Các tân binh Afghanistan đang được huấn luyện. Ảnh: Csmonitor

Tại hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đang diễn ra ở Roumanie, Tổng thống Mỹ George Bush tiếp tục thúc ép các đồng minh cả trong lẫn ngoài khối nhanh chóng đưa thêm quân đến Afghanistan để đối phó với sự trỗi dậy mạnh mẽ của tàn quân Taliban. Thế nhưng, theo nhiều quan chức Afghanistan, đó không phải là giải pháp tối ưu, mà điều cần nhất là NATO nên tập trung đào tạo binh sĩ Afghanistan để họ có thể tự bảo vệ đất nước.

Thiếu tướng Robert Cone, người đứng đầu lực lượng quốc tế hỗ trợ huấn luyện cảnh sát và quân đội Afghanistan, cho biết quân đội Afghanistan hiện có 51.000 binh sĩ đang chiến đấu bên cạnh Lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế (ISAF) do NATO chỉ huy. Ngoài ra, còn có 10.000 quân nhân nữa đang được huấn luyện để chuẩn bị tung ra chiến trường vào mùa Xuân tới, thời điểm mà tàn quân Taliban hay tổ chức các cuộc tấn công quy mô lớn. Các quan chức chính phủ Afghanistan cũng lạc quan nói rằng nước này sẽ sớm có tổng cộng 70.000 binh sĩ sẵn sàng chiến đấu. Tuy nhiên, cũng cần nhắc lại là hồi đầu năm 2002, chính quyền chuyển tiếp Afghanistan từng đề ra mục tiêu có trong tay 70.000 binh sĩ trước cuộc bầu cử tổng thống vào mùa Thu năm 2004. Mục tiêu ấy bất thành vì tình trạng bỏ ngũ trong quân đội rất cao, đặc biệt là trước làn sóng phản công của tàn quân Taliban dưới sự hậu thuẫn của mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda.

Mục tiêu có trong tay 70.000 binh sĩ sắp thành hiện thực, nhưng tình hình bạo lực tràn lan hiện nay cho thấy con số này chẳng thấm tháp vào đâu. Do vậy, tại hội nghị thượng đỉnh NATO, Tổng thống Hamid Karzai và Bộ trưởng Quốc phòng Abdul Rahim Wardak đề nghị ISAF tăng cường huấn luyện binh sĩ người bản xứ. Theo thỏa thuận hiện nay, ISAF sẽ giúp đào tạo tổng cộng 86.000 binh sĩ cho Afghanistan. Ông Karzai dự định đề nghị tăng thêm 40%, tức đạt 120.000 quân trong vài năm tới. Thậm chí, có nguồn tin cho rằng Kabul muốn quân đội nước này phải có 200.000 người với lập luận rằng diện tích Afghanistan rộng hơn 50% so với Iraq, nhưng Mỹ lại viện trợ và huấn luyện cho quân đội Iraq tới 183.000 người.

Trong cuộc gặp với Phó Tổng thống Mỹ Dick Cheney ở Kabul mới đây, Tổng thống Karzai tuyên bố trước mắt NATO vẫn là lực lượng quan trọng nhất trong cuộc chiến chống khủng bố và đảm bảo an ninh tại Afghanistan, nhưng về lâu dài quân đội Afghanistan cần NATO đào tạo và trang bị vũ khí để tự nhận trách nhiệm bảo vệ đất nước. Một số nghị sĩ Afghanistan cũng cho rằng quân đội Afghanistan cần được phát triển mạnh thêm để nhanh chóng thay thế vai trò của NATO. Theo Mohammad Hashim Watanwal, một thành viên Hạ viện Afghanistan, phần lớn người dân tại các vùng nông thôn, đặc biệt là ở miền Nam, vẫn xem lực lượng an ninh nước ngoài là quân xâm lược nên sự hiện diện của họ càng gây phức tạp thêm tình hình, thậm chí kích động người dân gia nhập Taliban. Ông Watanwal cho rằng quân đội Afghanistan nếu được đào tạo sẽ có chi phí hoạt động thấp hơn so với lực lượng nước ngoài và lại biết rõ hơn về địa thế, phong tục và truyền thống nên sẽ được người dân địa phương ủng hộ.

Theo các nhà phân tích, Mỹ và NATO thừa sức giúp đào tạo và trang bị vũ khí cho quân đội Afghanistan, nhưng họ lo ngại sẽ có một số binh sĩ đào ngũ và đứng về phía Taliban. Mặt khác, nếu quân đội Afghanistan càng yếu thì sự phụ thuộc của nước này vào Mỹ và NATO càng kéo dài và điều đó có lợi về mặt chiến lược.

PHÚC NGUYÊN

(Tổng hợp từ Csmonitor, Turkishweekly, DPA, Xinhua)