Không nghề nghiệp, không thị thực, không được chăm sóc y tế và bị ngăn trở về quê hương - đó là tình cảnh của hàng chục ngàn công dân Úc đang mắc kẹt ở nước ngoài, trong bối cảnh chính phủ siết chặt biên giới để đối phó đại dịch COVID-19.

Trước làn sóng lây nhiễm COVID-19 thứ hai trong nước, Thủ tướng Scott Morrison hồi tháng 6 đã giới hạn số lượng người nhập cảnh ở mức dưới 4.000/tuần. Theo Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT), hơn 357.000 công dân đã hồi hương trong 3 tháng trước đó.

Stephen Spencer cùng gia đình đang tìm cách trở về Úc.

Ít nhất 25.000 công dân - bao gồm nhiều người yếu thế về tài chính và y tế - đã đăng ký về nước kể từ tháng 7 nhưng chưa được giải quyết, theo DFAT. Tuy nhiên, ngành hàng không Úc ước tính số công dân kẹt ở nước ngoài thực tế có thể lên tới gần 100.000.

Theo điều tra của CNN, Chính phủ Úc thúc giục công dân hồi hương từ tháng 3, song chỉ nhắm vào đối tượng xuất ngoại trong thời gian ngắn. Còn những công dân có công việc, nơi ở và tài chính ổn định thì được khuyên ở lại. Nhưng 6 tháng sau, diễn biến phức tạp của dịch bệnh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế và cuộc sống của người dân xứ chuột túi ở hải ngoại. Chẳng hạn như hoàn cảnh của Stephen Spencer, đang sống cùng gia đình tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Hồi tháng 3, Spencer chọn ở lại UAE để giữ việc, tránh ảnh hưởng học hành của các con cũng như không phải từ bỏ ngôi nhà đang ở. Nhưng chỉ vài tháng sau, ông mất việc và cả gia đình lâm vào cảnh khó khăn. Vì là người bảo trợ cho vợ con, nên nếu Spencer bị hủy thị thực, cả gia đình phải rời khỏi UAE trong 30 ngày. Và nếu không tìm được chuyến bay về Úc, họ sẽ phải sống với tư cách người tị nạn, tức không có quyền hợp pháp để lưu lại UAE mà lại không được phép về nước.

Ðầu tháng 9, Chính phủ Úc công bố khoản vay một lần trị giá 2.000 AUD để các cá nhân mắc kẹt ở nước ngoài đặt vé hạng phổ thông về nước. Nhưng nhiều công dân cho hay họ gần như không thể về nhà bằng vé hạng phổ thông, do các hãng hàng không ưu tiên cho người mua vé hạng thương gia, vì e ngại không thể sinh lãi nếu tổ chức chuyến bay với chỉ khoảng 20 hành khách.

NGUYỆT CÁT