Trung Quốc vừa tuyên bố đạt được đột phá lớn trong quá trình phát triển tàu sân bay khi lần đầu tiên phóng và thu hồi các chiến đấu cơ mới nhất của nước này trên tàu Phúc Kiến.

Tiêm kích J-15T sử dụng móc để bắt cáp hãm khi hạ cánh trên tàu sân bay Phúc Kiến. Ảnh: Hải quân Trung Quốc

Phúc Kiến - tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc - đã sử dụng hệ thống phóng máy bay điện từ (EMALS) tiên tiến để triển khai cả 3 loại máy bay cánh cố định, hoàn thành thêm một cuộc thử nghiệm quan trọng trước khi đưa vào hoạt động.

Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV ngày 22-9 đưa tin chiến đấu cơ J-15T, tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm J-35 và máy bay cảnh báo sớm KJ-600 đã hoàn thành các cuộc thử nghiệm phóng và hạ cánh bằng máy EMALS trên tàu sân bay này.

Đài không cho biết thời điểm diễn ra các cuộc thử nghiệm, nhưng lưu ý rằng J-35 đã hoàn thành nhiệm vụ trước khi tiêm kích này tham gia cuộc duyệt binh kỷ niệm 80 năm Chiến thắng phát xít tại thủ đô Bắc Kinh hôm 3-9.

J-35 là loại máy bay chiến đấu tàng hình thứ hai trên thế giới hoạt động trên tàu sân bay sau dòng F-35 của Mỹ. Các cuộc thử nghiệm nói trên đánh dấu lần đầu tiên tiêm kích này cất cánh từ một tàu sân bay Trung Quốc bằng EMALS.

Trong khi đó, chiếc KJ-600, với một vòm radar gắn trên thân máy bay, đóng vai trò như “tai và mắt” trên không của Hải quân Trung Quốc. KJ-600 có nhiệm vụ chỉ huy lực lượng chiến đấu và cung cấp cảnh báo sớm cho các tàu sân bay, theo trang Naval News.

Các báo cáo chính thức cho biết các hoạt động trên đã chứng minh tính tương thích của hệ thống máy phóng điện từ và hệ thống hãm tốc độ do Trung Quốc tự phát triển với nhiều loại máy bay trên tàu sân bay. 

Lợi thế của hệ thống EMALS

Các cuộc thử nghiệm trên biển tập trung vào việc thử nghiệm máy phóng EMALS, do tính phức tạp của hệ thống này. EMALS cũng là một hệ thống vận hành mới của Hải quân Trung Quốc bởi các tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông của nước này đều sử dụng phương pháp phóng kiểu “nhảy cầu”, với một đường dốc ở cuối đường băng ngắn để giúp máy bay xuất kích.

So với hệ thống “nhảy cầu”, EMALS cho phép tăng tần suất phóng các tiêm kích và cả máy bay hạng nặng. Điều này có nghĩa không chỉ các chiến đấu cơ tối tân có thể mang toàn tải mà cả những máy bay cánh cố định lớn hơn khác, chẳng hạn như máy bay cảnh báo sớm, cũng có thể hoạt động dễ dàng.

Máy phóng điện từ cũng tiết kiệm năng lượng và linh hoạt hơn so với máy phóng hơi nước, vốn được trang bị trên hầu hết các tàu sân bay của Mỹ.

Ngoài ra, EMALS có thể được sử dụng để phóng nhiều loại máy bay không người lái (UAV) khác nhau. Hệ thống cũng đã được lắp đặt trên các tàu tấn công đổ bộ Type 076 của Hải quân Trung Quốc, biến những chiến hạm này thành “tàu phóng UAV” tiềm năng.

Phúc Kiến, tàu sân bay đầu tiên được thiết kế và chế tạo hoàn toàn tại Trung Quốc, là chiến hạm sử dụng động cơ thông thường lớn nhất thế giới, với lượng giãn nước hơn 80.000 tấn. Tàu được trang bị 3 EMALS, trở thành tàu sân bay thứ hai trên thế giới sở hữu năng lực tương tự sau hàng không mẫu hạm lớp Gerald Ford của Mỹ.

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ) ước tính tàu Phúc Kiến có thể chở khoảng 60 máy bay, nhiều hơn so với Liêu Ninh hoặc Sơn Đông. Phúc Kiến được hạ thủy vào năm 2022 và bắt đầu thử nghiệm trên biển sau đó 2 năm. Chiến hạm đã hoàn thành 8 cuộc thử nghiệm trên biển và vừa rời xưởng đóng tàu ở Thượng Hải hôm 10-9 để chuẩn bị cho lần thử nghiệm thứ 9 và cũng là lần cuối trước khi đi vào hoạt động.

Theo truyền thông, Phúc Kiến có thể được biên chế vào cuối năm nay và neo tại thành phố Tam Á thuộc tỉnh Hải Nam - một trong 2 cảng nhà của các tàu sân bay Trung Quốc.

HẠNH NGUYÊN (Theo SCMP, Newsweek)