh vỡ của các vật thể đã bị bắn hạ này. Phát biểu trên kênh truyền hình ABC, lãnh đạo phe đa số Thượng viện Mỹ Charles Schumer cho biết giới chức nước này cho rằng các vật thể bay bị bắn hạ ở Alaska và Yukon là khinh khí cầu.

Vụ việc đã làm dấy lên những lo ngại mới về mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. “Chúng ta sẽ phải bắt đầu xem không phận của Mỹ là vùng trời mà chúng ta cần bảo vệ. Ðể làm được như vậy, chúng ta cũng cần phải có các cảm biến thích hợp” - Hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa Mike Turner, tân chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, bày tỏ quan điểm.

Tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc hôm 12-2 cho hay, các nhà chức trách nước này đang chuẩn bị bắn hạ “một vật thể bay không xác định” trên vùng biển gần thành phố Nhật Chiếu, tỉnh Sơn Đông. Trong khi đó, các hãng tin khác lại cho rằng vật thể này được phát hiện gần thành phố Thanh Đảo, nơi Trung Quốc đặt căn cứ hải quân Lão Sơn.