07/08/2017 - 08:53

Giải bài toán nhân lực y tế ĐBSCL

Phải đồng bộ từ đào tạo đến sử dụng 

ĐBSCL đang thiếu bác sĩ phục vụ tuyến cơ sở, bác sĩ chuyên ngành hiếm... Tại Hội nghị đào tạo nhân lực y tế ĐBSCL năm 2017 do Trường Đại học Y Dược Cần Thơ (ĐHYDCT) tổ chức vừa qua, vấn đề tăng chỉ tiêu đào tạo, đào tạo liên thông, đào tạo theo địa chỉ sử dụng... tiếp tục được đặt ra với mục tiêu: vẫn phải đảm bảo chất lượng đào tạo.

Nhiều chuyên ngành thiếu hụt nghiêm trọng

Toàn vùng ĐBSCL hiện có 92 bệnh viện đa khoa (BVĐK) tuyến huyện, 14 bệnh viện đa khoa (BVĐK) khu vực, 17 BVĐK tỉnh, 37 BV chuyên khoa, trong đó có 21 BV phục vụ cho 5 chuyên ngành hiếm (lao, tâm thần, pháp y, phong, giải phẫu bệnh). Khối y học dự phòng có 135 trung tâm y tế huyện, 103 trung tâm y tế trực thuộc tỉnh. Các tỉnh, thành ĐBSCL đều có trung tâm giám định pháp y- pháp y tâm thần. Để đáp ứng hoạt động chăm sóc, điều trị của hệ thống trên, việc đào tạo cán bộ y tế trình độ cao là bức thiết.

Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ đang thực hiện kỹ thuật chụp mạch số hóa xóa nền. Ảnh: THU SƯƠNG

Thế nhưng tình trạng mất cân bằng nguồn cán bộ y tế đã, đang diễn ra ở ĐBSCL; nhất là ở chuyên ngành hiếm. Qua thống kê, ĐBSCL có 7,2 bác sĩ/10.000 dân và 1,22 dược sĩ/10.000 dân… Tỷ lệ này thấp so với cả nước.

Riêng với 5 chuyên ngành hiếm, vùng có 152 bác sĩ đang làm việc tại cơ sở y tế; nhưng đến năm 2020, có khoảng trên 50% các bác sĩ kể trên đến tuổi nghỉ hưu. Lại thêm, mặc dù 13 tỉnh thành ĐBSCL đều có Trung tâm Pháp y nhưng chỉ có 4 bác sĩ chuyên ngành Pháp y còn lại là chuyên khoa khác.

Vùng có 8 BV Lao và Bệnh phổi hoạt động từ lâu nhưng số bác sĩ chuyên ngành rất ít, nhiều tỉnh chỉ có từ 1 đến 5 bác sĩ. Đặc biệt, tỉnh Kiên Giang không có bác sĩ chuyên ngành lao; 5 tỉnh không có bác sĩ chuyên ngành giải phẫu bệnh để phục vụ cho khoa ung bướu của bệnh viện tỉnh.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Phương, Trưởng Phòng Đào tạo Đại học, Trường ĐHYDCT, trung bình mỗi năm 13 tỉnh, thành ĐBSCL có nhu cầu đào tạo khoảng 250 bác sĩ cho 5 chuyên ngành hiếm. Trong đó, ngành có nhu cầu cao nhất là lao, thấp hơn là giải phẫu bệnh và pháp y.

Tiến sĩ Phương nói: “Từ thực trạng trên, kể từ năm 2015- 2016, theo nhu cầu của các tỉnh, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ cùng Trường ĐHYDCT làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế để được giao 150 chỉ tiêu phân bổ đều theo nhu cầu cho các tỉnh. Đây là nguồn nhân lực rất quan trọng cho các tỉnh trong 4- 5 năm sau để đảm bảo hoạt động cho các lĩnh vực chuyên ngành hiếm”.

Tuy nhiên, đại diện sở y tế các tỉnh, thành cho rằng, dù có nhiều chính sách ưu tiên nhưng sinh viên không mặn mà vào học 5 chuyên ngành hiếm. Tình trạng thiếu nguồn lực y tế vẫn xảy ra. Đặc biệt hiện nay hấp lực từ các bệnh viện tư khiến nhiều bác sĩ BV công nghỉ việc chuyển sang BV tư, làm cho nguồn nhân lực y tế công lập của vùng thiếu hụt.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh Hậu Giang Nguyễn Thanh Tùng cho biết: “Các tỉnh trong khu vực nói chung, Hậu Giang nói riêng đang gặp phải làn sóng dịch chuyển của nhiều bác sĩ giỏi. Họ chuyển công tác từ tuyến y tế tỉnh về các thành phố lớn hoặc bệnh viện tư nhân”.

