Tuyên bố trên được Chủ tịch đắc cử của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ) khóa 80 Annalena Baerbock đưa ra trước thềm diễn ra Tuần lễ Cấp cao, nhấn mạnh sự điều chỉnh để thích nghi và phát triển phù hợp với thế hệ tương lai.

Chủ tịch UNGA-80 Baerbock nhấn mạnh nhu cầu cải cách, tăng cường tính bao trùm trước thềm Tuần lễ Cấp cao. Ảnh: UN Photo

Đại hội đồng LHQ khóa 80 (UNGA-80) sẽ hoạt động trong vòng 1 năm, đến ngày 8-9-2026, với chủ đề xuyên suốt “Better Together - Gắn kết cùng nhau để tốt hơn”. Tôn chỉ này phản ánh thực tế không quốc gia đơn lẻ nào, bất kể về quy mô, sức mạnh hay sự giàu có, có thể một mình đương đầu với những thách thức không biên giới. Qua đó cho thấy ý nghĩa quan trọng của LHQ trong vai trò thúc đẩy tinh thần đoàn kết quốc tế, chủ nghĩa đa phương, hòa bình, an ninh, phát triển và bảo vệ nhân quyền.

Phát biểu trước các phóng viên, bà Baerbock cho biết trọng tâm năm nay là thúc đẩy sáng kiến cải tổ LHQ UN80 để duy trì sự phù hợp, đưa ra hướng dẫn chuẩn bị cho cuộc đua bổ nhiệm Tổng thư ký tiếp theo và đảm bảo thực hiện Hiệp ước Tương lai mà các nước thành viên thông qua vào tháng 9 năm ngoái.

Tuần lễ Cấp cao UNGA-80 diễn ra từ ngày 22 đến 30-9 với sự tham dự của nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu chính phủ và quan chức cấp cao tất cả 193 quốc gia thành viên.

Những “điểm nóng” thế giới trong chương trình nghị sự

Các cuộc xung đột đang diễn ra tại nhiều khu vực trên thế giới sẽ được đưa ra bàn thảo, trong đó cấp bách nhất có thể kể đến tương lai của người Palestine trên Dải Gaza - nơi diễn ra cuộc chiến giữa Israel và phong trào vũ trang Hamas. Hồi tháng 8, LHQ sau nhiều lần cảnh báo tình hình nhân đạo đang xấu đi, đã ra tuyên bố nạn đói đang diễn ra ở Gaza khi 500.000 người lâm vào cảnh đói ăn thảm khốc. Ngày 16-9, Ủy ban điều tra của LHQ kết luận Israel vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và phạm tội diệt chủng trên vùng đất này. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế truy nã vì cáo buộc tội ác chiến tranh, đã bác bỏ mọi cáo buộc.

Ngày 22-9, Saudi Arabia và Pháp sẽ đồng chủ trì các cuộc họp về tương lai của giải pháp 2 nhà nước sau khi văn bản ủng hộ nhà nước Palestine được Đại hội đồng thông qua với số phiếu áp đảo vào tuần rồi. Theo giới quan sát, đây là động thái mang tính biểu tượng nhưng sẽ có hiệu quả thực sự nếu các quốc gia công nhận Palestine tiếp tục thực hiện những bước đi cần thiết nhằm gây sức ép buộc Israel chấm dứt chiến dịch ở Gaza.

Cuộc khủng hoảng ở Đông Âu cũng là vấn đề được quan tâm hàng đầu khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có bài phát biểu trước Đại hội đồng vào ngày 24-9 nhằm vận động sự ủng hộ quốc tế cho Kiev. Một cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ cũng đã được lên lịch và mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào Washington khi các bên đang chờ xem liệu Tổng thống Mỹ Donald Trump có áp biện pháp trừng phạt Nga hay không.

Vấn đề hạt nhân của Iran cũng nằm trong chương trình nghị sự khi các lệnh trừng phạt Tehran đã dỡ bỏ cách đây 10 năm có thể được áp dụng trở lại vào cuối tháng 9. Bên cạnh đó là cuộc chiến kéo dài hai năm rưỡi ở Sudan. Theo LHQ, xung đột giữa Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (RSF) bán quân sự và quân đội Sudan đã tạo ra một trong những cuộc khủng hoảng nhân quyền tồi tệ nhất thế giới. Một vấn đề mới gần đây và sẽ được đưa ra tranh luận là quan hệ căng thẳng giữa Mỹ - Venezuela, đặc biệt sau 2 cuộc tấn công của Lầu Năm Góc nhắm vào tàu bị nghi ngờ thuộc băng đảng ma túy Venezuela trên vùng biển quốc tế ở Nam Caribe.

Các tổ chức viện trợ LHQ cũng sẽ thúc giục các lãnh đạo thế giới hành động, sau khi chính quyền Tổng thống Trump cắt hàng tỉ USD viện trợ nước ngoài, khiến hàng triệu người mất cơ hội học hành và chăm sóc y tế. David Miliband, người đứng đầu Ủy ban Cứu trợ Quốc tế (IRC), cho biết châu Âu sẽ chung tay giúp lấp đầy khoảng trống viện trợ mà Mỹ để lại, nhưng các nước khác cũng cần phải làm như vậy.

Ngoài xung đột quân sự và căng thẳng ngoại giao, những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi biến đổi khí hậu dự kiến thông qua phiên họp UNGA tiếp tục thúc giục các kế hoạch hành động khí hậu quốc gia mới nhằm ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu. Một số cuộc họp khác cũng được lên kế hoạch để đánh dấu 30 năm kể từ Hội nghị thế giới lần thứ 4 của LHQ về phụ nữ và Chương trình hành động thế giới dành cho thanh niên.

Trong buổi họp báo với các nhà báo tại New York, Chủ tịch UNGA-80 Baerbock lưu ý cộng đồng quốc tế không thiếu thách thức hay vấn đề nhưng đã đến lúc biến cam kết thành hành động tập thể. “Chúng ta đang ở ngã 3 đường, giữa thời khắc quyết định sự thành bại của LHQ và chủ nghĩa đa phương nói chung, và đây chính là lúc chúng ta phải cố gắng hơn nữa” - bà Baerbock kêu gọi nỗ lực biến ý chí và tham vọng thành hiện thực.

MAI QUYÊN (Theo UN, Reuters)