Dẫn các nguồn tin từ Chính phủ Ấn Độ, Reuters đưa tin quốc gia Nam Á này sắp bắt đầu triển khai một kế hoạch trị giá 87 tỉ USD để kết nối những con sông lớn nhất, trong bối cảnh Thủ tướng Narendra Modi đặt cược vào dự án đầy tham vọng này để chấm dứt nạn lũ lụt và hạn hán trong nước.

Đập Gangau ở bang Madhya Pradesh (Ấn Độ). Ảnh: Mayank Bhardwaj

Cụ thể, dự án trên sẽ bao gồm việc xây dựng một con đập cao 77m và dài 2km trên sông Ken (còn gọi là Karnavati, có chiều dài 425km) ở phía Trung Bắc và một con kênh dài 22km nối liền đập này với sông Betwa ở phía Bắc. Một nguồn tin cho biết cả hai con sông đều chảy qua các khu vực rộng lớn thuộc bang Uttar Pradesh và Madhya Pradesh. Đây là 2 bang đều do đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền của Thủ tướng Modi quản lý và ông hy vọng kế hoạch Ken-Betwa sẽ giúp tạo ra hình mẫu cho các dự án kết nối sông khác.

Tuy vậy, do sông Ken chảy xuyên qua Khu bảo tồn Hổ Panna vốn nằm lọt trong một thung lũng rợp cây xanh, nên chính phủ dự định sẽ phát quang khoảng 6,5% diện tích đất rừng của khu bảo tồn để xây đập, đồng thời di dời khoảng 2.000 hộ gia đình. Theo kế hoạch, con đập trên sông Ken dự kiến sẽ hoàn toàn phủ kín một khu vực đất rừng rộng 9.000 ha.

Còn về tổng thể, kế hoạch có quy mô khổng lồ của Thủ tướng Modi đòi hỏi phải liên kết gần 60 con sông (trong đó có sông Hằng). Điều mà chính phủ hy vọng sẽ giảm sự phụ thuộc của người nông dân vào những cơn mưa gió mùa, thông qua việc giúp cho hàng triệu ha đất trồng được dẫn nước tưới tiêu. Giới chức chính phủ khẳng định việc làm chệch hướng nguồn nước từ các con sông dồi dào nước (như sông Hằng, Godavari và Mahanadi) sang các tuyến đường thủy nhỏ - bằng cách xây dựng các con đập giữ nước và một mạng lưới kênh đào, là giải pháp duy nhất để xử lý lũ lụt và hạn hán trong nước.

Thật ra, các dự án liên kết sông lần đầu tiên được đề xuất vào năm 2002 bởi chính phủ do BJP dẫn dắt, nhưng đã bị trì hoãn vì những cản trở đến từ phía chính quyền các bang. Còn lần này, giới chức hy vọng việc khởi đầu các dự án đều nằm trong các bang do BJP quản lý sẽ giúp việc đàm phán được trơn tru.

Mặt khác, chính quyền của Thủ tướng Modi đang giới thiệu dự án liên kết các con sông như là “thuốc chữa bách bệnh” cho nạn lũ lụt và hạn hán đang tàn phá Ấn Độ hàng năm, giết chết hàng ngàn người nghèo và hủy hoại mùa màng. Trong tuần qua, nhiều khu vực rộng lớn tại miền Đông và Đông Bắc của Ấn Độ đã phải hứng chịu lũ lụt nghiêm trọng khiến cả ngàn người chết. Trái lại, bang phía Nam Tamil Nadu gần đây phải chia khẩu phần nước uống do hạn hán. Được biết, mặc dù chiếm 18% dân số thế giới, song Ấn Độ chỉ sở hữu 4% nguồn cung cấp nước có thể sử dụng được trên toàn cầu.

HẢI NGUYỆT