Theo bác sĩ Trần Văn Út, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Vĩnh Long, gần đây  tỉnh có khá nhiều phòng khám đa khoa tư nhân, với mức lương, điều kiện công tác hấp dẫn. Nên chỉ khoảng vài tháng, tỉnh đã có trên 10 bác sĩ xin nghỉ việc.

Đại diện Sở Y tế các tỉnh Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang, Long An… thừa nhận có thực trạng trên và đang rất khó xử với việc cử cán bộ đi đào tạo, về phục vụ chưa bao lâu, một số đã sẵn sàng bồi thường chi phí đào tạo để nghỉ việc.

Đào tạo: tăng số lượng nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng

Là cơ sở đào tạo cán bộ y tế đầu tiên, lớn nhất vùng ĐBSCL, Trường ĐHYD CT đã mở rộng quy mô, đa dạng hóa ngành nghề, hình thức đào tạo để đáp ứng nhu cầu xã hội. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Phương, năm học 2017-2018, trường đào tạo 17 ngành, chuyên ngành; trong đó có 8 ngành ĐH chính quy.

Bên cạnh các ngành chính quy, trường đã chuyển đổi toàn bộ chương trình đào tạo liên thông và vừa làm vừa học sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ, nhằm nâng cao chất lượng đào tạo. Theo lộ trình từ năm 2016 đến 2020, dựa vào nhu cầu của các tỉnh ĐBSCL, trường đào tạo hơn 4.900 bác sĩ (bình quân mỗi năm gần 1.000 bác sĩ) và 1.977 dược sĩ (bình quân 300-400 dược sĩ/ năm), đủ khả năng đáp ứng nhu cầu cán bộ y tế cho vùng.

Tuy vậy, theo Sở Y tế các tỉnh thành ĐBSCL, từ thực trạng bác sĩ nghỉ việc, chuyển công tác, về hưu… khả năng thiếu hụt nguồn nhân lực y tế vẫn xảy ra. Cho nên, cần có giải pháp lâu dài, căn cơ.

Bác sĩ Nguyễn Thanh Tùng, Giám đốc Sở Y tế Hậu Giang, cho rằng: Trường ĐHYDCT cần duy trì đào tạo liên thông và địa chỉ sử dụng, đây là giải pháp bổ sung đáng kể nguồn lực y tế cho tỉnh, góp phần giảm tải và giải quyết được việc bác sĩ đi nơi khác. Bác sĩ Từ Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Y tế An Giang, đồng tình quan điểm này, bởi chất lượng ở các hệ đào tạo của trường đều như nhau.

Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ và Trường ĐHYDCT tiếp tục duy trì hệ liên thông, địa chỉ sử dụng thêm một thời gian nữa, sẽ giúp cho vùng giải quyết nguồn nhân lực y tế. Bởi vì theo kết quả khảo sát tại các tỉnh, tuy nguồn nhân lực đào tạo theo địa chỉ sử dụng không lớn nhưng thật sự đã góp phần bổ sung nguồn nhân lực y tế có chất lượng cao cho tỉnh, đảm bảo cho các tuyến, các chuyên khoa; đặc biệt ở các tuyến khó khăn, các chuyên khoa khó tuyển.

Khía cạnh khác, môi trường làm việc và sử dụng đúng người, đúng việc là yếu tố quan trọng để giữ chân cán bộ làm việc lâu dài. Ông Vương Phương Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, cho rằng: “Hiện nay, bác sĩ chuyên ngành hiếm vẫn còn thiếu, các địa phương phải tính toán và có chính sách riêng đối với các ngành này để thu hút bác sĩ. Muốn làm được điều này, tỉnh phải có chính sách chung, sau đó đề nghị Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ đề xuất với Chính phủ, Bộ Y tế có hướng giải quyết”.

GS.TS Phạm Văn Lình, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐHYDCT, cho rằng: Một số trường có đào tạo ngành sức khỏe xét tuyển bác sĩ chỉ cần xét học bạ, trong khi đó, trường đào tạo theo liên thông, điểm đầu vào cũng phải đạt 27. Nhà trường thống nhất tăng thêm chỉ tiêu đào tạo bác sĩ cho tuyến cơ sở. Riêng một số địa phương đặc thù biển đảo (Sóc Trăng, Kiên Giang) cần có văn bản đề nghị. Nếu đủ cơ sở, đúng đối tượng, trường sẽ hỗ trợ. Tuy nhiên, trường vẫn giữ mức điểm sàn tối thiểu (20,5 điểm) cho các ngành nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo.

B.KIÊN

Chia sẻ bài viết