Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (LHQ) vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo nhằm dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Tổng thống Syria Ahmad al-Sharaa và Bộ trưởng Nội vụ Anas Hasan Khattab, vốn xuất phát từ mối liên hệ của họ với nhóm khủng bố al-Qaeda. Động thái này được đưa ra chỉ vài ngày trước khi ông al-Sharaa có chuyến thăm lịch sử đến Mỹ vào ngày 10-11, chuyến công du đầu tiên của một tổng thống Syria tới Washington kể từ khi nước này giành được độc lập năm 1946.

Tổng thống Mỹ Trump (phải) và người đồng cấp Syria al-Sharaa trong cuộc gặp hồi tháng 5 tại Saudi Arabia. Ảnh: AP

Theo hãng tin AP, văn kiện đã được 14 nước thành viên ủng hộ, trong khi Trung Quốc bỏ phiếu trắng. “Bằng việc thông qua văn bản này, Hội đồng Bảo an đang phát đi tín hiệu chính trị mạnh mẽ, công nhận Syria đang bước vào kỷ nguyên mới kể từ khi ông Bashar al-Assad và cộng sự bị lật đổ hồi tháng 12-2024” - Mike Waltz, Đại sứ Mỹ tại LHQ, phát biểu sau cuộc bỏ phiếu.

Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Syria hoan nghênh cuộc bỏ phiếu và cho rằng sự ủng hộ này “phản ánh niềm tin ngày càng tăng vào sự lãnh đạo của Tổng thống al-Sharaa” và “đại diện cho chiến thắng của ngoại giao Syria, vốn đã thành công trong khôi phục sự công nhận quốc tế về vị thế của Syria và vai trò then chốt của nước này trong khu vực”.

Song, Trung Quốc vẫn tỏ ra hoài nghi về nỗ lực trên. Đại sứ Trung Quốc tại LHQ Phó Thông cho biết mặc dù Bắc Kinh ủng hộ người dân Syria nhưng đề xuất của Washington đã không giải quyết thỏa đáng “những lo ngại chính đáng của tất cả các bên” liên quan đến chống khủng bố và an ninh ở Syria.

AP cho hay, trong chuyến thăm Mỹ sắp tới của Tổng thống al-Sharaa, 2 bên dự kiến thảo luận các vấn đề như dỡ những lệnh trừng phạt còn lại nhằm vào Syria; tái thiết đất nước; việc Damascus tham gia liên minh chống tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo do Washington dẫn đầu, vốn gồm khoảng 80 quốc gia đang nỗ lực ngăn chặn sự trỗi dậy trở lại của nhóm khủng bố này. Đây là một phần trong chiến lược của Tổng thống Donald Trump nhằm xây dựng lại quan hệ với Syria sau khi ông al-Assad bị lật đổ, qua đó chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 14 năm của Syria.

Hồi tháng 5 vừa qua, Tổng thống Trump cũng đã có cuộc gặp với ông al-Sharaa tại Saudi Arabia, tuyên bố dỡ bỏ hoặc miễn trừ các lệnh trừng phạt kéo dài hàng thập niên đối với quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt nghiêm khắc nhất được Quốc hội Mỹ áp đặt theo Đạo luật Bảo vệ Dân thường Syria Caesar (Đạo luật Caesar) năm 2019 cần một cuộc bỏ phiếu của Quốc hội để bãi bỏ chúng vĩnh viễn.

Trong một tuyên bố, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ hoan nghênh động thái nói trên của LHQ và cho biết đến lượt Quốc hội Mỹ hành động để “đưa nền kinh tế Syria bước vào thế kỷ 21”. “Chúng tôi đang tích cực làm việc với chính quyền Tổng thống Trump và các đồng nghiệp tại Quốc hội để bãi bỏ các lệnh trừng phạt Caesar. Đã đến lúc chúng ta cần ưu tiên tái thiết, ổn định thay vì áp đặt sự cô lập vốn chỉ làm gia tăng khó khăn cho người dân Syria” - Thượng nghị sĩ Jim Risch và Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen cho biết trong một tuyên bố trước cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an LHQ.

Diễn biến trên diễn ra chỉ ít lâu sau khi Syria tìm cách “khôi phục và định nghĩa lại quan hệ” với Nga. Trong cuộc gặp với Tổng thống Vladimir Putin nhân chuyến thăm Nga lần đầu tiên hồi giữa tháng 10, Tổng thống al-Sharaa tuyên bố: “Chúng tôi đang cố gắng khôi phục và định nghĩa lại theo cách mới về bản chất của mối quan hệ này để có được độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và sự ổn định về an ninh cho Syria”. 

Ông al-Sharaa khẳng định chính quyền mới ở Syria vẫn tôn trọng các thỏa thuận trước đây với Nga. Hiện Nga đang duy trì sự hiện diện tại các căn cứ không quân và hải quân trên bờ biển Syria. Điện Kremlin hy vọng có thể đàm phán với Syria để giữ lại các cứ điểm chiến lược này.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)